Drêng hiăng châ 76 hơnăm xâk hiăng pôk, laga, pôa Ksor Chuel, ối a buôn Rưng Ama Nhiu, cheăm Ia Rbol xuân ối ai mâ hleăng, ivá mo rơdêi, tơdroăng cheăng pêi xuân ối ƀĕng ƀĕn dêi mơngế ki hiăng hmâ ƀă kong kế, ngo ngối a kong pơlê Gia Lai. Rêm hâi, pôa xuân ối hmâ pơchuât ngăn hlá mơ-éa, tí tăng hriăn plĕng mâu troăng hơlâ ki nếo dêi Đảng ƀă Tơnêi têa vâ hnê tối tơveăng gum ăm vâi krâ-nhŏng o; pakĭng mê, pôa xuân ối pơtối hnê mơohno ăm khu rơxông nếo tung pơlê ‘na mâu nâl tơpui rơkong Ăng-glê, hnê tối ‘na túa cheăng kâ-rêh ối pơlê pơla. Pôa Ksor Chuel ai tối tiah kố:

“Á kơhnâ khât tung tơdroăng mơhnhôk vâi krâ-nhŏng o tung pơlê athế tŏng gum tơ’lêi hlâu ăm mâu kuăn ‘nĕng pin kơdo mơ-eăm lăm mơhriâm, rơkê chư ‘nôi mê nếo khoh chiâng vâ hriâm tơdroăng cheăng, mơhriâm a râ kơpêng a’ngêi tâ nếo vâ ai tơdroăng cheăng pêi tơniăn ƀă châ tơnêi têa mơhá ăm kâ liăn khế. Rế hlâu niân ăm dêi châ tơná rế pleăng mâu hnoăng cheănug ăm pơlê pơla”.

Cho môi tung mâu vâi rơtăm hdrông Jarai ki apoăng châ mơhriâm a hngêi trung sư phăm klêi kơ’nâi tơnêi têa châ tơleăng lĕm, tung plâ lối 30 hơnăm pêi cheăng, pôa Ksor Chuel hiăng hnê châ lối rơkâu ngé hok tro a mâu pơlê cheăm. Hên ngế tung mê nôkố hiăng chiâng Ƀok thái pơkeăng, kih sư, kăn ƀô̆ cheăng ăm tơnêi têa. Ngế ki lâi xuân chôu vế, mơjo pâ kơ thái dêi tơná hiăng hơ-ui pâ, mơnê nhuô̆m ƀă tơxâng koh mơnê kân. Nâ Nay H’Bloanh, hdrông Jarai cheăng ‘na Ƀơrô Túa lĕm tro-Pơlê pơla dêi cheăm Ia Rbol, cho hok tro dêi thái Ksor Chuel hơnăm ki mê nah, ai tối tiah kố:

“Thái Ksor Chuel cho thá ki hnê tối á hên tơdroăng, ƀă hên ngế ki môi rơxông ƀă á hriâm a râ má péa mê nah. Ing mâu tơdroăng ki thái hnê mê, tơdroăng ki kơdo mơ-eăm dêi ivá tơná, á hiăng prôk tiô troăng ki mơhriâm kố, nôkố hiăng pêi cheăng a cheăm Ia Rbol. Á mơnê nhuô̆m kơ thái hên ‘nâng. Kơnôm ai thái hnê tối, tơdjâ troăng, mê ngin mơhriâm khoh chiiâng rơkê, hlê plĕng mâu tơdroăng vâ cheăng ăm pơlê pơla”.

Klêi kơ’nâi hiăng tro hơnăm pơtê hiăng krâ, pôa Ksor Chuel pơtối châ vâi krâ-nhŏng o a mâu pơlê dêi cheăm Ia Rbol ‘nâi troh, xua pôa pro Kăn hnê mơhnhôk hnê mơhriâm dêi cheăm. O Nay Lê Quốc Duy, 14 hơnăm, hdrông Jarai, rơtế ối a ƀuôn Rưng Ama Nhiu tối ăm ngin ‘nâi, nôu pâ pơrá ngăn thái Chuel mê cho ngế ki djâ troăng ahdrối vâ ngoh nâ o tung rơpŏng hngêi hriâm ƀối. Mâu vâi o, vâi muăn xuân đi đo hmâ trâm thái ƀă châ hnê tối vâ mơhnhôk tung hnê hriâm.

“Tung rêm roh ai mâu tơdroăng ki po leh, tơdroăng ki mơdĭng, ki kal dêi pơlê, pôa Ksor Chuel hmâ hnê tối ăm khu rơxông nếo athế ai hiâm tuăn pói tơngah, hâk vâ kơdo mơ-eăm tung mơhriâm, tung mơ’no dêi ivá mơno; ƀă vâ tơdroăng ki pói rơhêng vâ chiâng ai păng ‘nâng, ki ahdrối tâ athế kơhnâ mơ-eăm mơhriâm rơkê, pơtâp dêi i hiâm tuăn. Á o hiăng ai tơdroăng pói rơhêng vâ kô chiâng môi ngế thái hnê môn Toán, á dế kơdo mơ-eăm mơhriâm, tơ’noăng mot tung hngêi trung chuyên dêi kong pơlê vâ a la ngiâ a kô mot hriâm tung hngêi trung Đăi hok Sư phăm. Drêng hiăng chiâng mơngế thái ah, á kô pơtối hnê mơhno tơdroăng ki rơkê plĕng ăm khu rơxông kơ’nâi ah nếo”.

Cheăm Ia Rbol ai 2.236 rơpŏng, tung mê, ai 10 rơpâu 220 pơ’leăng mâ mơngế, ai vâ chê 93% cho hdrông mơngế Jarai. Mâu hơnăm hdrối mê hía nah, vâi krâ-nhŏng o tung pơlê đi đo tơrŭm, kơhnâ mơ-eăm tung mơnhông pêi cheăng kâ, kho khŏm kơdroh tah ki kơklêa, kơtiê xahpá; tơdrêng amê, hnối tơmâng rak vế, pêi pro tiô troăng pơkâ, troăng tơdjâ hnê dêi Đảng, troăng pơkâ dêi Luât Tơnêi têa, ôh tá ăm khu ki ‘mêi châ pơlông, pơloăng, toi djâ, ôh tá ai ngế tro khu ‘mêi pơloi djâ pêi pro mâu tơdroăng ‘mêi. Kơxô̆ mâu vâi o, vâi muăn mơhriâm a hngêi trung ai vâ chê tâi. Tiô pôa Nguyễn Chí Cương, Kăn hnê ngăn Vi ƀan hnê ngăn cheăm Ia Rbol tối, khoh châ chiâng mơnhông ƀă tơniăn tiah hâi kố, kơnôm ai hnoăng veăng mơhnhôk, hnê djâ troăng ing mâu krâ pơlê, kăn pơlê ƀă mâu ngế ki chiâ kuăn pơlê loi tơngah, tung mê ai pôa Ksor Chuel-Cho Nhà yăo Ưu tŭ.

“Thái Ksor Chuel đi đo djâ troăng ahdrối tung rak vế, pêi pro tiô troăng tơdjâ, troăng pơkâ hnê dêi Đảng, troăng hơlâ tŏng gum dêi Tơnêi têa. Kơhnâ khât tung hnê tối mơhnhôk mâu ngế tung on veăng, rơpŏng hngêi, vâi krâ pơlê pơla a mâu pơlê dêi cheăm Ia Rbol pêi pro châ tơƀrê, tơtro khât tiô troăng hơlâ ki pơkâ tơdjâ hnê dêi Vi ƀan hnê ngăn cheăm hiăng hnê tối. Tơdrêng amê, rak vế, pêi pro lĕm tro hnoăng cheăng mơnhông pêi cheăng kâ kring vế tơniăn tơdroăng rêh ối a mâu thôn pơlê tung cheăm”.

Méluâ hiăng troh a hơnăm ki krâ, preăng ai mơngế ki rêh ton, ivá ôh tá pa ai mo rơdêi trối hdrối nah xếo, la pôa Ksor Chuel xuân ối kơhnâ mơ-eăm, pêi tâi ivá ƀă kơhnâ tŏng gum ăm pơlê cheăm. Pôa cho môi ngế thái ki ai hiâm mơno rêh ối lĕm tro, hơnăm hiăng hên la tuăn ngôa xuân thăm rế rơkê plĕng, kơhnâ mơ-eăm veăng mơnhông, mơjiâng pơlê pơla Jarai a pơlê cheăm ki khên tơnôu kố rế hía rế ó rơdêi, xông tơtêk, kro mơdrŏng.