Từng lối 1 măng tĭng ngăn dêi kơdrâi pơlât a hngêi pơkeăng kân kong pơlê Gia Lai, hmâ a 11 chôu hâi dế, pôa Nguyễn Thanh (75 hơnăm, ối a thôn 2, cheăm Ia Hlốp, tơring Čư̆ Sê) lăm troh a quăn Thị Huy vâ kâ hmê. Pôa ăm ‘nâi, kâ hmê a kố ai tŭm trếo kơhiâm mâu hmê kơchâi kâ ối tôu hơ-ol, tung mê ai hmê, ai đâ̆u phụ, kơtâ í, kơchâi drêh, ai tá plâi kâ hiăng klêi kâ hmê cho priât (lơ plâi rơgá, têa prá nanh, la yă tê bu 2 rơpâu liăn. Tâng hâi ki lâ ôh tá djâ liăn, mê ôh tá kal ăm.

Pôa Nguyễn Thanh tối, ôh ti xê krê to pôa, mê rêm rôh hâi dế rêm hâi ối ai hrĭng ngế cho mâu ngế ki châi tamo, ngế ki pơlât koi a hngêi pơkeăng troh a quăn ki kố kâ hmê:

“Á hlo ai quăn kâ hmê ki môi tiah kố kum ăm mâu ngế ki tamo ƀă rơpŏng hngêi vâi châ kâ gá kơnía khât, gá chía ôh tá hrê liăn hên, hmê gá krúa. Hmê rơmuăn, tôu, vâ kâ to lâi xuân hôm, ôh tá tá pơkâ thế ‘na ki hên, ki iâ. Ai têa ôu há, kơƀăng tăng ‘nân xuân krúa lĕm há”.

Rơtế ƀă quăn tê hmê 2 rơpâu liăn, a Plei Ku ối ai rôh kâ hmê tê kơtê kum mâu ngế ki châi tamo kơtiê xua Kâu lak ƀô̆ pleăng dêi hnoăng tŏng kum Y tế GEM kum. Nâ Trần Thị Mỹ Hằng – ngế ki pơkuâ kâu lak ƀô̆ ăm ‘nâi: 2 hơnăm hdrối nah, 200 ngế cheăng cho mâu ngế cheăng tung khăm pơlât pơrá xo dêi liăn pêi lo rêm khế tiô pơkâ cho tiô hiâm mơno hơ-ui. Ing kơxô̆ liăn kố, kâu lak ƀô̆ hrê 20 rơtuh liăn môi khế vâ roê mâu hmê kâ hbru tê kơtê ăm mâu ngế ki ai tơdroăng rêh ối xơpá:

“Ngin ai môi kơtuh ‘măn kơƀăn mì, hâi ki lâi xuân ai. Tung mê ai ing 300 troh 400 pŭm kơƀăn mì. Kơbố ki lâi lăm khăm pơrá châ xo kâ. Ƀă a kơhâi dế mê ngin tơpui ƀă quăn tê hmê. Ai hâi ki ‘nâ 30 troh 40 hnoăng, ai hâi ki ‘nâ mê troh 50 lơ 60 hnoăng vâ kum mâu ngế ki ối a hngế a kơpong thôn pơlê, kơpong hngế hngo”.

Tơdroăng cheăng tŏng kum, pleăng hnoăng kum mâu ngế ki châi tamo kơtiê dế tơdjâk rơdêi troh a mâu tíu khăm pơlât a pơlê kong kơdrâm Plei Ku, kong pơlê Gia Lai, tơ’mot hên kuăn pơlê veăng. Pakĭng tíu ki tê hmê kâ 2 rơpâu liăn, kơtuh ‘măn kơƀăn mì, hnoăng hmê kâ tê kơtê, ối ai hên khu ki tŏng kum hbru rơhé ăm mâu ngế ki châi tamo kơtiê cho hdrêng, mâu ngế ki châi tamo ki pơlât kơkóu ƀă hên ki ê.

Hên ngế châ xúa ing tơdroăng ki veăng tơlo phái, po, ƀô̆t ngot ăm mâu tíu ki pế pơchên hmê kơchâi. Nâ Nguyễn Thị Dung, a bêng Ia Kring, Pơlê kong kơdrâm Plei Ku, ăm ‘nâi:

“Á ai klâi mê á kum ki mê. Á kum ăm mâu khu ki pế pơchên hmê kơchâi 1 kŏng kếu têa 5 lit, 2kg pơ’leăng nêm ƀă 2kg ƀô̆t ngot. Rêm ngế tơdjuôm ivá veăng kum mê mâu ngế ki châi tamo ki ối a hngế, mâu nhŏng o vâi lăm ngăn păn roăng xuân chía kơdroh iâ ‘na mâu kơxô̆ liăn ‘no hrê roê kế kâ”.

Rơtế ƀă tơdroăng ki tơdjuôm ivá dêi kuăn pơlê, kăn pơkuâ mâu cheăm bêng a Pơlê kong kơdrâm Plei Ku, Gia Lai xuân tŏng kum, pro tơ’lêi vâ tơdroăng pleăng dêi hnoăng, tơmeăm châ pêi pro tơ’lêi hlâu ƀă rơkê tâ. Pôa Đỗ Trung Hùng - Kăn hnê Vi ƀan bêng Phù Đổng – Pơlê kong kơdrâm Plei Ku, tíu ki ai hên ƀơrô cheăng khăm pơlât ƀă mâu túa ki tŏng kum ivá, tơmeăm khoăng, ăm ‘nâi:

“Ngin xuân hiăng châ xúa, châ hnê mơhno mâu tíu ki tê mơdró kal athế krúa vâ rak vế ivá châ chăn krúa lĕm kế kâ, ƀă roê xo mâu kế kâ ki krúa. Khu ki pế pơchên kal chêh chêh inâi hriâm tâp vâ ai chưng chih mơnhên krúa lĕm kế kâ. Ai hên rơpŏng vâi xơpá khât. Hên ngế krê, pơlê pơla pleăng dêi ivá tơmeăm khoăng liăn ngân tŏng kum mâu ngế ki châi tamo cho ro mơnê khât”.