Khŭl jang găh sầu riêng Đắk Lắk păng Anih jang Khoa hŏk ki thuơ̆t choh jang sa, bri ‘long Tây Nguyên ‘nao kĭ pơkăp hla ar chih tơƀlŏk jang hơdai tơchĕng hơlen, pơtho pơjao dôm ki thuơ̆t hơgei lơ̆m pơtăm sầu riêng jăl jang 2025 – 2030.  Tơdrong jang hơdai ‘noh đei; Jang hơdai tơchĕng hơlen, pơtho pơjao kơmăy kơmŏk lơ̆m pơm tơlĕch sầu riêng lơ̆m tơring Đắk Lắk; jang hơdai hơmet pơ ‘lơ̆ng 1,2 tơdrong ki thuơ̆t, vei sơđơ̆ng tơmam sa, oei đei  rơkăh dôm kơchơ̆t lơ̆m tơmam, pơrang jĭ pơrăm kăl tơlĕch ăn lơ̆m yan âu; jang hơdai pơtho pơhrăm, pơma dơnuh, tơroi tơbăt vă pơih să dôm jơnei jang hơdai găh sầu riêng lơ̆m dêh char. Tơdrong tơm đơ̆ng tơdrong jang ‘noh jĭ vă tơchĕng hơlen, jang hơdai hơmet ‘lơ̆ng kơchơ̆t Cadimi păng dôm kơloăi hoă chơ̆t rơkăh lơ̆m teh; pơjing tơdrong hơgăt ‘lơ̆ng ki thuơ̆t tơdrong jang ăn sầu riêng kơ Đắk Lắk; tơchĕng hơlen dôm kơ loăi hơdrĕch păng klăih song tơring ‘lơ̆ng tôch ai ăn sầu riêng kơ tơring. Ƀok Vũ Đức Côn, Kơdră Khŭl jang găh sầu riêng Đắk Lắk roi tơbăt:

“Tơdrong hơgăt ‘noh thoi noh, mă lei vă iŏk đei tơdrong hơgăt ‘noh kŭm ưh kơ sĭ ƀônh ôh. 2 anih jang kŭm ‘nao lăp jang đei 1 păh hơyơ ‘noh jĭ tơlĕch jang păng pơtơm vă jang. Vă iŏk đei tơdrong hơgăt ‘noh jĭ athei pơđĭ tơpôl, khŭl kơdră, anih jang joăt jang mơ̆t jang ‘noh đei dôm tơdrong hơgăt, tơdrong pơkăp, tơmam yua yak truh dôm trong jang vei lăng vă bơ̆jang kiơ̆ đei lơ̆m yan âu”.

Tơdrong jang hơdai âu ‘noh jĭ tơdrong jang gĭt kăl lơ̆m khei ‘năr anih jang sầu riêng Việt Nam tŏk bŏk tơƀơ̆p ƀơm lơ long nol ƀơ̆t kơsô̆ sầu riêng tĕch tơ̆ teh đak đe lơ̆m dôm khei blŭng sơnăm 2025 jur lơ pơting hăm khei ‘nâu sơnăm 2024, ƀơm ưh kơ ‘lơ̆ng tih truh kơjă tơmam tĕch tơ̆ teh đak đe păng jang tŏk lơ̆m anih jang. Tơdrong tơm pơm ăn găh lơ ‘noh jĭ yua đơ̆ng păih anih tĕch mơdro Trung Quốc iŏk yua dôm trong jang vei lăng kơhret tơmam sầu riêng ƀơ̆t mă tơdrong jang vei lăng oei tam mă ‘lơ̆ng yua ưh kơ đei lăng kiơ̆ khôi luơ̆t, trong jang, pơm hla ar păng trong jang vei lăng, hơmet pơ ‘lơ̆ng pơm glăi găh mã số tơring pơtăm, tơchă băt anih pơm tơlĕch... pơyua ăn vei lăng ‘lơ̆ng sầu riêng tĕch tơ̆ teh đak đe.

Kŭm ƀơm truh tơdrong jang âu, Anih vei lăng găh Choh jang sa păng Cham char dêh char Đắk Lắk ‘nao pơgơ̆r Hop akŏm “Hơtŏk loi dơ̆ng tơdrong jang vei lăng ‘lơ̆ng, sơđơ̆ng tơmam sa; Trong jang hơtŏk ‘lơ̆ng tơmam đơ̆ng choh jang sa, bri ‘long, ka hơdang”. Tơ̆ hop akŏm, dôm bơngai tang măt hlôi akŏm pơma dơnuh, tơlĕch dôm trong jang hơtŏk loi dơ̆ng vei lăng ‘lơ̆ng, sơđơ̆ng tơmam sa, bri ‘long, ka hơdang. Lơ̆m noh, lăng kăl dôm trong jang pơgơ̆r pơm tơlĕch, hơtŏk tơiung tơring pơm tơlĕch sơđơ̆ng, pơjing hơnih ‘lơ̆ng lơ̆m choh jang sa, pơtrŭt jang hơdai kơjă tơmam vă vei lăng kơjăp ‘lơ̆ng pơm tơlĕch păng tĕch mơdro...

Ƀok Nguyễn Hắc Hiển, Kơdră Anih vei lăng choh pơtăm păng vei lăng ‘long pơtăm dêh char Đắk Lắk akhan: “Pơgơ̆r pơm tơlĕch ‘noh bơ̆n athei jang hơdai vă đei tơmam ‘lơ̆ng, đei kơsô̆ lơ, vă đei tơdrong ‘lơ̆ng păng vă đei sơđơ̆ng tơmam sa ‘noh kăl athei pơjing dôm grŭp jang hơdai păng hơp tak xăh. Jang hơdai ƀơ̆t doh mă chih iŏk rim năr ŭnh hnam jang sa, lăng dơ̆ng xăy phŏng kiơ, yua pơgang hơyơ, trong jang lơ liơ păng jô̆ đei iŏk yua mŭk drăm ‘noh bơ̆n athei jang đei dôm tơdrong ‘noh”.

Vă hơtŏk ‘lơ̆ng păng lui ngeh găh vei sơđơ̆ng tơmam sa kơ Đắk Lắk rim bơngai tang măt akhan, kăl kơ tŭn pran tơdrong jang tơroi tơbăt dôm hơnih pơm tơlĕch, tĕch tơ̆ teh đak đe tơmam đơ̆ng choh jang sa vei sơđơ̆ng ‘lơ̆ng, đei jang tơnăp vă roi tơbăt jơ̆p jang lơ̆m teh đak păng tơ̆ teh đak đe.... Ƀok Nguyễn Văn Hà, Phŏ Kơdră Anih vei lăng găh Choh jang sa păng Cham char dêh char Đắk Lắk pơma hơdăh; Lơ̆m khei ‘năr mơ̆t jang hơdai mŭk drăm jơ̆p plei teh, hơtŏk ‘lơ̆ng tơmam đơ̆ng choh jang sa, pơm lăp hăm dôm tơdrong hơgăt găh vei lăng rơgoh ‘lơ̆ng tơmam sa ‘noh jĭ kăl hloh. Yua thoi noh, đơ̆ng rŏng hop akŏm, athei rim anih jang ƀơm truh athei jang hơdai hrơ̆ch vă hơmet pơ ‘lơ̆ng dôm tơdrong oei đei, ưh kơ ‘lơ̆ng lơ̆m vei lăng ‘lơ̆ng, sơđơ̆ng tơmam sa tơ̆ tơring hrei ‘nâu.

"Ưh pă đei trong hơyơ nai ‘noh jĭ hơtŏk ‘lơ̆ng ‘noh jĭ trong jang vă hơtŏk tơiung pơm tơlĕch, hơtŏk ‘lơ̆ng iŏk yua ăn kon pơlei. Đơ̆ng rŏng hop akŏm âu nhôn gô hơnơ̆ng vang jang tơgŭm Anih vei lăng kon pơlei dêh char hơnơ̆ng tơlĕch jang rim tơdrong hơtŏk loi dơ̆ng vei lăng ‘lơ̆ng, sơđơ̆ng tơmam sa păng 1,2 trong jang tơm tơ̆ hơnăp kơnh”.

Choh jang sa, bri ‘long păng ka hơdang đei anih dơ̆ng gĭt kăl lơ̆m hơmet ming mŭk drăm dêh char Đắk Lắk, tơgop 36,8% lơ̆m akŏm tơmam, tơgop 90% akŏm tơmam tĕch tơ̆ teh đak đe păng pơm tơdrong jang ăn kơ 70% bơngai jang tơring... Truh dang ei, Đắk Lắk đei hloh 610 anih jang đei asong hla ar pơkăp vei lăng rơgoh ‘lơ̆ng tơmam sa tơ̆ dôm tơdrong jang: choh pơtăm, vei rong kon tơrong păng ka hơdang. Lơ̆m dêh char hlôi pơjing đei 123 trong jang hơdai yua đơ̆ng rim kơdră chĕp kơ̆l bơ̆jang kiơ̆, 150 hơp tak xăh choh jang sa đei jang hơdai pơm tơlĕch păng tĕch tơmam hăm anih mơdro sa, đei 5 khŭl jang khoa hŏk vang jang hơdai.