Hngêi dêi pôa Rơ Châm Dik krâ pơlê ôh tá xê kân, krip lĕm, mê gá pro mơngế ki ngăn hlo lĕm xua ga krúa, ‘măn chôu tơmeăm rơkê ƀă ai hên ƀâng kơdeăn khĕn, hla mơ-éa kơdeăn khĕn. Tung kơdrum ngiât lĕm, lối 300 xiâm kơphế pơxiâm hlo ai plâi tum nếo iâ tơhrâ kô châ xo dêi hên kơphế drêng kri kô ah. Pơtối kơdrum kơphế cho kơdrum deăng kơxu 3.000 xiâm dế troh rơnó kúa cháa.

Hiăng 76 hơnăm, la pôa Dik - krâ pơlê ôh tá pơtê. Drêng lăm a kơdrum, lơ lăm hôp a cheăm, lăm pôu nhŏng o tung pơlê lơ trâm ngế pơkuâ rak ngăn vâ tơpui tơno tơdjuôm dêi pơlê. Hơnăm hiăng hên la xuân ối râk ki djâ troăng a hdrối tung kih thuât pêi, rêh ối lĕm môi tuăn dêi pó ƀă rêm ngế, pôa Rơ Châm Dik krâ pơlê cho ngế djâ troăng ahdrối ăm kuăn pơlê Mook Đen pêi ƀối. Pôa ăm ‘nâi, ƀă kuăn pơlê nguăn ngo Jarai, tơdroăng hnê tối bú ai pơxúa drêng ngế hnê tối cho mâu ngế ki rơkê tung pêi cheăng, châ kuăn pơlê  loi nhoăm:

“Kơphế á xuân pêt, kơxu xuân pêt, pêi túa ăm kuăn pơlê vâ kơdroh kơklêa xăm kơtiê, tâng bú tối la ôh tá pêi, mê thế rơtế tơpui hlối pêi mê kuăn pơlê nếo pêi ƀối. Hdrối nah ôh tá ai rơxế hon đa, nokố hiăng ai rơxế vâ kơto, a hnê tối to rơxế thế truâ muâk râk ko, ôh tá chiâng kơto chơ pái, chơ pŭn ngế, mơngế ki ‘nâ ôh tá vâ xâu muâk rak ko. A tối tâng ôh tá vâ xâu muâk rak ko, tâng ôh tá mơhúa tro xía vâ ‘lo kô tro tơhneăng ko mê ti lâi, rak vế ăm ko tơná, kring vế ăm tơná”.

Pôa Rơchăm Dik drêng ối nếo nah hmâ cheăng lêng, pro mố đô̆i hơnăm 1966, hiăng klêi hriâm Hngêi trung sĩ quan Lục quân ƀă châ mot Đảng hơnăm 1973, tung hiâm tuăn pôa tơmiât khên tơnôu dêi mơngế lêng kăch măng ƀă hlê pơlê pơla hên. Xua mê, ing tơdroăng pêi chiâk deăng, tung rêh ối rêm hâi, tơdroăng cheăng ki lâi krâ pơlê xuân châ kuăn pơlê Mook Đen loi nhoăm. Ngoh Siu Hải, kăn ƀô̆ ngăn túa lĕm tro - pơlê pơla cheăm Ia Dom, môi ngế kuăn dêi pơlê ăm ‘nâi:

“Pôa cho ngế kuăn pơlê pâ nhoăm tung pơlê, a cheăm Ia Dom ai 5 pơlê, kuăn pơlê kô krếo pôa vêh vâ tơkŭm pro pơlĕm, mê cho pro pơlĕm pơla on veăng pơhôi dêi rơpó, pơlĕm ăm nhŏng o tung pơlê ki tơhôu dêi rơpó lơ tung môi rơpŏng hngêi kô châ pôa pơlĕm ăm a cheăm môi tiah tơdroăng tơdjêp ăm kuăn pơlê a pơlê”.

Klêi hên hơnăm pôa Dik hlối pêi pro mơhno troăng hlối mơ-eăm hnê tối kuăn pơlê Mook Đen, mê kuăn pơlê hiăng tah lôi dêi túa tơlá ton nah ki ôh pá tro, môi tiah ôu pơkoăng, mơdâm kiâ ton hâi, ôu hên drôu, xoăng ăm mơngế ki hlâ, pơlât ƀă châ tamo ƀă tơdroăng krếo pôa pơcháu xối xeăng, lơ xo on veăng tá hâi tro hơnăm, xo dêi rơpó ối tơdjuôm môi mơheăm hdrông hdrê ƀă hên ki ê... Na Siu H’Ơn, môi tung mâu ngế hdrối nah tơmiât vâ rĕng xo on veăng drêng nếo 15 hơnăm, ăm ‘nâi kơnôm pôa Dik krâ pơlê hnê tối mê nâ hiăng hnê mâu tơdroăng ki ôh tá lĕm tro tâng rĕng xo kơnốu drêng hâi tro hơnăm:

“Xua nôu pâ rĕng hlâ lối mê á xuân xâu há, xâu ôh tá ai ngế ki tơmâng gum ăm tơná, mê a hiăng tơmiât va rĕng xo kơnốu kô ai ngế ki tŏng gum ăm tơná. Pôa Dik tối tiah kố hiăng tro hơnăm xo kơnốu, thế troh 18 hơnăm troh 20 hơnăm mê hiăng hôm tâng vâ xo on veăng, ối iâ hơnăm xo dêi rơpó ôh tá chiâng, tâng ai kuăn xuân hâi teăm hlê, hâi teăm chiâng vâ ngăn chĕm mơ’rêh dêi kuăn xĭn. Pôa xuân kơhnâ lăm hnê tối kuăn pơlê kuăn ‘nĕng thế tro hơnăm’nôi nếo chiâng xo on veăng, xua tâng xo dêi rơpó tá châ tá hâi kêi, tá hâi tro hơnăm ôh tá lĕm châ, thế tro hơnăm mê mâu kăn nếo ăm pro hlá mơ-éa xo on veăng”.

Pôa Rơ Châm Nin, mơngế ối tung pơlê, xuân chiu tơdjâk ing rơkong hnê tối dêi pôa Dik. Hdrối nah, kuăn nốu hiăng 20 hơnăm la xuân hâi lăm pro lêng. Klêi kơ’nâi hên rôh hnê tối, pôa hlê tiah kố lăm pro mố đô̆i cho hnoăng cheăng pêi, cho tíu rêh ối lĕm vâ hriâm pât tơná. Ki pơ’lêh ing xâu nah hiăng chiâng pleăng tơná hiăng mơhno ki tơƀrê dêi troăng hơlâ hnê tối xo ki pơxúa ‘nôi hdrối, hnoăng cheăng pêi ƀă tuăn loi cho ki xiâm dêi pôa Dik.

“Á ai 2 ngế kuăn kơnốu lăm pro mố đô̆i, môi ngế pro lêng lục kuân lêng lăm tơplâ, môi ngế pro lêng kring gak tíu tơkăng kong, drêng hiăng tâi hơnăm pro lêng vêh a pơlê xo kơdrâi ai kuăn ƀă hlối pêi chiâk. Drêng pôa Dik hnê tối mê ‘nâi tiah kố tơdroăng prôk lăm pro lêng cho hnoăng cheăng dêi kuăn pơlê, tíu ki mê châ hriâm tâp ivá, hnê túa rêh ối, hnê tơdroăng ăm rế hlê, ing mê chiâng ngế ki ai pơxúa ăm pơlê pơla”.

Pơlê Mook Đen 1 ai lối 1.000 pơ’leăng mâ mơngế, ki hên cho kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo. Kơnôm tơdroăng thôn pơlê nếo, tơmeăm khoăng châ ‘no liăn mơjâiâng pro: Troăng prôk toh ƀê tông, on tơhrik troh tơrêm hngêi, “troăng prôk to reăng tơpok”, “ kơnâng ngiât lĕm”, on trâ eăng.  Hngêi pơtân teăng ƀă hngêi ki lĕm, tơdroăng rêh ối kuăn pơlê xông tơƀrê tâ, 100% rơpŏng ai rơxế prôk lăm, ai um tơvi ngăn; kuăn pơlê ‘nâi xúa khoa hok kih thuât, ai rơxế pêi chiâk; pê lo liăn riên rêm ngế rêm hơnăm châ lối 42 rơtuh liăn.

Tối ‘na pôa Rơ Châm Dik krâ pơlê, pôa Nguyễn Đình Tiến, Phŏ kăn hnê ngăn Vi ƀan cheăm Ia Dom ăm ‘nâi, hên hơnăm hdrối, pôa Rơ Châm Dik krâ pơlê đi đo potối rak vế hiâm mơno lĕm khên tơnôu dêi Mố đô̆i Pôa Hồ, djâ troăng ahdrối tung kuăn pơlê. Péa ngế kuăn kơnốu dêi pôa Dik nôkố dế pêi choeăng a Đông tơkăng kong dêi kong pơlê Gia Lai, pơtối pêi pro hnoăng tiah dêi pâ, veăng rak tơniăn hnoăng pơkuâ Tơnêi têa. Ƀă mâu hnoăng veăng ‘no krá gak, pôa Rơ Châm Dik hiăng châ Tíu xiâm ƀă kong pơlê diâp ăm hên hlá mơ-éa kơdeăn khen, ƀang kơdeăn khĕn tung mâu tơdroăng hnê tối rơkê ăm kuăn pơlê, mơnhông cheăng kâ rơkê, mơjiâng khu tơrŭm môi tuăn hdroâng mơngế a kơpong tơkăng Ia Dom.

“Pôa Rơ Châm Dik Krâ pơlê cho ngế kơhnâ rơkê tung kơxô̆ mâu hơnăm hiăng krâ dêi cheăm kum ăm mâu kăn kong pơlê ƀă kuăn pơlê ai hên pêi cheăng tơƀrê. ‘Na tơdroăng hnê mơhnhôk hiăng hnê kuăn pơlê ‘na rêh ối ƀă túa pêi cheăng kâ, păn chĕm kuăn ‘nĕng cháu chái hriâm. Pôa ối veăng gum mâu rơpŏng kơtiê, rơpŏng xơpá tung kong pơlê, kơjo kum ăm kuăn pơlê rơxế pơchoh chêk xúa tung pêi chiâk, pêi tro hnơng cheăng ki lĕm vâ kuăn pơlê pêi ƀối”- Pôa Nguyễn Đình Tiến tối”.

Tơdroăng krá kak, ƀă tuăn loi krá khât a Đảng, a pơlê hiăng  pro pôa Rơ Châm Dik krâ pơlê chiâng môi tơmeăm rêh, ngế ki rak tơniăn hơniâp pơlê tơnêi têa. Pôa ôh tá xê ngế ki djâ troăng lĕm krê dêi pơlê mê dêi pơlê Mook Đen 1, mê ối mơhno ăm hlo cho môi ngế kăn ƀô̆ ki mơ-eăm, ‘nâi tơpui hlối pêi, xo tơdroăng rêh ối tơná mơhno  pro pơ’lêh ki krá kak.