Rơpo\ng pôa Lê Dinh Đồng, ối a thôn 2A, cheăm Ea Ô, tơring Ea Kar, kong pơlê Daklak ai 2 ha kơphế, krí châ 6 ta#n kloăng. Klêi kơ’nâi krí rơpo\ng pôa hiăng poê tơkâng, mơgrúa le\m kơdrum loăng vâ ví tro pơreăng kâ ‘nhiê. Pôa Lê Dinh Đồng tối:

‘’Kơdrum kơphế dêi pôa klêi krí xuân hlo ai pơreăng [ă oâ prâp xông kâ ‘nhiê, á xôh pơkeăng la xuân tá hâi hlo tơ-[rê klâi. Klêi kơ’nâi xôh pơkeăng tiah mê la tá hâi ‘nâi nhên kih thua#t mê kơphế xuân ối tr^ng hlá’’.

Pôa Nguyễn Thái Ngọ, ối a thôn 3, cheăm }ư\ Dliê Mnông, tơring }ư\ Mgar, klêi kơ’nâi sôk ro Têt Lo hơnăm nếo Đinh Dậu xuân hiăng po nhâ, poê tơkâng, mơgrúa le\m dêi kơdrum kơphế. Hơnăm kố, kong prâi ôh tá tơniăn, mot tung rơnó tô mơdrăng hmâ tro khía hngiú, ki hngiú tô  chu kơdroh, kong mêi hmâng vâ, ai drêng ‘nâ kong tô ton, ki hngiú tô gá tâk, pro pá ăm tơdroăng rak ngăn kơphế. Pôa Nguyễn Thái Ngọ tô tuăn:

‘’{ă tơdroăng ki ôh tá tơniăn dêi kong prâi môi tiah dế kố, mâu khu ki hriăn ngăn ‘na khoa hok, khu ki rơkê ple\ng ki ai tơdroăng hriăn ngăn môi tiah lâi vâ kum kuăn pơlê pêi chiâk pêi deăng tơkâ hluâ tơdroăng pá kố’’.

Lối 20 hơnăm pêt [ă rak ngăn kơphế, rơpo\ng pôa Nguyễn Kim Tần, ối a thôn Thăng Tiến, cheăm Hòa An, tơring Krông Pa], kong pơlê Daklak xuân đi đo hbrâ tơnáu tí tăng ‘nâi ple\ng tơdroăng ki pêi chiâk deăng ing mâu um tivi, rơ’jiu. Tiô pôa Tần tối, tơdroăng ki poê tơkâng kal pêi pro tơdrêng tung plâ hơnăm, la ki kal má môi cho klêi kơ’nâi krí xo kơphế. Pôe tơkâng tro tiô kih thua#t, tro túa kô pro ăm mâu tơkâng ki xâp rơngiâp gá le\m, kum xiâm loăng kơphế tơku\m trếo kơhiâm vâ păn roăng plâi. Pák^ng mê, tung pơla kố, rơpo\ng pôa hiăng xúa pơkeăng xôh kơdê oâ hdrong klêi kơ’nâi ai pơreăng xông kâ ‘nhiê, kơnôm mê, kơdrum kơphế đi đo drêh ngiât, xông rơdêi le\m. Pôa Nguyễn Kim Tần tối:

‘’Klêi kơ’nâi krí xo, hmâ hlo loăng tr^ng hlá, [ă ai oâ prâp kâ ‘nhiê. Xiâm loăng ôh tá rơdêi tiah mê, chiâng pro tơ’lêi ăm pơreăng châ xông kâ ‘nhie, xiâm loăng tro tr^ng hlá cho xua trếo kơhiâm kơdroh mê pơreăng tơ’lêi xông kâ ‘nhiê. Kong prâi hơnăm kố mêi hên, klêi kơ’nâi krí plâi kal xôh pơkeăng hlối. Tâng kong mêi, pin athế rơvât phon [ă xôh pơkeăng vâ ăm xiâm loăng châ hrik xo trếo kơhiâm, hnối kơdê pơreăng vâ loăng re\ng xông dâi le\m tiah hmâ’’.

Ô vâi krâ nho\ng o [ă pú hmâ! Rơnó tô mơdrăng hơnăm kố a Tây Nguyên hrá tá mâu hơnăm hdrối [ă mâu rôh khía hngiú, ki hngiú tô chu apoăng rơnó. Tiô tối tơbleăng hdrối kong prâi kô tô ton, ki hngiú tô kô to tung mâu khế pơtối. [ă mâu loăng kơphế klêi krí kal thế ai hâi khế vâ ăm tơpo reăng, kơ’muăn plâi [ă hía hé. Vâ kum ăm vâi krâ nho\ng o ‘nâi túa tôh têa, hnêi tơkâng, hbrâ mơdât ôa hdrong kâ ‘nhiê tơtro ăm loăng kơphế, Ngế chêh hlá tơbeăng ki chêh ‘na tơdroăng kố ai tơpui tơno [ă kih sư Nguyễn Tấn Vinh, kăn [o# kih thua#t ngăn ‘na pêi chiâk deăng kong pơlê Daklak. Pó vâi krâ nho\ng o kô tơmâng:

Êng: Ô pôa, tung hơnăm nah, kong prâi hơ’lêh hmâng vâ pro tơ’lêi hlâu ăm mâu loăng plâi tro ‘mêi, malối cho loăng kơphế. Pôa hôm ai hnê tối klâi ‘na tơdroăng mê?

Pôa Nguyễn Tấn Vinh: Hơnăm kố nah kong prâi ôh tá tơniăn xua tơdjâk dêi hyôh kong prâi. Tơdroăng rak ngăn loăng kơphế pơla kố tơdjâk hên troh ki xông kân [ă ki vâ xông rơdêi ăm ai plâi dêi loăng kơphế. Tiô ngin hlo, hơnăm kố nah plâi kơphế ôh tá hên tâng vâ pơchông [ă hdrối nah. Malối rơnó mơdrăng ton pro tơdjâk ki xông kân [ă rơdêi, ki vâ ai plâi dêi loăng kơphế. Hơnăm hdrối kố nah kơphế oh tá ai plâi hên, oh tá ai plâi kơphế, la yă tê chía kơnâ tâng vâ pơchông [ă mâu hơnăm hdrối nah .

Êng: {ă tơdroăng kong prâi hơ’lêh hmâng vâ môi tiah mê, loăng kơphế kal thế châ rak ngăn, rơvât phon môi tiah lâi vâ mơdêk ki tơ-[rê ăm loăng xông rơdêi kơtóu plâi hên?

Pôa Nguyễn Tấn Vinh: Tơdroăng rơvât phon cho ki kal vâ mơdêk ki xông rơdêi ăm kơtóu plâi, pơtối rak ki tơniăn [ă xông rơdêi. Pak^ng phon hưh cơ mê pin kal tơ’nôm phon vô cơ rơvât tiô tơrêm rơnó vâ loăng kơphế xông rơdêi tơniăn ăm kơtóu plâi hên. Drêng rơvât phon pin thế rơvât kơphế ăm i tơtro: Rôh apoăng rơnó mơdrăng pin rơvât phon ăm hên đăm, lân, kali, rơvât krâ kơvâ. Rôh má 2, rơnó mêi pin rơvât phon đăm [ă lân hên, kali krâ kơvâ. Rôh kố pin pơtối rak ki xông rơdêi le\m ăm loăng kơphế vâ plâi gá kân rơdêi [ă mơdêk le\m ki hngiâm   dêi plâi. Rôh mơ’nui pin rơvât kali hên vâ kloăng plâi kơphế krá kâk.

Êng: Môi tiah a pơla kố, vâi krâ nho\ng o thế rak ngăn dêi kơdrum môi tiah lâi ô pôa?

Pôa Nguyễn Tấn Vinh: Klêi pin krí, drêng kố hiăng troh rơnó mơdrăng loăng kơphế xông kân oh tá rơdêi mê thế tơ’nôm ăm loăng kơphế trếo kơhiâm vâ loăng ai ivá xông rơdêi. Pơla kố, klêi rôh tôh ki má môi, pin pôi tá rơvât phon pơla kố, thế rơvât lân rôh tôh ki má 2. Drêng mê pin rơvât đăm, lân, kali krâ kơvâ. Pơtih vâi krâ nho\ng o kô chiâng rơvât phon NPK 20: 5.6+TE [ă hía hé.

Hôm mơnê kơ pôa!

Gương prếi Katarina Nga tơplôu [ă tơbleăng