Ing môi rơpŏng kuăn pơlê kơtiê xơpá, kơ’nâi 6 hơnăm kơhnâ pêi cheăng, malối pêt loăng Sâm Ngọc Linh, rơpŏng hngêi ngoh A Tụ, ối a pơlê Pu Tá, cheăm Măng Ri nôkố hiăng ai kế kâ, kế ‘măn. Ngoh ăm ‘nâi, kơnôm ai troăng hơlâ mơnhông pêt nhâ loăng pơleăng dêi Tỉnh ủy Kon Tum ton, klêi mê, châ hngêi rak liăn kum liăn pêi kâ ăm rơpŏng hngêi ngoh pêt nếo nhâ loăng pơkeăng ki kơnía kố. Nôkố kơdrum sâm Ngọc Linh lối 800 xiâm, bú riên to hlá ƀă kloăng ki krí rêm hơnăm hiăng rơlối  kơxô̆ liăn vâ hrê tung rơpŏng hngêi. Ngoh A Tụ hơ’muăn tối:

“Hngêi a hdrối nah pá puât lêi, hnê kâ  ôh tá bê. Sap kong pơlê ai pơkâ troăng hơlâ tŏng gum kuăn pơlê mơnhông pêt nhâ loăng pơkeăng, mê a châ mung liăn pêt sâm Ngọc Linh. Mâu loăng sâm pêt 4 - 5 hơnăm nôkố hiăng ai plâi. Klâ iâ, pơtối mơdâ pro hdrê pêt tơ’nôm, ki  iâ tá a  tê vâ tăng liăn hrê tung rơpŏng hngêi. Pêt loăng pơkeăng sâm Ngọc Linh ôh tá xê to a ôh, mê ối ai vâi krâ nhŏng o tung pơlê xuân hiăng tâi kơklêa, tâi kơtiê’’.

 Pơla hơnăm 2020 - 2025, kong pơlê Kon Tum pơkâ kơdroh rơxô̆ rơpŏng kơtiê rêm hơnăm sap 3 - 4%.  Mơhé ối hên xơpá, la ki khât kơxô̆ rơpŏng xăm kơtiê a mâu cheăm hngế hngo, kơdroh luâ 2 hdrôh tơdroăng pơkâ. Mâu pơkâ mê prôk tơdrêng ƀă mâu tơdroăng tơkêa  mơnhông cheăng kâ, rơtế ƀă kơjo kum ai pơxúa khât. Ngoh A Linh, ối a pơlê Đăk Ka, cheăm Tu Mrông, ăm ‘nâi, ngoh châ kơjo kum ăm hdrê, liăn ƀă hnê kih thuât pêt rak ngăn, mê ôh tá xê to hlŭn kơtiê mê ối mơ-eăm pêi cheăng pro kro mơdrŏng.

“Mâu hơnăm hdrối rơpŏng hngêi pêt kơphế, pêt ƀời lời a xuân veăng rak ngăn kong vâ ai tơnôm kơxô̆ liăn pê lo mơnhông hlŭn kơ klêa ƀă chê̆m mơ’rêh kuăn ‘nê̆ng hriâm.  Châ Đảng Tơnêi têa tơmâng tŏng gum a kô pơtối hriâm túa rak ngăn kơphế tro kih thuât vâ ai plâi hên, plâi lê̆m, tê châ kơnâ yă. Klêi mê a xuân kơhnâ veăng rak ngăn kong, pơkâ kô pêt nhâ loăng pơkeăng pá kơdâm kong  la ôh tá xê to hlŭn kơtiê mê ối vâ pro kro mơdrŏng.

 Ing mâu troăng hơlâ, pơkâ, tăng troăng pêi tro, ‘ló, 5 hơnăm hdrối nah, hên tơmeăm khoăng dêi kuăn ngo Rơteăng a kong ngo peăng mâ Hâi Lu Quảng Ngãi, môi tiah tiu kong, sâm kơxái, ngũ vị tử ƀă hên ki ê hiăng châ tơbleăng tê a mâu siêu thĭ ki kân. Mâu hâi tê tơmeăm tơbleăng tiô troăng hyôh măng ing mâu kơdrum sâm Ngọc Linh a kơpong kong ngo hơngế hơngo hmâ hlo đi đo. Hên thôn pơlê kong ngo ki hơngế, tíu kơhlong trâu Vi Rơ Ngheo, Tu Thó, Kon Vơng Kia... xuân hiăng  pơ’lêh xông  rơdêi  ing tơdroăng ôm hyô tung kuăn pơlê. Pôa Võ Trung Mạnh, Kăn hnê ngăn Đảng ủy cheăm Tu Mrông, kong pơlê Quảng Ngãi, ăm nâi, kơpong kong ngo hơngế hơngo mê xuân hiăng tăng hlo ki rơdêi krê ƀă tơdroăng mơnhông tơtro:

“Đảng ủy cheăm nếo tối ki rơdêi krê ăm tơná. Pŭn to cheăm ki nếo tung môi tơdroăng chêh tối ki kal mê cho mơnhông, kring vế, rak ngăn kong, pêt loăng pơkeăng, păn mơnăn mơnuâ pá kơdrâm kong  hlối tơkŭm ƀă ôm hyô”. Cheăm peăng mâ Hâi Lu mơnhông loăng plâi kâ, păn mơnăn ‘na mâu cheăm peăng mâ Hâi lo mê rak ngăn kong, pêt loăng pơkeăng, păn mơnăn pá kơdâm kong hlối tơkŭm ƀă ôm hyô ƀă troăng hơlâ pêi ki xiâm. Mâu cheăm xuân hiăng mơjiâng pơkâ pêi ăm tơrêm to cheăm”.

5 hơnăm hdrối nah mâu tơdroăng pơkâ ki tro dêi Đảng ƀô̆ ƀă mâu kăn kong pơlê Kon Tum ton nah hiăng xúa tung rêh ối, pro pơ’lêh tuăn tơchê̆ng tơmiêt, tơdroăng vâ pêi dêi kuăn pơlê mơngế Rơteăng, kum rơpâu rơpŏng tíu kô ôh tá xê to hlŭn kơtiê krá ton mê ối khên tơnôu mơnhông pro kro mơdrŏng.

Sap hâi lơ 1/7/2025, ai 102 to cheăm, bêng, pơlê kân dêi kong pơlê Kon Tum ton nah  tơ’mot tơdjuôm ối 40 to cheăm, bêng tơ’mot tơdjuôm ƀă kong pơlê Quảng Ngãi nếo. Mâu cheăm ki nếo peăng Mâ Hâi Lu tíu ki to kong ngo kân dêi kong pơlê Quảng Ngãi hiăng tơkŭm po klêi hneăng hôp Kân Đảng ƀô̆ cheăm rôh má môi ƀă ‘nâi nhên mâu tơdroăng ki kal vâ pêi tung hneăng 2025-2030 vâ châ tơƀrê tung mâu hơnăm mơnhông tơƀrê nếo./.

4 Ảnh: -

-

-

-