Tăng troh pơlê kân Ea Súp, tíu kuăn pơlê dế tô tuăn xua pơrea\ng châi klêa chu châu Phi nếo ‘nâi hiâm mơno dêi kuăn pơlê. Bu lối 10 hâi klêi kơ’nâi châ hlo pơreăng (3 – 7 hâi), troh nôkố, lâp pơlê kân pơkâ thế tâp kơđu vâ chê 70 to chu dêi 26 rơpo\ng kuăn pơlê. Krê tung hâi lơ 12/7, pơlê kân kố ai troh 9 rơpo\ng tro tơdjâk xua pơrea\ng, pơkâ thế tâp kơđu 22 to chu.

Lối 10 hơnăm hiăng hluâ, tơdroăng păn chu hdrê lai kum rơpo\ng ngoh Nguyễn Trọng Luật (thôn 9, pơlê kân Ea Súp) ai tơ’nôm liăn ngân kum tung tơdroăng rêh ối. Laga nôkố, khu chu (2 to chu kăn, 5 chu kuăn) dêi rơpo\ng athế tro tâp kơđu xua tro tâ pơrea\ng. Tung hngêi hiăng vâ tơ’nhê, ngoh Luật khéa kho tối: ‘’Ngin mơ’no liăn hên vâ păn chu tơkôm châ liăn tơkâ, laga chu kăn nếo ai kuăn mê tâi tâng chu lôi kâ hná, hiăng chôm. Mê tâi tâng ivá mơ’no păn, mơ’no liăn ngân tro lu\p tâi tâng. Mơhé châi hiâm, laga tâng lôi tâ tú, rơpo\ng á chiâng pôu xôi [a\ vâi krâ nho\ng o tung pơlê’’.

Tâp kơđu chu tro tâ pơrea\ng châi klêa chu châu Phi tung pơlê kân Ea Súp

On veăng pôa Y Blưng H’ra [a\ jâ H’Hon Niê, ối a [uôn A1, mơngế môi tiah xâu rêm roh ngăn dêi kơdroăng chu. Klêi kơ’nâi môi pơla rak ngăn, jâ pôa tăng tơmeăm kâng tâ tá kơdroăng păn, kơchăng vâ tơkôm hâi 2 chu kăn vâ ai kuăn, laga ôh tá teăm châ kâ.

Jâ H’Hon Niê hiâm tơbrêi tối, chu kăn ai kuăn hên ‘nâng, rêm roh châ chât to. Jâ prế pôa hơnăm kố hiăng 75 hơnăm, mâu krâ vâi ôh tá ‘nâi pêi ki klâi vâ châ liăn pak^ng tơkôm to lâi to chu ki păn. Mê kố hlâ tâi, vâi xuân ôh tá ‘nâi la lâi nếo vêh păn chu ah nếo.

Tiô xêo ngăn dêi {ơrô pơkuâ ‘na chiâk deăng [a\ mơnhông thôn pơlê tơring Ea Súp, pơrea\ng châi klêa chu châu Phi xông tâ tú a tơring sap ing hâi lơ 3/7 a cheăm Ea Rok. Bu tung dâng môi pơla, pơrea\ng hiăng tâ tú hên, tơdjâk rơdâ [a\ 8/10 cheăm, pơlê kân. Tâi tâng tơring ai 227 rơpo\ng [a\ vâ chê 2.000 to chu tro tâp kơđu xua tro tâ pơrea\ng. Tung mê, cheăm Ea Rok tro tơdjâk ó má môi [a\ lối 1.000 to chu tro tâ pơreăng.

Xôh pơkeăng kơdê pơrea\ng tung kơdroăng chu ki ai khu chu tro tâ pơrea\ng tung pơlê kân Ea Súp

Pôa Nguyễn Ngọc Phú, Kăn pơkuâ ‘na chiâk deăng [a\ mơnhông thôn pơlê Ea Súp tối ăm ‘nâi, pơlê kân cho kơpong pêi chiâk deăng, tâi tâng mâu rơpo\ng pơrá pêt hdrê loăng [a\ păn mơnăn mơnôa iâ, tơprâ tơpru\ng, xua mê bu môi rơpo\ng tâng lơ ai chu tro tâ pơrea\ng ah mâu rơpo\ng achê pơrá tro tơdjâk. Rơtế amê, a mâu thôn, pơlê, kuăn pơlê hmâ kơ’nêi chu, drêng môi to chu tro tâ pơrea\ng laga xua mơjo mê vâi krâ hmâ ôh tá vâ tâp kơđu. Rơtế amê, mơngế păn hrá tơbleăng [a\ ôh tá tơmâng tơdroăng hbrâ mơdât pơrea\ng pro khu cheăng mơdon chôu, pá vâ mơdât pơrea\ng [a\ hía hé.

Drêng ai pơrea\ng xông tâ tú, tơring Ea Súp hiăng thăm pêi hên túa thâ vâ hbrâ mơdât pơrea\ng. Vi [an tơring hiăng hnê mơhno mâu kơvâ cheăng hbrâ tơru\m [a\ mâu cheăm, pơlê kân thăm xúa mâu túa pơkuâ krá tơniăn khu kơpôu ro chu, ki má lối cho khu chu dêi rêm rơpo\ng, rêm thôn, pơlê, tôh kơpho#, ki rơhêng vâ tối a mâu tíu ai pơrea\ng.

Pak^ng mê, mơdât tơniăn tơdroăng tê rôe, pơto, kơdê chu [a\ mâu tơmeăm ing chu tung tơring; mơjiâng mâu tíu séa ngăn, mơdât tơdroăng pơto; tơku\m po prâu tah, tâp kơđu chu tro tâ pơrea\ng tro tiô pơkâ, mơgrúa tơnêi tíu, hyôh kong prâi, mơdât pơrea\ng tâ tú a tơring ki ê. Tơring xuân hiăng pơchân tối mơngế păn kal pêi pro mâu túa hbrâ mơdât: xôh pơkeăng kơdê pơrea\ng; pôi tá re\ng vêh păn nếo klêi kơ’nâi tro tơdjâk xua pơrea\ng xông tâ tú [a\ hía hé.

Quỳnh Anh chêh

A Sa Ly tơplôu [a\ tơbleăng