Djâ troăng ahdrối tung pêi pêt rak ngăn kơphế Arabica tiô kơmăi kơmok krúa le\m cho ngoh Nguyễn Song Vũ, ối a thôn Xuân Sơn, cheăm Xuân Trường, pơlê kong kơdrâm Đà Lạt. Ngoh tối ăm ‘nâi rơpo\ng bu ai 1 hectar 5 sao kơphế, laga mâu hơnăm hdrối klêi kơ’nâi krí, mê tê plâi drêh ăm mâu ngế ki roê, rôe [a\ yă rơpâ [a\ tíu tê ôh tá tơniăn. Sap ing hâi xúa túa pêi kơphế krúa le\m, tíu tê kơphế tơniăn, yă tê châ kơnâ.

Tiô ngoh Nguyễn Song Vũ, ahdrối tơdroăng pêi pêt rak ngăn kơphế thế tơniăn, krúa le\m kong prâi, kơdroh xúa pơkeăng ho\a ho\k, ki hên xúa phon vi sinh [a\ mâu phon ki pro ing kế tơmeăm khoăng pêi lo ing chiâk deăng. Tơdroăng krí kơphế xuân thế tơniăn tu\m lối 95% [a\ kal uâ mơdiê tung pơla 48 chôu klêi kơ’nâi krí. Kơphế klêi kơ’nâi uâ mơdiê xếo krúa [a\ têng a pêng trá kơtăn tơnêi dâng 1 met. Xua mê châ xo pơ’leăng kơphế krúa le\m, dâi le\m.

‘’Uâ mơdiê tiô khôi hmâ mê rêm ngế kơbố xuân ‘nâi, mê cho klêi kơ’nâi pin uâ mơdiê mê tâm, mơ-u\m klêi mê têng a plông tơnêi, gá ôh tá krúa le\m [a\ tơdjâk ki dâi le\m dêi kơphế. Drêng pin pêi pro tiô túa kố, mê kơphế châ pro krúa le\m ing apoăng troh tá tui lui, [a\ châ têng a trá hơhngế ing tơnêi, ví kơtâk ‘mêi [a\ ối rak ki xú ho\m dêi kơphế le\m má môi’’.

Mơhé pêi pro túa pêi pêt, krí, uâ mơdiê, têng tiô troăng krúa le\m [a\ mơgrúa kong prâi, ai kơxo# liăn mơ’no hên tâ hên xôh tâng pơchông [a\ tiô khôi hmâ, laga tê xuân châ liăn hên [a\ tíu tê đi đo châ Ko\ng ti Cầu Đất Farm tung kong pơlê rôe tâi tâng tiô đơn k^ rôe. Tiô ngoh Nguyễn Song Vũ, nôkố peăng Ko\ng ti Cầu Đất Farm ối k^ thế pêi pêt, krí, uâ mơdiê khăng, xú ho\m môi tiah têa ngeăm ôa kơtruâ. Mâu plâi kơphế klêi kơ’nâi krí kô châ lêa tah kơdôu, klêi mê mơgrúa [a\ sinh ho\k, pơtối mê têng a trá tung tô. Ngoh Nguyễn Song Vũ, tối:

‘’Klêi kơ’nâi 2 hơnăm pêi kơphế krúa, mê tâng vâ tối túa pêi kơphế rế hía rế rơkê [a\ xuân pêi lo liăn hên. Tiah mê, ki dâi le\m [a\ yă dêi pơ’leăng kơphế a Cầu Đất kố châ mơdêk hên’’.

Ing túa pêi kơphế krúa kố, nôkố tung cheăm Xuân Trường hiăng ai ki vâ iâ lối 30 rơpo\ng kuăn pơlê pêi pro tiô. Tâi tâng pơ’leăng kơphế pơrá châ tê tiô đơn k^ rôe [a\ đi đo ôh tá bê kơphế vâ tê tiô pói vâ.

Túa rak ngăn kơphế klêi krí

Klêi krí kơphế, loăng kơphế hiăng pă ai ivá, ôh tá ai trếo kơhiâm,  tơ’lêi tro mâu ôa hdrong kâ ‘nhiê. Xua mê, tung pơla kố, mơngế ki pêt kơphế kal tơ’nôm mâu trếo kơhiâm ki kal vâ loăng xông rơdêi, tơniăn tung pơla loăng xông kân vâ xông rơdêi. Tiah mê túa rak ngăn loăng kơphế klêi krí môi tiah lâi ăm ai pơxúa, malối a pơla rơnó mơdrăng môi tiah nôkố? Tơpui tơno ‘na tơdroăng kố, thak sih Nguyễn Minh Châu, ngế ki hnê tối ‘na kih thua#t pêi chiâk deăng, ăm ‘nâi:

Thak sih Nguyễn Minh Châu:  Ô vâi krâ nho\ng o, rơnó mơdrăng kố cho rôh ki kal [ă loăng kơphế. ‘Na trếo kơhiâm, tâng vâ tối gá kô pro ăm ai trếo kơhiâm tung pơla kố vâ loăng kơphế tơniăn [ă ki pơxúa gá hâi teăm tu\m, ki pin thế tơmâng pêi pro rơvât tơ’nôm ăm loăng trếo kơhiâm xuân môi tiah rak ngăn nhâ loăn ăm loăng kơphế ing rơnó hdrối. Tơkéa vâ tối, hdrối pin vâ krí a pơla mơ’nui dêi rơnó mêi, mê pin xuân hiăng tơku\m trếo kơhiâm tung pơla kố. Vâ loăng ai tu\m ivá mơ’rêh dêi plâi ăm plâi kơtốu hên a rơnó la ngiâ. {ă rơnó mơdrăng kố pơla ki kal, tung mê ai tôh têa [ă tơ’nôm trếo kơhiâm gá kô tơdjâk kân troh hôm kơtốu hên [ă hôm le\m lơ oh dêi plâi kơphế.

‘Na trếo kơhiâm mê vâi krâ nho\ng o thế tơtro\ng tung pơla kố rớno mơdrăng [ă loăng kô lo reăng, xua mê vâ loăng tơpo tâi reăng, ăm plâi gá le\m  mê vâi krâ nho\ng o drêng rơvât phon thế tơtro\ng troh ki tơdâng tơ’mô mâu phon pơla đăm-lân-kali. Xua tơrêm túa phon pơka ki pơxúa phá rá dêi rơpó tung pơla loăng hrik ăm lo reăng, tơpo reăng [ă kơ’muăn plâi. Pơtih pin rơvât đăm tu\m vâ loăng xông rơdêi [ă kô tơpo reăng le\m. Pin rơvât lân vâ gá pro ăm loăng hrik phon pro loăng lo reăng [ă tơpo reăng. {ă kali mê gá kum pro kơdroh tơruih reăng [ă plâi.

Pak^ng đăm-lân-kali mê pin rơvât tơdâng, tơ’mô ăm loăng mê mâu nguyên tố trung vi lượng mâu trếo kơhiâm xuân kal tung pơla loăng lo reăng kơ’muăn plâi. Xua mê pin thế mơ-eăm rơvât tu\m tâi tâng pơla mâu trếo kơhiâm, trung luơ\ng, vi lươ\ng. {ă tung pơla kố cho pơla rơnó mơdrăng, klêi tôh têa rơvât phon mê pó vâi krâ nho\ng o pin xuân thế tơtro\ng rơvât mâu túa phon ki lâi gá vâ kum ăm loăng hrik xo tro, hrik re\ng, xua tung pơla kong tô mơdrăng drêng rơvât phon tâng pin ôh tá tôh ăm bê têa mê phon kô re\ng lo tiô hyôh, loăng kô ôh tá teăm châ hrik xo phon.

Êng: Ô thak sih, hên kuăn pơlê pêi chiâk deăng nôkố vâi tô tuăn tơdroăng tơnêi hiăng hlâ ôh tá ai trếo kơhiâm, kơdroh ki xông rơdêi dế rêi loăng kơphế, tiah mê kuăn pơlê thế pro ti lâi vâ pro ăm rêi châ hrik mơdêi.

Thak sih Nguyễn Minh Châu: Vâ kum ăm rêi xông rơdêi, mơdêk ki le\m [ă kơpong tơnêi pêi pêt ăm gá hơpok le\m, ai mâu kuăn kiâ ki le\m me hế rơvât mâu phon hrái nhâ kông hnông [ă hưh cơ hên, xua mâu hưh cơ mê gá kô kum ăm mâu kuăn kâ ki le\m tung tơnêi xông rơdêi kum pro ăm tơhnêi hơpok tâ. Drêng xúa mâu phon hưh cơ [ă mâu phon ki pro ing hrái kông hnông mê gá kô kum ăm tơ’nêi hơpok le\m tâ, mâu kuăn kiâ ai hên tâ, rêi kố re\ng xông rơdêi tâ [ă loăng kô re\ng kân rơdêi krá ton tâ.

Êng: Ê, ai môi tơdroăng ki ê xuân dế châ mơngế pêt kơphế tô tuăn, mê cho tơdroăng rơvât phon hlá ăm loăng kơphế tung rơnó mơdrăng kố gá hôm pơtối rak vế ki pơxúa tơ-[rê há lơ ôh?

Thak sih Nguyễn Minh Châu: Ô vâi krâ nho\ng o [ă pú hmâ môi tiah ngin hiăng rơvât phon a xiâm lơ xôh  a hlá mê gá ôh tá pơxúa tơ[rê, la [ă loăng kơphế tung pơla rơnó mơdrăng, hdrối loăng vâ lo reăng thế ai kong mêi, drêng mê pin hiăng tôh hên ing hlá hiăng pro hlá xông rơdêi. Drêng hlá hu\n xông rơdêi mê pơla kố pin rơvât phon ing hlá mê gá kô hrik xo [ă xuân kum ăm loăng xông rơdêi. Pa k^ng mê nếo tung pơla kố, tâng pin hlo kơdrum kơphế dêi pin gá ôh tá tu\m trếo kơhiâm, loăng kô tr^ng hlá, mê pin thế rơvât tơ’nôm ăm loăng trếo kơhiâm, vâ loăng xông rơdêi.

Hôm ơnê kô thak sih.

A Sa Ly prếi Gương tơplôu tơbleăng