Chô̆ hơmet tôch kơjăp sầu riêng gô pơyan tŏk kơjă
Thứ năm, 14:00, 13/06/2024 VOVTây Nguyên/Thuem tơblơ̆ VOVTây Nguyên/Thuem tơblơ̆
VOV4.Bahnar - Dêh char Đăk Lăk hlôi mât lơ̆m pơyan ‘mi, pơyan blŭh vơ̆ đơ̆ng rim kơloăi ‘long xa plei. Hăm kon pơlei pơtăm ‘long sâu riêng, ‘nâu jĭ khei ‘năr kăl hlŏh vă gơ̆h pơm ăn ‘long đei plei ‘yăl, đơ̆ng rŏng dôm tơdrong hiong răm yoa đơ̆ng tŏ phang pơđang đunh. Kon pơlei tơ̆ dôm tơring pơtăm ‘long sâu riêng tơ̆ dêh char hơtŏk jơhngơ̆m vei lăng, tang găn sơdrông phă, ‘long tơgơ̆, plei hơlŭng lơ̆m pơyan ‘mi kial. Rim plei ‘long sầu riêng đei kon pơlei chô̆ hơmet tôch kơjăp, khŏm vei lăng mă ‘lơ̆ng truh pơyan phĕ plei.  

 

 

Đơ̆ng rŏng 2,3 ‘măng ‘mi jruh blŭng, dôm plei sầu riêng lơ̆m pơgar hnam Y BLiêng Hmok, oei tơ̆ plei Tara, xăh Hòa Đông, apŭng Krông  Păk tih hrĕnh nhen tơhlu, vă đĭ đăng hlôi tih dang tŏ pơnhan sŏng por. Y Bliêng ‘noh tŏk bŏk tŏk hao tơ̆ kơ nhŏng ‘long, chô̆ akŏm rim dơng păng hơ ie plei. Tơ̆ mum pơgar, 1 tơ nơm sầu riêng rŏ lăng pă kĕ jăng, đei săy vôi tơbôk tơ̆ tơm. Y Bliêng tơbăt, tŏ phang tôch kơ dêh lơ̆m pơyan tŏ âu ki pơm ăn kơ ‘long đei ưh kơ kĕ, kơ sô̆ plei lăp dang 1 puăt pơting hăm khei ‘nâu pơyan hơdrol, kơna ŭnh hnam athei akŏm vei lăng, tang găn hơmơt kơ hư plei yua đơ̆ng pơrang jĭ dăh mă tơgơ̆ hơlŭng yua đơ̆ng ‘mi kial: “Pơyan ‘nâu găh lơ ĭnh pruih pơgang păng chô̆ sầu riêng. Chŏ dôm dơng hơ yơ đei plei trăp hơmơt kơ kơnh dơning ‘mi kial sư gơgŭ ‘noh hư ‘long. Đei huŏng dôm plei ‘noh kŭm ‘mêm dêh”.

Hăm dôm ŭnh hnam đei pơgar iĕ păng lăp 2,3 jĭt tơnơm sầu riêng nhen Y Bliêng, tă kơ gơh chă vei lăng pơgar ‘long kơdih ngăl ră, mă lei dôm ŭnh hnam pơtăm lơ sầu riêng, mă loi ‘noh sầu riêng đunh sơnăm, tă athei thuê lơ bơngai jang vă kơdâu pơjei hăm pơyan ‘mi kial hơbŭt. Nhen ƀok Phạm Dần, oei tơ̆ plei Hòa Thành, xăh Hòa Đông, đơ̆ng tŏk bŏk khei 5, ƀơ̆t plei oei iĕ, hlôi athei thuê khŭl jang 6 ‘nu jang tơdrong jang tŏk hao ‘long, chô̆ dơng, chô̆ plei sầu riêng. Ƀok Dần tơbăt, mưh đei ‘mi hơnơ̆ng, plei sầu riêng gô tih tôch kơ hrĕnh, 1 dơng sầu riêng gô athei pŭ truh 1 puăt tạ plei, kơna ŭnh hnam athei jang tơtĕnh: “Pơyan ‘mi truh bơih, ba ưh kơ hơmet ăn ‘noh ưh kơ tom. Yua kơ ‘mi đa đei hloi kial. Mă kơplăh doh, plei đĭ tih bơih, ‘noh tơƀơ̆p kial ‘noh tơgơ̆.”

Hăm ŭnh hnam ƀok Nguyễn Đình Vượng, plei Hòa An, xăh Hòa Đông, tơdrong vei lăng sầu riêng sa roi đei ƀôh lơ. Pơgar ‘long tơ̆ sơnăm 18, sơdrai hơyơ̆l, ƀơ̆t lăp kăl khŭl jang lơ truh hloh 10 ‘nu. Bơngai chong ‘nhĕt, bơngai tung tôi jrăng pơsey truh tơ̆ hơnih ƀok Vượng athei, vă tơgŭm sầu riêng tơjră hăm ‘mi kial. Dôm bơngai nai ‘noh tŏk bŏk tŏk hao kơ jung tơ̆ kơpal vă chô̆ dơng lơ̆m jrăng tơjră. Kiơ̆ kơ ƀok Vượng, pơyan sầu riêng iŏk đơ̆ng kơtĕn plei truh phĕ tĕch đa pơdui đunh dang 130 năr, dang ei đĭ hlôi hloh 60 năr. 70 năr uơ oei dơ̆ng kơ pơyan jang, kon pơlei jang chŭn mir gô hơdrin vei lăng rim plei sầu riêng. Pơđĭ bơngai jang thuê păng tơ ‘ngla pơgar, adoi gĭt rim plei nhen gĭt kơ đak pơ uh đak măt đơ̆ng kơdih: “Ih lăng ‘long âu hơ. Ĭnh dơ̆ng tơ̆ hơla ĭnh akhan kơ đe lê̆ kơ tŏk hao dơ̆ng mă lei đe sư oei tŏk hao. Truh tơ̆ kơnhŏng đei 2 tŏ plei. Tơdăh ưh kơ chô̆ ‘noh pă jor ‘noh hŭt lê̆ đĕch. Đei kial ‘noh tơgơ̆ hloi yua kơ 2 tŏ plei ‘noh dang 7 kĭ ‘noh pơm liơ mă ưh kơ tơgơ̆. Mă lei chô̆ thoi noh vei đei 2 tŏ plei ‘noh. Mă đei 2 tŏ plei ‘noh rơkăh kơ kla jên jang, pơđĭ hloi sŏng sa dơ̆ng oei rơkăh, blă kơ ‘noh đei tơdrong jang ăn kơ đe tôch chhôk ‘nă.”

Kiơ̆ kơ ƀok Đỗ Văn Thưởng, Kơdră khŭl vei lăng kon pơlei jang chŭn mir xăh Hòa Đông, pơyan tŏ âu ki tôch kơ dêh hlôi pơm ăn tơdrong hơlŭng plei lơ tơ̆ lơ pơgar. Mă lei hăm tơdrong hlôh vao tơ̆ apŭng pơtăm  sầu riêng lơ hloh Đăk Lak păng tơdrong hơdrin tơƀơ̆p, pơma dơnuh, tơroi băl tơdrong hlôh vao đơ̆ng dôm bơngai jang lơ̆m khŭl kon pơlei jang chŭn mir, lơ pơgar tơ̆ xăh oei đei hơmĕng pơvei đei plei lơ: “Truh dang ei ‘noh kơsô̆ đei hơlŭng oei tơ̆ lơ̆m tơchĕng jô̆ đơ̆ng ĭnh, vă khan tơ̆ tơm oei đei dang noh. Dôm pơgar mă vei lăng ưh kơ hơlen ‘noh rŏ lăng oei đei hơlŭng, mă lei hăm bơngai vei lăng ‘lơ̆ng ‘noh kơsô̆ plei tơ̆ tơm thoi noh ‘noh vei sơđơ̆ng ‘lơ̆ng.”

Đăk Lăk jĭ dêh char pơtăm sầu riêng lơ hloh lơ̆m teh đak hăm hloh 32 rơbâu hek tar. Oei Krông Păch ‘noh apŭng pơtăm sầu riêng lơ hloh Đăk Lăk, hăm vă jê̆ 10 rơbâu hek tar. ‘Long sầu riêng ưh khan lăp tơgŭm lơ kon pơlei jang chŭn mir tơ̆ tơring jing bơngai pơdrŏng tôch kơ dêh, mă oei hơnhăk truh ăn tơring teh ‘nâu thim 1 lêh tơmam hơiă, jĭ Lêh sầu riêng Krông Păch, đei pơgơ̆r 2 sơnăm 1 ‘măng. Hăm tơdrong pơnam, jang đĭ jơhngơ̆m, kon pơlei pơtăm sầu riêng tơ̆ xăh Hòa Đông, apŭng Krông Păch kŭm nhen pơđĭ lơ̆m dêh char Đăk Lăk, tŏk bŏk yak hloh dôm tơdrong mơnat tat đơ̆ng tŏ ‘mi kial, yak truh tơdrong hiôk chơt ‘lơ̆ng lơ̆m năr Lêh Sầu riêng Krông Păch ‘măng mă 2, pơgơ̆r blŭng khei 9 truh.

 

VOVTây Nguyên/Thuem tơblơ̆

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC