80 hơnăm tơnêi têa Việt Nam-pa kơdâm hlá cơ tum hơlŏng trĭng
Thứ ba, 05:00, 02/09/2025 Tơplôu: Nhat Lisa/VOV1 Tơplôu: Nhat Lisa/VOV1
VOV.Xơ Đăng - 80 hơnăm hdrối nah, hâi lơ 2/9/1945, a tơdế Plông kân Ba Đình chal ton nah, Pôa Hồ Chí Minh, Kăn xiâm hnê ngăn tơnêi têa hiăng pơchuât Hlá mơ-eá tơbleăng tối Tơnêi têa tơniăn krê, mơ’no mơjiâng tơnêi têa Việt Nam Yân chuh Kŏng hoa. Tung chôu phut ki krih tơviah mê, hlá cơ tŭm hơlŏng trĭng 5 víu ki dế kơneăng tung idrâp tríu tơkêk dêi ối chât rơpâu ngế ki mơjo pâ tơnêi têa, vêh mơnhên ó rơdêi ƀă lâ plâi tơnêi ‘na hnoăng cheăng dêi tơnêi têa, cho hiâm mơno ki hâk tơngăm dêi môi hdroâng kuăn mơngế ki châ tơniăn krê, tơ’lêi hlâu, cho tơdroăng ki môi hiâm môi mơno mơjo pâ tơnêi têa, mâu tơdroăng ki hiăng lo mơheăm chhá, hlâ hía dêi rơxông pâ pôa ƀă hiâm mơno tơrŭm pơla hdroâng mơngế.

“Mâu ngin, Chin phuh pơtân dêi tơnêi têa Việt Nam Yân chuh Kŏng hoa, pâ phep tối pơtâng ƀă mâu kong têa tung lâp plâi tơnêi tiah kố: Tơnêi têa Việt Nam ai hnoăng ki châ xúa dêi tơdroăng ki tơ’lêi hlâu ƀă tơniăn krê, ƀă ki păng ‘nâng hiăng chiâng môi to tơnêi têa tơ’lêi hlâu, tơniăn krê. Tâi tâng hdroâng kuăn mơngế Việt Nam khŏm, mơ-eăm tá tuăn tá mơno ƀă khu lêng, kuăn pơlê, tơdroăng hlâ rêh ƀă kế tơmeăm vâ kring vế, rak hnoăng ki tơ’lêi hlâu, tơniăn krê mê.”

A plông kân Ba Đình chal ki mê nah, a hâi lơ 2/9/1945 rơxông ki mê nah, a ‘ngêi hlá kơ tum, hơlŏng trĭng dế kơneăng, Pôa Hồ Chí Minh-kăn xiâm hnê ngăn tơnêi têa hneăng hdrối nah hiăng pơchuât hlá mơ-eá tơbleăng tối tơnêi têa hiăng châ mơjiâng, cho tơnêi têa Việt Nam Yân Chuh Kŏng hoa. Kố cho rơkong tối pơtâng vêh mơnhên ƀă lâp plâi tơnêi tiah kố, tơnêi têa Việt Nam hiăng mot tung chal ki nếo, cho hvêa prôk tung chal ki tơniăn krê, tơ’lêi hlâu. Yăo sư Mạch Quang Thắng, Hok viê̆n chin trĭ Kuô̆k ya Hồ Chí Minh ai vêh mơnhên tối tiah kố:

“Tơdrêng ƀă rơkong tơpui tơbleăng tối tơniăn krê ki ôh tá la lâi kâi piu mê hlá xơ khêi, hơlŏng trĭng hiăng châ mơnhên hlo, chôu phut ki krih tơviah dêi Tơnêi têa pin: Môi tơnêi têa Việt Nam ki nếo châ mơjiâng, môi túa pơkuâ ngăn cheăng kal kí ki nếo hiăng châ mơjiâng, môi tơdroăng ki pơhlêh păng ‘nâng ăm hdroâng mơngế Việt Nam ing môi hdroâng kuăn ngo hiăng chiâng môi hdroâng mơngế ki tơ’lêi hlâu. Plâ ing 80 hơnăm kố, hlá cơ cho mơhno tối ăm hnoăng pơkuâ ngăn cheăng kal kí, ăm tơdroăng ki hâk tơngăm dêi hdroâng kuăn ngo, mơhno tối ki krih tơviah dêi hnoăng pơkuâ ngăn hdroâng kuăn ngo”.

Rơkong tơbleăng tối cho tíu ki pơxiâm, la kring vế rêh kâ ối, pêi cheăng tơniăn lĕm cho troăng prôk ki xŏn hơngế. Ing mâu hơnăm 1945 troh hơnăm 1975, hdroâng mơngế Việt Nam hiăng tơkâ luâ péa roh ki xông pơplâ xâ ki kân mê cho xâ Pơhlăng prế xâ Mih.

Tung pơla ai tơdroăng tơplâ tơplong mê nah, hlá cơ Tơnêi têa cho ki bâ eăng po troăng, cho tíu ki xiâm vâ koh tơdah tơ’nôm ivá ki ó rơdêi dêi mâu lêng ƀă kuăn pơlê tung lâp tơnêi têa kring vế tơniăn hnoăng tơniăn krê dêi tơnêi têa. Ing um méa dêi mâu lêng ƀă kuăn pơlê lâp tơnêi têa kring vế hnoăng ki pơkuâ tơniăn krê dêi tơnêi têa. Ing um méa hlá cơ “Khŏm tơplâ, khŏm châ ƀlêi trâng” ôh tá la lâi xâu kơ pơkôt dêi kăn tưŏng De Castrie a hâi lơ 7 khế 5 hơnăm 1954 troh a hlá cơ châ tơbleăng lĕm a Dinh Độc Lập hâi lơ 30 khế 5 hơnăm 1975 pơrá châ tơbâ tối mê cho hnoăng cheăng ki kân dêi hdroâng kuăn mơngế Việt Nam, ôh tá la lâi xâu, la lâi ton tơrôu drêng ai tơdroăng pá puât, pơloăng mơnúa. Tơdroăng pá puih rế kân, tơdroăng pơloăng rế hên mê tơdroăng ki ƀlêi trâng thăm rế ó rơdêi. Pôa Nguyễn Văn Tập, Mơngế lêng ki vê rơxế kom ƀa 390 gu tơhnong bo cheăng Dinh Độc Lập hơnăm ki mê nếo, ai phoih rơ-rêk tung i hiâm mơno:

“Cho ngế ki châ ngăn, châ hlo, châ tơplâ ki apoăng đăi đô̆i truơng Bùi Quang Thận, chúa hlá cơ a kối Dinh Độc Lập, hlá cơ ki ƀlêi trâng dêi hdroâng mơngế Việt Nam, á phoih ƀriê ó păng ‘nâng, cho hâk tơngăm pá kâi tối. Hlá cơ ki mê hiăng tơkŭm ‘nâi to lâi tơdroăng hlâ rêh, mơheăm chhá dêi rêm rơxông, cho tơdroăng ki ƀlêi trâng dêi i hiâm mơno ki khên  tơnôu tiô troăng prôk dêi Đảng, Pôa Hồ hiăng rah xo xua tơdroăng tơniăn krê, xua ing tơdroăng ki tơ’lêi hlâu, tơdroăng ki phâi tơtôu, tơdroăng ki hơniâp ro dêi kuăn pơlê”.

Tơnêi têa klêi kơ’nâi châ tơleăng lĕm, hơniâp ro, tơnêi têa hiăng tơrŭm chiâng môi, pơtối trâm hên nếo tơdroăng ki pơloăng mơnúa, tơdroăng ki pá puih. La ƀă i hiâm mơno ki khên pơhlêh nếo ing Hneăng hôp kân má 6 a hơnăm 1986, Việt Nam hiăng chôa hvêa chêng prôk vâ tơkâ luâ tơdroăng ki kơtiê, lôu péa tơrŭm ƀă hên mâu kong têa vâi ê, tơkâ luâ mâu tơdroăng ki xahpá, khŏm mơ-eăm mơnhông prôk pá ngiâ.

Ing môi tơnêi têa ki ai túa cheăng kâ tiô roh ton hdrối nah, mê Việt Nam hiăng mơnhông dêi tơná chiâng môi tơnêi têa ki ai tơdroăng cheăng kâ ki rơkê, ƀĕng ƀeăn, ƀă mơnhông mơdêk rĕng dêi kơpong ƀă tung lâp plâi tơnêi, ƀă túa cheăng kâ rơkê, mê châ xo kế tơmeăm, riân tiô liăn ngân GDP mê hiăng tâk hên ‘nâng, vâ riân rêm ngế kuăn pơlê pêi lo kế tơmeăm, liăn ngân hiăng châ tâk hên ó păng ‘nâng. Việt Nam hiăng po rơdâ tung tơdroăng tơrŭm ƀă 193 to kong têa ƀă tung kơpong, hiăng chiâng môi tơnêi têa ki ai pơxúa khât, dâi khât dêi tung kơpong ƀă tung lâp plâi tơnêi. Tơdroăng rêh ối, pêi lo liăn ngân, kế tơmeăm xuân rế hiá rế tâk hên luâ tâ hdrối nah, kơxô̆ rơpŏng kơtiê hiăng chu kơdroh.

Phŏ Yăo sư-Tiê̆n sih Trần Đình Thiên, cho Kăn xiâm pơkuâ ngăn Tíu xiâm cheăng kâ tơnêi têa Việt Nam hneăng hdrối nah, tối ăm ‘nâi: Hlá cơ  tum hơlŏng trĭng tung lâp plâi tơnêi vâ mơhno tối ivá ki ó rơdêi ki khên tơnôu pêi pro dêi hdroâng kuăn mơngế Việt Nam.

“Mâu tơdroăng ki pơhlêh ‘na cheăng kal kí, pơlê pơla, mâu tơdroăng ki pơhlêh ‘na cheăng kâ mơjiâng chiâng túa cheăng ki nếo, kô chiâng loi tơngah tiah kố, Việt Nam hiăng teăm ti dât ‘na hneăng tơ’noăng ƀă kuăn pơlê  vâ tah lôi mâu tơdroăng mơnhông ki nếo dêi tơná. Ki tơnêi têa pin hiăng châ tơkâ luâ dêi tơdroăng pơloăng mơnúa ki kân mê kô thăm rế châ ƀlêi chiâng”

80 hơnăm pá kơdâm hla cơ tum hơlŏng trĭng cho 80 hơnăm ai hên tơdroăng ki kơdo mơ-eăm pơhlêh nếo, ôh tá la lâi kâi pơtê vâ mơnhông tơnêi têa chôa ‘lâng châ mơnhông kro mơdrŏng, ó rơdêi. Kơnôm ai tơdroăng pơkuâ ngăn dêi Đảng, hdroâng kuăn mơngế Việt Nam hiăng mơjiâng hên hnoăng cheăng ki kân tung chal roh mê nah ƀă chôu phut kố dế krá tơniăn mot tung chal ki nếo, mơnhông mơdêk dêi hdroâng kuăn ngo. Pôa Tô Lâm-kăn xiâm pơkuâ hnê ngăn cheăng Đảng Tơnêi têa pin ai tối nhên:

“Chal ki mơnhông dêi tơná hiăng châ tơtêk hên tung hdroâng mơngế Việt Nam, mê cho chal ki mơnhông, chal ki kro mơdrŏng, kơnôm ai hnoăng pơkuâ ngăn dêi Đảng Kŏng san, mơjiâng ƀlêi chiâng tơnêi têa Việt Nam xah hô̆i chuh ngiah, kuăn pơlê kro mơdrŏng, tơnêi têa ó rơdêi, pơlê pơla châ pêi pro tro tiô hiâm mơno kuăn pơlê pói rơhêng vâ, tơdâng, tơ’mô, hloh hlê rơkê plĕng, tơxâng vâ pơchông ngăn ƀă mâu kong têa tung lâp plâi tơnêi tung 5 pâ. Kố cho ki xiâm cho hiâm mơno pói rơhêng vâ dêi hdroâng kuăn ngo, dêi tơdroăng pói vâ dêi Pôa Hồ dế ối rêh nah, ƀă cho ki xiâm dêi pin vâ pêi pro tung la ngiâ”.

Khŏm mơ-eăm vâ châ pêi pro klêi mâu hnoăng cheăng ki xiâm, ki kân, mơnhông dêi tơnêi têa rê hiá rế mơnhông, chôu phut kố, Đảng ƀă Tơnêi têa khŏm mơ-eăm rak vế, pêi pro tiô hnoăng cheăng kăch măng ki iâ khu kăn ki pơkuâ cheăng. Ing hâi lơ 1/7/2025, khu kăn hnê ngăn mâu kong pơlê, cheăm bêng, bu ai 2 râ tê, hiăng pêi cheăng păng ‘nâng. Kố cho môi hnoăng cheăng kăch măng ki kân ‘na pơhlêh nêó tung pơkuâ tơdjâ dêi tơnêi têa.

80 hơnăm riân sap ing mơjiâng tơnêi têa, hiâm mơno pú rơhêng vâ mơjiâng tơnêi têa thăm rế ó rơdêi đi đo chếo kân, ó rơdêi. Tơdroăng pơkâ Hneăng hôp má 13 dêi Đảng hiăng mơ’no hên hnoăng cheăng troh a hơnăm 2045-klăng 100 hơnăm mơjiâng tơnêi têa-Việt Nam hiăng chiâng tơnêi têa ki mơnhong, châ pêi lo liăn, kế tơmeăm hên, ó rơdêi, ƀă hơniâp ro.

Ing Rơkong Tơbleăng tối Tơnêi têa Tơniăn krê a hơnăm 1945 troh a la ngiâ, ki ó rơdêi a hơnăm 2045, pá kơdâm hlá cơ kli tum hơlŏng trĭng ƀă hiâm mơno ki pói rơhêng vâ dêi hdroâng mơngế Việt Nam ki prôk troh a la ngiâ, ƀă tuăn tơmiât loi tơngah khât a kơ Đảng, tơdah xo dêi mâu hnoăng cheăng ki mê, khên tơnôu prôk troh la ngiâ, ki ó rơdêi dêi môi to tơnêi têa Việt Nam tung chal mơnhông tơtêk ó ki nếo.

Tơplôu: Nhat Lisa/VOV1

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC