Xuân môi tiah lối hr^ng rơpo\ng kuăn pơlê ki ê, tơdroăng pêi lo liăn xiâm rêi dêi rơpo\ng ngoh Võ Minh Sơn, ối a cheăm Sa Bình, tơring Sa Thầy tơkôm to 3 ha pôm loăng. Hơnăm nah, Hngêi kơmăi hiăng rôe [ă yă ki hmâ, ai 1 rơpâu 700 liăn 1 kilố pôm, rơpo\ng ngoh châ xo dêi lối 250 rơtuh liăn. Laga, hơnăm kố, xua kong tô mơdrăng khăng khoăng ton, pôm ôh tá ai châ, hngêi kơmăi bu rôe pôm ki ối drêh yă xap ing 1 rơpâu 200 troh 1 rơpâu 450 liăn 1 kilố, xua mê, rơpo\ng ngoh bu châ xo dâng 100 rơtuh liăn. Hiăng tro hjip yă tiah mê, vâ tê dêi pôm ối athế mung mơngế pôu djâ pôm ki klêi lâk vâ pơto troh a hngêi kơmăi. Ngoh Võ Minh Sơn tối ăm ‘nâi:
‘’Hnoăng ki lâk pôm 10 ta#n ai 13 troh 14 hnoăng. Rêm ngế kơnốu ki lâk mê athế mơhá ăm vâi 150 rơpâu, vâi kơdrâi ai 120 rơpâu liăn. Rơxế lăm troh achê mê kô mơhá vâi 10, tâng hơngế, 15. Môi ta#n ai 150 rơpâu liăn. Hnoăng mơhá ăm rơxế mê tơkéa hiăng tâi. U ối liăn u lâi’’.
Pôa Nguyễn Hữu Thạnh, Kăn pho\ hnê ngăn Vi [an tơring Sa Thầy tối ăm ‘nâi, rơnó kố kuăn pơlê ai pêt dâng 7 rơpâu ha pôm. {ă yă ki rôe dêi hngêi kơmăi sap ing 1 rơpâu 200 troh a 1 rơpâu 450 liăn 1 kilố pôm drêh, mê mơngế pêt pôm loăng bu châ xúa dêi ‘’hnoăng cheăng vâ ai tơkâ’’. Tâng ing xiâm rơnó, kuăn pơlê k^ tơkêa tê dêi pôm ăm mâu hngêi kơmăi uâ pôm loăng pro tơpoăng, mê kô ôh tá ai tơdroăng ki tối tiah mê:
‘’Tá hâi troh rơnó lâk pôm, hngêi kơmăi hiăng tơhrâ kô rôe tâi tâng pôm ai 1 rơpâu 700 liăn. Yă 1 rơpâu 700 liăn mê kuăn pơlê nếo châ liăn tơkâ, la kuăn pơlê athế ai tơdroăng tơkêa tơhrâ. Drêng chu troh a hngêi kơmăi tá hâi ai yă ki mê, la drêng pơkâ troh a kuăn pơlê pin, mê kuăn pơlê ôh tá rak vế tro tiô tơdroăng ki hiăng tơkêa tơhrâ [ă hngêi kơmăi. Kuăn pơlê hiăng vâ môi tuăn mê athế tê, hngêi kơmăi vâ rôe to lâi kuăn pơlê tê dêi yă dâng mê’’.
Ki xiâm khoh pro mơngế pêt pôm a Kontum ôh tá rơhêng vâ k^ tơkêa tê dêi pôm [ă khu mơdró cho xua tuăn hiâm xâu tê lơ tro gloh, vâi đi đo tơmiât kô châ tê dêi [ă yă chía kơnâ. Xua ti mê, tâi tâng 40 rơpâu ha pôm loăng a kong pơlê kố tá hâi châ tơkêa tê rôe tâi tâng pôm. Ko\ng ti pêi cheăng tiô rơnó uâ pro tơpoăng Tây Nguyên-Đak Hà cho khu mơdró kâ ki ai troăng hơlâ cheăng tơtro, la xuân tá hâi châ kuăn pơlê k^ tơkêa vâ tê rôe dêi pôm. Pôa Lê Văn Tình, teăng mâ Ko\ng ti kố tối ăm ‘nâi:
‘’Hngêi kơmăi xuân vâ rôe tâi tâng pôm dêi kuăn pơlê ki pêt mơjiâng. Pin rôe tâi tâng pôm dêi kuăn pơlê [ă yă tơniăn vâ ăm vâi pơtối pêi pêt. La kuăn pơlê dế kố hlo yă to kơnâ iâ, vâi kô troh a hngêi kơmăi ki ê vâ tê, vâi ôh tá vâ tê ăm pin’’.
A Kontum dế kố ai 6 to hngêi kơmăi uâ pôm loăng pro tơpoăng ki dế cheăng [ă péa to hngêi kơmăi ki ê nếo dế châ mơjiâng pro. Rêm hơnăm, mâu khu mơdró pơrá kum hdrê, phon rơvât, kih thuât vâ hnê mơhnhôk kuăn pơlê pêi pêt [ă pói rơhêng vâ k^ tơkêa rôe tâi tâng pôm dêi kuăn pơlê, la kuăn pơlê ôh tá vâ. Xua ti mê, drêng khu mơdró trâm hên tơdroăng pá tung tê dêi tơpoăng pôm, bu vâ rôe pôm khăng [ă yă rơpâ, kuăn pơlê ki tro lu\p xêh. Tiô pôa Nghiêm Đức Thuần, Kăn hnê ngăn Ho#i đông pơkuâ ngăn, Kăn xiâm pơkuâ hngêi kơmăi uâ pôm loăng Vina Kontum tối, pak^ng tơdroăng tơkêa pơla kuăn pơlê [ă khu mơdró kâ, kal athế ai hnoăng cheăng dêi khu kăn pơkuâ dêi rêm râ tung tơdroăng veăng kring vế hnoăng cheăng dêi péa pâ.
‘’Ai péa tơdroăng. Tâng yă to kơnâ kuăn pơlê xuân athế djâ dêi pôm troh a hngêi kơmăi, tâng yă rơpâ mê khu mơdró kâ xuân athế rôe pôm dêi kuăn pơlê. Tơdroăng ki tơkêa pơla kuăn pơlê [ă khu mơdró kâ cho drăng mê. Laga, khu kăn pơkuâ athế to\ng kum, athế tơkêa, to\ng kum ing râ cheăm, râ tơring, thôn [ă ing tơná kuăn pơlê ki pêi chiâk deăng rơtế tơru\m [ă khu mơdró kâ mê ngin nếo chiâng pêi pro tơdroăng kố’’.
Châ mơnhên tối cho hdrê loăng ki vâ veăng kơdroh kơtiê xơpá, tơtro [ă ivá cheăng dêi kuăn pơlê cho hdroâng kuăn ngo, kong pơlê Kontum athế pơkâ kho\m pro ti lâi pêt pôm loăng athế krá tơniăn ton. Tơdrêng [ă tơdroăng hiăng ai lối 40 rơpâu ha pôm loăng ki hiăng ai, mê kong pơlê dế pêi pro vâ hơ’lêh lối 10 rơpâu ha tơnêi pêt báu ki hmâ tro tô mơdrăng, khăng khoăng vâ hơ’lêh pêt pôm. Laga, tâng pơla mơngế kuăn pơlê [ă khu mơdró kâ ôh tá tơru\m [ă dêi pó kô pá ăm tơdroăng vâ pơtối pêt mơjiâng pôm loăng krá tơniăn a kong pơlê kố, kuăn pơlê mơni kô ối trâm pá puât [ă tơdroăng ki pêi lo pôm la yă ôh tá kơnâ, thăm nếo ôh tá pêi lo pôm hên, tê xuấn ôh tá kơnâ.
Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng
Viết bình luận