Rơpo\ng ngoh Phan Lê Thái, cheăm Thuận An, tơring Dak Mil, kong pơlê Dak Nông ai 2 ha 5 sào kơphế hiăng krâ, châ ‘mâi pêt ki nếo a hơnăm 2014. Rơnó krí 2017 – 2018, rơpo\ng châ krí xo dêi rôh má 2, châ lối 8 ta#n pơ’leăng kơphế. Klêi kơ’nâi hiăng ôh tá riân kơxo# liăn ‘no hrê, rơpo\ng ối châ xo liăn liah vâ chê 150 rơtuh liăn.

Ngoh Phan Lê Thái mơnhên tối, ‘mâi pêt kơphế [ă hdrê nếo châ tơ-[rê khât ‘na cheăng kâ:

‘’Rơpo\ng á hdrối nah pêt châ 2 ha 5 sào kơphế, ki hên cho hdrê ton, hdrê ki ôh tá dâi le\m. Tơkâ luâ hâi khế mê ki dâi le\m dêi kơdrum kơphế hiăng chu kơdroh re\ng khât. Nôkố kơphế hiăng krâ. Klêi kơ’nâi 3 hơnăm ‘mâi pêt ki dâi le\m dêi kơphế hlo le\m khât. Kơphế hiăng châ krí xo hơnăm má péa hiăng châ xo sap ing 3 – 4 ta#n pơ’leăng /ha’’.

Laga, bu nếo ‘mâi rak ngăn dêi kơdrum kơphế châ lối 2 hơnăm kố, la pôa Nguyễn Minh Vương, cheăm Dak Gằn hlo tơdroăng ki dâi le\m khât a 1 ha kơphế dêi rơpo\ng tơná. Klêi kơ’nâi ‘mâi pêt, rak ngăn dêi kơdrum kơphế hiăng drêh ngiât le\m, rơtế a mê rơpo\ng pôa Vương rơtế [ă mâu rơpo\ng vâi krâ nho\ng ki ê hiăng châ hriâm nhên ‘na kih thuât rak ngăn, túa ki hbrâ mơdât oâ hdrong kâ ‘nhiê.

Tâng vâ pơchông [ă ‘mâi pêt [ă pêt tiô khôi hmâ hdrối nah, kơphế ki ‘mâi pêt mơni kô le\m tâk péa hdroh tâng vâ pơchông [ă ki dâi le\m [ă pơ’leăng kơphế, pro ai pơxúa pêi lo liăn hên ăm kuăn pơlê ki pêi chiâk pêi deăng.

‘’Ki le\m cho xúa hdrê ki nếo, dâi le\m, kih thuât rak ngăn rơkê ple\ng tơdâng tơ’mô. Ki dâi le\m dế hlo hơ’lêh [ă rak tơniăn sap ing 5 – 6 ta#n pơ’leăng /ha. Tơdroăng ki rak ngăn rơkê ple\ng, tâng vâ pơchông [ă hdrối nah pêi [ă ko\ng, mê nôkố hiăng xúa kơmăi kơmok tâi’’.

Bu krê to a tơring Dak Mil, tơring ki pêt kơphế châ tơ-[rê ‘na cheăng kâ hên má môi dêi kong pơlê Dak Nông, tâi tâng [ăng tơnêi ki kal ‘mâi pêt tung hơnăm 2012 – 2020 vâ chê 8 rơpâu ha, châ vâ chê 40% [ăng tơnêi kơphế dêi tơring. Pôa Lê Văn Điệp, kăn pơkuâ {ơrô ngăn pêi chiâk deăng [ă mơnhông mơdêk thôn pơlê tơring Dak Mil ăm ‘nâi, tơdroăng ki ‘mâi pêt kơphế hiăng pro ai pơxúa khât ăm cheăng kâ. Tâi tâng mâu kơdrum kơphế ki ‘mâi pêt hiăng xông kân le\m, tơdâng tơ’mô [ă ki dâi le\m rế hlo ó rơdêi.

La ngiâ kố ah, [ơrô ngăn ‘na chiâk deăng [ă mơnhông mơdêk thôn pơlê tơring kô veăng tí tăng ‘nâi ple\ng ăm kong pơlê tối tơbleăng hên troăng hơlâ tơdâng tơ’mô, sap ing tơdroăng ki pơkâ tơleăng ki xơpá ‘na liăn tá troh tơdroăng pêi pro tơdâng tơ’mô mâu tơdroăng ki to\ng kum ‘na hdrê, kih thuât ăm kuăn pơlê, malối cho [ă kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo:

‘’Tơdroăng ki ‘mâi pêt kơphế hiăng pro pơxúa khât ăm tơdroăng cheăng kâ dêi kuăn pơlê. Hneăng hơnăm 2012 – 2017 ngin hiăng ‘mâi pêt châ vâ chê 5 rơpâu ha. Nôkố ai mâu kơdrum deăng kơphế rơnó 2012-2013 mê hiăng hlo dâi le\m sap ing 1 – 1,5 ta#n ha. Tiô troăng hơlâ sap ing nôkố troh hơnăm 2020 ngin kô ‘mâi pêt vâ chê 8 rơpâu ha’’.

Pôa Nguyễn Văn Nam, kăn pơkuâ {ơrô ngăn ‘na pêt mơjiâng kế tơmeăm, ối tung khu xiâm Pêt mơjiâng kế tơmeăm Rak vế pơkeăng xôh kơdê oâ hdrong kong pơlê Dak Nông tối ‘na mâu troăng hơlâ túa pơkâ ki ‘mâi pêt kơphế dêi kong pơlê Dak Nông tung la ngiâ:

‘’Peăng kơvâ ngăn pêi chiâk deăng nôkố dế ai troăng hơlâ tối tơbleăng VNSat mơnhông mơdêk pêt kơphế krá tơniăn, tơdroăng tơkêa kố ai pơkâ mơjiâng túa mơnhông mơdêk pêt kơphế krá tơniăn ton, túa pơkâ ‘mâi pêt kơphế, mê nôkố a kơpong ki pêt nôkố cho a Dak Mil, Dak Song, Krông Nô, Dak Glong, Gia Nghĩa [ă Dak Rlâp [ă kô mơjiâng túa pơkâ a mâu tíu ki kố, vâ kuăn pơlê hlo ki châ tơ-[rê vâ vâi hriâm tâp, pêi [ối’’.

Katarina Nga tơplôu [ă tơbleăng