Rêm hâi, o Lang Thị Yến Vy, hok tro lâm 7, Hngêi trung râ má péa Nguyễn Thị Định, cheăm tơkăng kong Ia Rvê, kong pơlê Dak Lak thế tơkâ prôk troăng kân lối 10 km vâ troh hngêi trung. Drêng ‘nâi a hngêi trung tơná dế hriâm châ mơjiâng kân lĕm rơdâ ƀă kal hên tâ mê cho châ ối kâ koi pơtê tung hngêi trung, Yến Vy hâk ro ‘nâng:

‘’Kơtăn ing hngêi á o troh hngêi trung dâng 10 km. Mot a rơnó mêi troăng kân têa lân lu hên ƀă á thế prôk troăng ví kơtăn lối 14  - 15 km. Rơnó tô troăng tô ƀă kơtâk prôk lăm cho tơƀrêi, vêh troh a hngêi ôh tá hêng kâ ki klâi ôh. Drêng ‘nâi hngêi trung dêi tơná châ mơjiâng nếo á sôk ro ‘nâng ƀă rơhêng hrê hrêk. Á pói tơkôm ai hngêi trung nếo vâ ngin o kô châ hriâm tâp lĕm tro tâ’’.

Tơdroăng dêi Yến Vy xuân cho tơdroăng ki hâk vâ tơdjuôm dêi hrĭng hok tro ƀă nôu pâ hok tro kơpong tơkăng kong Dak Lak plâ to lâi hơnăm hiăng hluâ: cheăng kâ pá puât, tơdroăng hriâm tâp trâm hên pá puât. Ing mâu tơdroăng khéa tuăn mê, troăng hơlâ mơ’no liăn cheăng mơjiâng mâu hngêi trung phôh thong ai tíu kâ koi ối pơtê râ má môi – hngêi trung râ má péa a mâu cheăm tơkăng kong châ pêi pro, po tơdroăng pói tơngah nếo ăm tơdroăng cheăng ‘’hnê mơjiâng mơjiâng mơngế’’ tíu tơkăng kong Dak Lak.

Tiô pơkâ pêi hneăng hơnăm 2025 – 2030, kong pơlê kô mơjiâng 5 hngêi trung ai tíu kâ koi ối pơtê râ má môi ƀă râ má péa a 4 cheăm tơkăng kong ƀă 1 cheăm achê kơpong tơkăng kong. Mâu hngêi trung châ mơ’no liăn cheăng tơdâng tơ’mô kơbong hnê hriâm, hngêi ăm hok tro ối, hngêi kâ, tíu chô kơxop mơ-éa, kơpong tơ’noăng ivá, kơbong hriâm tin hok, kơmăi hrik chuâ têa krúa ƀă mâu tơmeăm ki tŏng gum tơ’nôm, tơniăn ăm hok tro hriâm tâp, kâ ối tơkŭm tung tíu lĕm má môi.

Pôa Nguyễn Văn Hoa, Kăn hnê ngăn Vi ƀan cheăm Ia Rvê, kong pơlê Dak Lak tối ăm ‘nâi, kố cho tơdroăng ki phiu ro kân ƀă khu râ kăn pơkuâ ƀă kuăn pơlê kơpong tơkăng kong. Kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo tung cheăm môi tuăn vâ ‘nâng, pro tơ’lêi hlâu vâ tơdroăng tơkêa bro rĕng kêi đeăng.

‘’Kố cho môi tơdroăng cheăng ki kơnâ vâ mâu muăn tơkŭm kâ ối a hngêi trung ai tíu kâ koi ối pơtê, kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo cheăm rơhêng vâ ‘nâng ƀă môi tuăn vâ mâu muăn châ hriâm tâp lĕm’’.

Pôa Trương Công Thái, Phŏ Kăn hnê ngăn Vi ƀan kong pơlê Dak Lak tối ăm ‘nâi, tung kơxô̆ 5 hngêi trung ai tíu kâ koi ối pơtê tơdjêp râ tơkăng kong châ mơjiâng a kong pơlê, ai 4 hngêi trung châ mơ’no liăn ƀă liăn ngân Tơnêi têa, 1 hngêi trung xúa kơxô̆ liăn dêi Khu xiâm pơkuâ gâk kring tơnêi têa ƀă tâi tâng kơxô̆ liăn mơ’no dâng 630 rơtal liăn. Rêm hngêi trung tơxâng tơdroăng kal vâ hriâm tâp ăm dâng 1.000 – 1.200 ngế hok tro. Kố pơrá cho mâu tơmeăm ki kơnâ pơlê pơla ƀă kal kí ki má môi, ôh tá xê to kum hnoăng cheăng hnê hriâm mê ối tơdjêp ƀă troăng pêi cheăng ton xŏn gum rêh ối pơlê pơla, tơniăn kuăn pơlê rêh ối, tơniăn gâk kring tơnêi têa - gâk kring tơkăng kong, xua mâu khu, kơvâ cheăng, cheăm tơkŭm tơrŭm krá tơniăn tung tơdroăng pêi pro tơniăn tro pơkâ, dâi lĕm ƀă tơdroăng mơjiâng pro.

‘’Tơkŭm tơrŭm tung tơdroăng tơkŭm po ing tơdroăng tơniăn ƀăng tơnêi troh drêng mâu ngế ki mơjiâng pro rup kŏng mơ’no liăn mơjiâng mâu tơmeăm tá tơdroăng mơnhên vâ xúa séa ngăn tung tơdroăng pêi pro thế pêi tiô tro pơkâ’’.

Tiô jâ Lê Thị Thanh Xuân, Kăn pơkuâ Khu pơkuâ hnê hriâm ƀă hnê mơjiâng tuăn ngôa rơkê kong pơlê Dak Lak, troăng pêi hngêi trung ai tíu kâ koi ối pơtê hên râ ôh tá to pơxúa krê dêi kơpong tơkăng kong pá puât.

Kơvâ hnê hriâm ƀă mâu cheăm tung kong pơlê kô hriăn plĕng inhên troăng pêi kố vâ po rơdâ tung la ngiâ. Khu kô tơbleăng Vi ƀan kong pơlê mơjiâng troăng pêi mơnhông po rơdâ hngêi trung hriâm tơdjêp, pro tơ’lêi hlâu ăm hok tro châ hriâm đi đo ing râ mâm non troh râ trung hok phôh thong:

‘’Ing troăng pêi túa kố mâu cheăm kô ai pơkâ vâ po rơdâ mâu troăng pêi vâ mơnhông mâu râ hriâm kân tâ mê vâ mâu vâi o ai tíu hriâm đi đo ing râ mâm non râ má môi trung hok cơ sơh ƀă Trung hok phôh thông tơ’lêi hlâu mâu vâi o hriâm tâp kô châ tơniăn lĕm tro tâ’’.

Mâu hngêi trung dế chôa ‘lâng mơjiâng tíu kơpong tơkăng kong Dak Lak ôh tá xê to ai kơnâ ‘na kế tơmeăm khoăng, mâu tơmeăm kố ối djâ tơdroăng pói kân dêi khu râ kăn pơkuâ hnê ngăn Đảng, khu râ kăn pơkuâ ƀă kuăn pơlê tung tơdroăng ‘’mơdâ tơdroăng ki rơkê’’ a kơpong tơnêi ối hên pá puât. Ing mâu lâm hriâm nếo, mâu hngêi ăm hok tro ối kân rơdâ, péa nếo dế po ăm vâi o hok tro kơpong tơkăng, djâ tơdroăng pói vâ ‘na môi Dak Lak mơnhông mơdêk krá tơniăn, tíu tuăn ngôa rơkê kô eăng tơdroăng la ngiâ ing mâu kơpong tơnêi a ko dêi Tơnêi têa.