Rế vê dêi rơxế tu tuh chơ tơmeăm ing chiâk deăng châi ing chiâk vêh a hngêi, pôa Lương Văn Hợp ối a pơlê O Pếch, cheăng Ia Pếch, tơring Ia Grai tó ăm ‘nâi, troăng kố lối 10km tơdjêp troăng ƀê tong troh cheăm Ia Tô dế pro hiăng vâ kêi.  Troăng pro rĕng môi tiah mê, môi pâ kơnôm 47 rơpŏng kuăn pơlê pleăng dêi tơnêi, tah dêi mâu kơnâng, loăng plâi ki pêt kĭng troăng vâ pro rơdâ troăng:

“Á hiăng pleăng 60 xiâm kơphế, ko tah dêi kơphế, ‘nhiê dêi mơdât hngêi vâ ăm po rơdâ troăng ăm kuăn pơlê, mơngế lăm mơdró prôk lăm tơ’lêi hlâu tá kuăn ‘nĕng cháu chái pin xo ah hmôi vâ prôk. Tối tơdjuôm á hlo ai pơxúa hên”.

Drô troăng ki mê ki hên to loăng  plâi ton hơnăm, loăng plâi kơnâ liăn môi tiah kơphế, loăng plâi kâ. Pôa Nguyễn Trọng Túc ối a pơlê O Pếch, cheăm Ia Pếch, ăm ‘nâi, drêng mơhnhôk kuăn pơlê pleăng tơnêi, pôa ƀă kuăn pơlê ôh tá tơchĕng hên ki klâi xua hiăng ‘nâi dêi kơxô̆ liăn pêi lo ing mâu loăng plâi. La châ hnê tối nhên ăm kuăn pơlê 2 to cheăm hlê, kum tơ’lêi tung  prôk lăm, chơ tơmeăm pê lo ing chiâk deăng, rơpŏng hngêi tơmiât tro môi tuăn:

“Rơpŏng hngêi á xuân pleăng ki rơdâ ngi hía dêi tơnêi cho 1,5m, ki xŏn gá 100m tơnêi. A tơnêi á ai môi troăng loăng ‘mốu ƀă 60 xiâm kơphế. Achê tơnêi rơpŏng hngêi á, ai rơpŏng hngêi pôa Nghiêm xuân pleăng dêi môi troăng plâi mit Siam dế ai plâi  rêm hơnăm. Kuăn pơlê ai môi troăng prôk tơ’lêi hlâu vâ prôk lăm, chơ tơmeăm”.

A cheăm Ia Krai, tơring Ia Grai, troăng kŭn ki tơdjêp troh a cheăm Ia Krăi xuân dế thâ mơjiâng pro, tung mê ai kuăn pơlê pleăng tơnêi vâ pro ăm troăng rơdâ. Jâ Nguyễn Mai Lương, Kăn hnê ngăn Vi ƀan cheăm Ia Krăi, ăm ‘nâi sap ing hơnăm 2023 troh nôkố, ai lối 100 rơpŏng kuăn pơlê pleăng dêi tơnêi ăm pro vâ chê 20km troăng tung thôn, cheăm, troăng prôk troh a  mâu chiâk deăng.

“Hên rơpŏng hngêi hâi hlê tâi mê vâi ôh tá vâ ăm. Xua ing tơdroăng hnê tối, mơhnhôk, Đảng ủy, Vi ƀan cheăm hiăng hôp, krếo krâ pơlê, kăn hnê ngăn Chi ƀô̆, mâu ngế tung mâu kuăn pơlê loi nhoăm vâ mơjiâng tôh hnê tối ƀă mâu rơpŏng ki mê. Hâi kố vâi hâi teăm hlê tâi, mê kơxo ah ngin kô troh lăm hnê nếo”.

A tơring kơtiê xơpá tơkăng kong Ia Grai drêng tơbleăng pêi mâu tơdroăng tơkêa bro ‘na troăng prôk, mâu kăn trâm hên xơpá ‘na liăn ngân chêl thiăn gu tơbăng tơnêi. Xua mê, tâi tâng khu cheăng kal kí hiăng mơhnhôk, hnê tối, krếo thế hên khu râ kuăn pơlê veăng tơrŭm môi tuăn veăng gum. Sap hơnăm 2022 troh nôkố hiăng ai rơpâu rơpŏng kuăn pơlê pleăng dêi chât rơpâu m2 tơnêi vâ chê 60km troăng prôk a mâu cheăm Ia Pếch, Ia Yok, Ia O, Ia Krăi.

Pôa Nguyễn Văn Hà, Khu hnê mơhnhôk cheăng Đảng Tơring Ia Grai ăm ‘nâi, khế 10/2023, Khu kăn Đảng ƀô̆ tơring Ia Grai hiăng pơkâ kơxô̆ 15 ‘na mơnhông hnoăng cheăng pơkuâ dêi rêm râ Đảng ƀă tơdroăng hnê tối, mơhnhôk pleăng tơnêi vâ pro troăng prôk tung cheăm troh hơnăm 2030. Sap ing mê ai pơkâ, rêm râ Đảng, mâu kăn, khu grup mâu kong pơlê xuân mơjiâng khu hnê mơhno ‘na mơhnhôk pleăng tơnêi pro troăng, pơkâ troh hơnăm 2030 po rơdâ lối 600km troăng:

“Mơ-eăm troh hơnăm 2025, lâp tung tơring kô hnê tối ăm kuăn pơlê pleăng tơnêi po rơdâ troăng prôk tung tơring, tung cheăm vâ prôk mot a hơlâ troăng ki kŭn dêi kơphô̆. Pơkâ tơdjuôm dêi tơdroăng pơkâ kơxô̆ 15 cho vâ  pơ’lêh rơdêi ăm tâi tâng mâu troăng prôk tung thôn tung tơring troh hơnăm 2030 tơniăn ai tiô kal vâ prôk lăm dêi kuăn pơlê, pro xiâm ki mơ-eăm troh hơnăm 2030, tơring Ia Grai châ mơnhên tối thôn pơlê rêh ối cheăng kâ tiô túa nếo’’.

Troăng rơhlâ ‘na mơhnhôk kuăn pơlê plĕng tơnêi pro troăng a tơring Ia Grai hiăng châ ‘mot tung pơkâ, tơbleăng troh a  pơlê cheăm ƀă kuăn pơlê vâ môi tuăn. Kố cho xiâm vâ tơring rĕng pro klêi troăng prôk, mơnhông cheăng kâ, rêh ối a tíu tơkăng kong Gia Lai.