Djâ ngin prôk drô troăng ƀê tong ki mĕn pro lĕm tơdrăng, tơkâ luâ mâu hbhêa ngo ki ngiât lĕm dêi deăng kơphế, kơdrum loăng plâi kâ xông kân ngiât lĕm, nâ Ka Lèm, mơngế K’Ho, ối a ƀuôn Dăng Rách, cheăm Gung Reh, tơring Di Linh, kong pơlê Lâm Đồng tối ăm ‘nâi, kơnôm troăng prôk hiăng krá lĕm, mâu phon rơvât, hdrê loăng, tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng châ pơto pơtroh tơ’lêi hlâu, pơlê maluâ a hơngế xuân hiăng môi tiah achê ƀă kơpong kơphô̆ mê tơdroăng pêi cheăng kâ dêi kuăn pơlê hiăng châ mơnhong hên tâ tâng vâ pơchông ngăn ƀă mâu hơnăm hdrối mê hía nah.

Rơpŏng hngêi ki lâi kơhnâ mơ-eăm pêi cheăng kâ, ôh tá ai xếo tuăn mơno tơkôm tơngah to tơdroăng ki tŏng kum dêi Đảng ƀă Tơnêi têa.

“Đảng, Tơnêi têa hiăng tŏng kum ăm vâi nâ o, tung mê, ai nâ o cho hdroâng kuăn ngo ki iâ mơngế tối krê tung tơdroăng pêi chiâk pêi deăng, pêi cheăng kâ vâ rế hía tơdroăng rêh ối rế mơnhông hên tâ. ‘Nâi túa pêi cheăng kâ vâ mơdêk tơdroăng pêi cheăng kâ dêi rơpŏng hngêi, pơlê cheăm veăng kum kơdroh tah kơklêa, kơtiê xahpá krá tơniăn. Mơnê Đảng, Tơnêi têa hiăng tŏng kum troh tơdroăng rêh ối dêi vâi krâ-nhŏng o ki iâ mơngế, hnê tối ‘na túa pêi cheăng kâ vâ thăm mơdêk tơdroăng rêh kâ ối dêi rơpŏng hngêi ƀă pơlê pơla”.

Cheăm Gung Reh ai lối 4.000ha tơnêi pêi chiâk pêi deăng, tung mê ai 1.600 ha kơphế, lối 200 ha báu klâng cho 2 hdrê pêt ki xiâm. Mâu hơnăm hdrối mê hía nah, Gung Reh ối mơnhông pêt lối hrĭng ha loăng plâi, môi tiah plâi ƀơr, sầu riêng, mắc-ca, krui kơxái, yâu păn chĕm hdrong prế ƀă hên tơnêi chiâk deăng pêt mâu hdrê loăng ki ê.

Kơnôm pêi pro kơhnâ tơdroăng hơ’lêh mâu hdrê pêt tro tiô tơdroăng ki vâ ai hên kế tomeăm tê mơdró, tơ’mot hên mâu hdrê loăng ki ai plâi hên ƀă dâi khât tung mơdâ pêt, tơdrêng amê, xúa mâu túa kih thuât tung pêi čhiâk pêi deăng, mơdró tê tơmeăm ki pêi lo ing mâu ƀăng  tơnêi ki pêt dêi Gung Reh kuăn pơlê pêi châ dêi vâ chê 150 rơtuh liăn/ha/hơnăm, tâk 30 rơtuh liăn/ha tâng vâ pơchông ngăn ƀă 2 hơnăm hdrối nah. Kơxô̆ rơpŏng kơtiê hiăng chu kơdroh ối 5%.

Tiô pôa K’Keo, Kăn pơkuâ hnê ngăn Chi ƀô̆ Hàng Làng ăm ‘nâi, tơdroăng rêh ối dêi vâi krâ-nhŏng o hiăng hơ’lêh nhên kơnôm ai tơdroăng tŏng kum dêi Đảng ƀă Tơnêi têa ‘na hên kơvâ cheăng.

“Vi ƀan hnê ngăn cheăm tŏng kum, kăn ƀô̆ mot troh tung thôn pơlê vâ lăm pôu êng, mơhnhôk, hnê mơhno, tŏng kum, tơkŭm ăm vâi krâ-nhŏng o ‘nâi túa pêi cheăng kâ, kơnôm ti mê kuăn pơlê rế hía rế hlê plĕng nhên tơdroăng cheăng kâ. Vâi krâ - nhŏng o ai bê kế kâ ƀă tơdroăng rêh ối ‘na tơmeăm khoăng rế hiá rế châ mơnhông hên tâ tâng vâ pơchông ngăn ƀă hdrối nah.

Vâi krâ-nhŏng o koh mơnê kơ Đảng, Tơnêi têa hên, maluâ cho kăn ƀô̆ pơlê cheăm hiăng kơhnâ khât tung tơdroăng hnê tối ăm vâi krâ-nhŏng o pơlê cheăm tung tơdroăng pêi chiâk pêi deăng vâ khoh châ chiâng ai tơdroăng rêh kâ ối niân tiah hâi kố”.

Pôa Trịnh Văn Dũng, Kăn hnê ngăn Vi ƀan cheăm Gung Reh tối ăm ‘nâi, cheăm hiăng ai lối 1.600 rơpŏng, vâ chê 7.000 pơ’leăng mâ mơngế, tung mê, mơngế hdroâng kuăn ngo ki iâ mơngế châ lối 45%. Tơdrêng ƀă tơdroăng tŏng kum, kơjo ngăn dêi Đảng ƀă Tơnêi têa tung pơkâ pêi pro hên troăng tơdjâ, troăng pơkâ, tơdroăng tơkêa bro mơ’no kum ăm kơpong hdroâng kuăn ngo ki iâ mơngế, ing tơdroăng tơrŭm dêi hên khu râ, kơvâ cheăng dêi tâi tâng khu râ pơkuâ ƀă kuăn pơlê hiăng mơjiâng chiâng ivá ki rơdêi, hên túa, ing mê kum ăm cheăm chôa ‘lâng mơnhông mơdêk tơkâ luâ xahpá, tơkŭm mơnhông pêi cheăng kâ ƀă rak vế ki tơniăn tơdroăng cheăng pơkuâ ngăn.

Hơnăm 2016, Gung Reh châ mơnhên tối cho cheăm ki châ plah thôn pơlê nếo. Pôa Trịnh Văn Dũng vêh mơnhên tối:

“Tâi tâng khu râ pơkuâ ngăn hiăng pêi pro kơhnâ khât tung hnê mơhno tối, mơhnhôk mâu ngế, mâu khu rơtế veăng ƀă kuăn pơlê po rơdâ túa cheăng, túa pêi pro ki ‘ló rơkê, túa cheăng tiô chal nếo vâ xo ing mê, pơtối hnê djâ a tíu ki ê hriâm pêi pro ƀối. Xo hnoăng cheăng ki xiâm cho kuăn pơlê, mơngế ki pêi pro ƀă châ xúa cho tơná kuăn pơlê mê khoh hiăng ai tơdroăng ki hơ’lêh nếo. Mâu túa cheăng tung mơnhông pêi chiâk pêi deăng, hơ’lêh hdrê pêt, xúa ki rơkê plĕng ‘na khoa hok kih thuât châ pơkâ pêi pro tơƀrê.

Troh nôkố, kuăn pơlê pêi cheăng kâ, tê mơdró dêi kế tơmeăm tâk ing 38 rơtuh troh a 48 rơtuh liăn 1 ngế 1 hơnăm. Mê cho mâu tơdroăng ki hơ’lêh nhên, tơdroăng rêh ối dêi vâi krâ hiăng châ kring vế tơniăn, hmiân tuăn vâ mơ’no liăn mơnhông pêi cheăng kâ”.

Gung Reh dế mơnhông cheăng ôm hyô pá kơdâm kong loăng ilâng

Dế nôkố, Gung Reh hiăng apoăng mơjiâng mâu túa cheăng ki tơrŭm tung pêi pêt kế tơmeăm ƀă hnối tê mơ’no dêi kế tơmeăm. A kong pơlê kố xuân hiăng ai hên túa ki pêi cheăng kâ, môi tiah păn ká a têa long, păn hên khu ro vâ tê hơ’nêh ki dâi lĕm, tê châ liăn hên. Ki rơhêng vâ tối, cheăm dế mơnhông pêi cheăng kâ, po rơdâ ‘na ôm hyô pá kơdâm kong loăng, ôm hyô pơlê pơla hnối  pêi adrêng tá khôi túa, vêa vong dêi mơngế K’Ho.

Ing tơdroăng ki pêi tơƀrê mê hiăng ai mâu tơdroăng ki hnê tối, tơdjâ tro troăng, tơdroăng ki vâ môi tuăn dêi tâi tâng khu ngăn ‘na cheăng kal kí ƀă kuăn pơlê, loi tơngah tiah kố, Gung Reh kô châ plah thôn pơlê nếo ki mơdêk a’ngêi tâ a hơnăm 2024.