Mơhriâm xúa kŏng ngê̆, hnoăng cheăng nếo dêi kŏng chưk
Thứ hai, 05:00, 08/09/2025 Hương Lý/Tơplôu: A Sa Ly/VOV Tây Nguyên Hương Lý/Tơplôu: A Sa Ly/VOV Tây Nguyên
VOV.Xơ Đăng - Tung pơla hên tơdroăng cheăng dế châ xing xoăng hnoăng cheăng a cheăm bêng, ki rơhêng vâ tối, klêi kơ’nâi mơjiâng 2 râ pơkuâ, mê cho kong pơlê ƀă cheăm, tơdroăng ki hnê mơjiâng ‘na túa pêi cheăng, thăm mơnhông ivá ki rơkê ăm mâu khu kăn ƀô̆, mâu kŏng chưk râ cheăm a kong pơlê Dak Lak hiăng chiâng hnoăng cheăng ki pơklât thế pêi pro. Ing tơdroăng ki kal dêi hnoăng cheăng, hên cheăm, bêng a kong pơlê Dak Lak hiăng hbrâ rơnáu, po xêh mâu lâm ki hnê tơdroăng cheăng ăm kăn ƀô̆, mâu kŏng chưk, vâ ing mê, vâi ki mê kô chiâng xúa rơkê plĕng khât mâu ư̆ng dŭng kơxô̆ ‘mot tung tơdroăng cheăng rêm hâi, gum ăm kuăn pơlê lĕm tro ƀă tơniăn tâ.

Vi ƀan cheăm Hòa Phú, kong pơlê Dak Lak hiăng tơkŭm po lâm hnê pơtâp ăm lối 140 ngế hriâm cho kăn ƀô̆ pêi cheăng ‘na mơ-éa tơnêi têa ƀă teăng mâ khu tê mơdró tung cheăm. Ngế ki hnê cho mâu chuyên gia kŏng ngê̆, ngế hriâm ôh tá xê tơbleăng ‘na kŏng ngê̆ AI mê ối châ hnê mơhno xúa AI tung pêi cheăng tơdroăng nôkố. Pôa Nguyễn Trung Hòa – Giảng viên Hngêi trung Cao đẳng Công Thương Miền Trung, ối tâng hnê tơdrêng, tối ăm ‘nâi:

‘’Ki phá tơ-ê dêi lâm hriâm kố tâng pơchông ƀă hên hneăng hnê mơjiâng ki ê cho ngế hriâm chiâng xúa hlối klêi kơ’nâi hriâm. Ngin ôh tá tiô troăng hnê kŏng thưk ki hiăng ai hlâu, mê ối kum ngế hriâm hlê plĕng troăng tơno ƀă AI vâ kô chiâng châ tơƀrê môi tiah pói vâ. Rêm ngế kăn ƀô̆, rêm khu tê mơdró kô chiâng mơjiâng ăm tơná môi ‘’ngế kum cheăng AI’’ krê, tŏng gum tơleăng tơdroăng cheăng tơniăn krê ƀă châ tơƀrê’’.

Tiô khu râ kăn pơkuâ cheăm Hòa Phú, mâu hâi apoăng pêi cheăng tiô troăng khu râ kăn pơkuâ péa râ, cheăm trâm hên pá puât tung pro mơ-éa cheăng kâ rêh ối ƀă tơnêi têa ăm kuăn pơlê ƀă khu tê mơdró. Ki hên xua ôh tá tŭm kăn ƀô̆ cheăng. Kăn ƀô̆ cho ngế ton laga tơdroăng cheăng nếo, rêm kơbong bu to lâi ngế laga thế pôu râng hnoăng cheăng dêi hên kơvâ kơ’nâi klêi kơ’nâi xing xoăng râ.

Ing pơkâ mê, kăn pơkuâ cheăm Hòa Phú mơnhên vâ iâ ngế chiâng pêi hên tơdroăng mê thế chiâng xúa kŏng ngê̆. Tung mê, xúa phân mêm ki rơkê xua kuăn mơngế pro AI cho môi troăng pêi ki pơxúa. Cheăm hiăng khên tơnôu krếo mâu ngế ki rơkê ‘na pơhlêh xúa kŏng ngê̆ kơxô̆ ƀă AI ‘na pơtâp, ƀă hiâm mơno ‘’Hriâm klêi cho thế chiâng pêi hlối’’. Pôa Đỗ Xuân Hiếu – Phŏ Kăn hnê ngăn Vi ƀan cheăm Hòa Phú, kong pơlê Dak Lak tối:

‘’Klêi kơ’nâi pơtâp, ngin pơkâ rêm ngế kăn ƀô̆, kŏng chưk thế ai môi ‘’ngế kum cheăng AI’’ krê vâ kum tung tơdroăng cheăng. Hdrối nah, môi pơkâ kal ki vâ iâ má môi cho môi hâi chêh, laga ƀă AI bu ton dâng 30 yâi. Tơdroăng ki ê cho troăng tơmiât, ƀă tơdroăng cheăng hiăng ai ‘’ngế kum cheăng tŏng gum’’.

 

Ôh tá krê a cheăm Hòa Phú, a bêng Tân An, kong pơlê Dak Lak tơdroăng xúa kŏng ngê̆ AI tung pro mơ-éa rêh ối cheăng kâ ƀă tơnêi têa xuân apoăng châ tơƀrê. Nâ Văn Thị Anh Đài – ngế pêi cheăng pro mơ-éa rêh ối cheăng kâ ƀă tơnêi têa bêng Tân An tối ăm ‘nâi:

‘’Xúa kŏng ngê̆ AI hiăng pro tơ’lêi hlâu nhên ăm tá kăn ƀô̆ cheăng tá kuăn pơlê. Ƀă kăn ƀô̆, ngin kô tơ’lêi hlâu séa ngăn hnoăng, mơnhên hô sơ ki lâi ối tung hnoăng cheăng pro dêi cheăm. Ƀă kuăn pơlê, AI xuân tŏng gum ti tăng ngăn ƀă ‘nâi mơ-éa ki lâi chiâng pêi pro a bêng, ing mê kơdĭng chôu ƀă tơ’lêi hlâu tâ tung pro mơ-éa rêh ối cheăng kâ ƀă tơnêi têa’’.

Ki nhên khât ăm hlo, tơdroăng xúa AI ƀă kih năng xúa kŏng ngê̆ ôh tá xê to kum kơdroh ki pá ăm khu kăn ƀô̆ kŏng chưk a cheăm bêng, mê ối djâ tơdroăng ki môi tuăn, tơ’lêi hlâu ăm kuăn pơlê ƀă khu tê mơdró drêng pro mơ-éa rêh ối cheăng kâ ƀă tơnêi têa. Jâ Phạm Thị Hồng Hải, môi ngế kuăn pơlê a bêng Tân An, kong pơlê Dak Lak mơnhên:

‘’Hâi kố, rơpŏng á troh pro mơ-éa tơnêi tơníu ƀă chư̆ng thư̆k mơ-éa krê. Apoăng ối hil, laga châ kăn ƀô̆ hnê mơhno inhên rêm tơdroăng xua mê hô sơ hiăng kêi đeăng rĕng. Klêi kơ’nâi nâp, á tơdah châ mơ-éa tơkêa tung phôn ƀă mơdrếo hô sơ drêng hiăng klêi pro, cho tơ’lêi hlâu ‘nâng’’.

Vâ tơdroăng xúa kŏng ngê̆ mot tung tơdroăng cheăng nôkố, tơdroăng môi tuăn dêi mâu khu tê mơdró viê̆n thông – kŏng ngê̆ cho kal khât. Tung pơla kố nah, mâu khu tê mơdró viễn thông hiăng thăm veăng tung roh tơdjuôm ivá rơtế khu râ kăn pơkuâ mâu cheăm bêng pêi pro hnoăng cheăng kố. Khu Viettel Dak Lak hiăng tơrŭm ƀă khu râ kăn pơkuâ pêi pro hên troăng pêi xúa kŏng ngê̆, kum châ tơƀrê ăm troăng pêi khu râ kăn pơkuâ péa râ. Pôa Nguyễn Thanh Bình – Phŏ Kăn pơkuâ Viettel Dak Lak tối ăm ‘nâi:

‘’Ngin hiăng kum troăng pêi tŏng gum ăm kăn ƀô̆, kŏng chưk, viên chưk tơkŭm a lối 2.000 hnoăng cheăng ki tơdjâk troh 23 tơdroăng pơkâ nếo ‘na xing xoăng râ, xing xoăng hnoăng dêi Chin phuh. Tŏng gum ing kơmăi kố kum kăn ƀô̆ pêi pro hnoăng cheăng tro tiô pơkâ luât, tơdrêng amê mơdêk châ tơƀrê tơdroăng cheăng’’.

Ƀă hiâm mơno ‘’Hriâm klêi thế chiâng pêi hlối’’, mâu lâm hnê pơtâp kŏng ngê̆ xúa kŏng ngê̆ môi tiah a cheăm Hòa Phú lơ bêng Tân An dêi kong pơlê Dak Lak dế po troăng prôk nếo, kum kăn ƀô̆ râ cheăm ôh tá xê mơdêk ivá chiâng xúa kŏng ngê̆, mê ối pơhlêh troăng tơmiât, hbrâ chiâng xúa kŏng ngê̆ vâ kum kuăn pơlê lĕm tro tâ tung hneăng nếo. Kố xuân cho troăng pêi ki nhên vâ mâu cheăm, bêng a kong pơlê pêi pro châ tơƀrê Tơdroăng pơkâ kơxô̆ 57 dêi Khu xiâm kal kí ‘na khoa hok - kŏng ngê̆ ƀă pơhlêh tơmiât pêi rơkê.

 

Hương Lý/Tơplôu: A Sa Ly/VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC