Truh dang ei, păih Trung Quốc, teh đak răt tơmơ̆t sầu riêng lơ hloh kơ Việt Nam, đĭ asong vă jê̆ 1.400 hơnăn tơring pơtăm păng 188 hơnăn hơnih tăh hơmet ăn kơ dôm tơring pơtăm sầu riêng lơ̆m teh đak. Kiơ̆ kơ yă Ngô Tường Vy, Kơdră vei lăng Kŏng ti Grŭp jang tĕch tơlĕch - Răt tơmơ̆t plei ‘long Chánh Thu, tơdrong đei asong dơ̆ng lơ hơnăn kơsô̆ tơring pơtăm kơtă lơ̆m khei 5 ‘nâu, ‘noh jĭ tơƀôh ‘lơ̆ng ăn tĕch sầu riêng tơ̆ teh đak đe đơ̆ng rŏng dôm khei tơƀơ̆p pơmat. Mă lei, vă hơtŏk tơdrong ‘lơ̆ng âu, tôch kơ kăl đei tơdrong pơtho păng vei lăng kơjăp hloh tơdrong yua phŏng, pơgang vei lăng ‘long pơtăm vă vei sơđơ̆ng ‘lơ̆ng tơmam sa. Yă Ngô Tường Vy athei:

“Hơnăp jang đơ̆ng tơring gô athei năm hơdai hloh, mă loi ‘noh jĭ athei dăr hơlen dơ̆ng tơdrong pơm tơlĕch pơm liơ vă kơ vei sơđơ̆ng rơgoh ‘lơ̆ng tơmam sa. Tơdrong ‘nâu ưh kơ sĭ lăp bơngai  Trung Quốc đe sư bơngơ̆t truh ôh, mă kơ dih bơngai Việt Nam bơ̆n kŭm tôch kơ bơngơ̆t truh tơdrong ‘nâu. Ĭnh tơchĕng ‘noh hăm tơring tơmam, ‘ngoăih kơ tơdrong bơ̆n tơlĕch jang vă kon pơlei jang chŭn mir hlôh đei trong jang ƀlep ‘noh bơ̆n kŭm athei hơdai hăm dôm anih tĕch phŏng, pơgang vei lăng ‘long pơtăm vă dăr hơlen, hơlen lăng kơjăp hloh tơdrong ‘nâu”.

Kiơ̆ kơ ƀok Phan Việt Hà, Phŏ Kơdră Anih jang Khoa hŏk ki thuơ̆t Choh jang sa bri ‘long Tây Nguyên, tơdrong tam mă pơjing đei tơdrong pơkăp ‘lơ̆ng sầu riêng tŏk bŏk pơm ăn kon pơlei pơvĭnh lơ̆m pơm tơlĕch. ‘Nâu jĭ dôm tơdrong tơm pơm ăn hơnhăk truh pơm glăi vei lăng ‘long pơtăm păng vei sơđơ̆ng tơmam sa. Ƀok Phan Việt Hà akhan, đĭ truh kăl kơ pơjing tơdrong pơkăp ‘lơ̆ng ki thuơ̆t ăn kơ sầu riêng kiơ̆ rim tơring păng tơplih tơdrong joăt pơtăm đơ̆ng kon pơlei jang chŭn mir:

“Sầu riêng tơ̆ rim tơring gô đei tơdrong bluh jing pha ra băl păng thoi noh tơdăh lăp đei 1 tơdrong pơkăp ‘lơ̆ng kơhret ‘noh tôch kơ pơmat vă iŏk đei tơdrong hơgăt ‘noh. Ĭnh tơchĕng akhan, vă jê̆ truh, kiơ̆ lơ̆m hơlen lăng tơdrong tŏ ‘mi kial, mŭk drăm - tơpôl păng pơtăm đơ̆ng rim tơring, ‘noh bơ̆n gô đei tơdrong pơkăp atŭm păng lơ̆m noh gô đei dôm tơdrong klăih song kiơ̆ rim tơring pha ra băl, hăm tơdrong hơgăt tih hloh ‘noh jĭ đei tơmam hơtŏ băl ăn pơ đĭ Việt Nam”.

Đơ̆ng rŏng ƀai hŏk pơmat tĕch tơ̆ teh đak đe lơ̆m 1 puăt blŭng sơnăm 2025 yua kơ jâu đei rơkăh kơchơ̆t Vàng Ô păng Cadimi, lơ nơ̆r tơgop akhan kăl hloh athei pơjing hơnih hơlen lăng sầu riêng tơ̆ dôm tơring tơm. Ƀok Trần Minh Châu, tang măt Kŏng ti Hơlen lăng tơdrong ‘lơ̆ng Vinacontrol, roi tơbăt kŏng ti hlôi tơlĕch trong jang ăn tơdrong ‘nâu. Ƀơ̆t măt, gô pơjing hơnih pơlong lăng vệ tinh vă pơyua ăn ‘meh vă tĕch tơ̆ teh đak đe pơyan sầu riêng vă jê̆ truh đơ̆ng Tây Nguyên:

“Tơdăh pơm ‘nao 1 hơnih pơlong lăng gô athei đei trŏ luơ̆t kŭm nhen khei ‘năr đunh ƀiơ̆, mă lei tơdăh pơm 1 hơnih pơlong lăng vệ tinh, tơdăh Kơdră tơm jang kơtang kŭm nhen đei tơdrong tơgŭm đơ̆ng Anih tơm, anih jang, tơring ‘noh nhôn hơmĕng gô jang đang hrôih hloh vă pơyua ăn pơyan sầu riêng vă jê̆ truh kơtă hloi tơ̆ Đắk Lắk”.

Tơ̆ hop akŏm, dôm bơngai tang măt kŭm apĭnh dăr hơlen, hơmet ming, chih tơmơ̆t dơ̆ng, chih pơkeh dôm tơdrong hơgăt găh vei lăng, iŏk yua hơnăn kơsô̆ tơring pơtăm, hơnih tăh hơmet, vei sơđơ̆ng rơđăh, tơpăt, ‘lơ̆ng, drơ̆ng 1 nơ̆r, lăp hăm tơdrong joăt apŭng plĕnh teh păng tơdrong hiôk yan âu kơ Việt Nam. Hơdai hăm ‘noh, tŭn pran tơchĕng hơlen, pơtho pơjao, iŏk yua kơmăy kơmŏk ‘nao, tơplih kơsô̆ lơ̆m pơm tơlĕch, tĕch mơdro, vei lăng ‘lơ̆ng păng tơchă băt anih pơm tơlĕch sầu riêng, mă loi ‘noh jĭ dôm trong jang hơmet ‘lơ̆ng đơ̆ng rŏng phĕ, vei lăng tơ ngiĕt, pơm tơlĕch ‘lơ̆ng vă hơtŏk ‘lơ̆ng, kơjă tŏk păng kĕ pơjei đơ̆ng tơmam.

Đơ̆ng rŏng răp mơ̆ng dôm nơ̆r tơgop, Kơdră Anih tơm vei lăng găh Choh jang sa păng Cham char Đỗ Đức Duy pơma hơdăh: kăl kơ băt hơdăh sầu riêng ‘noh jĭ tơmam gĭt kăl kơ teh đak vă đei tơdrong tơmơ̆t jên jang ‘lơ̆ng:

“Hơtŏk tơiung tơdrong jang tơmam sầu riêng ưh khan lăp jing tơdrong hiôk hơtŏk tơiung mŭk drăm mă oei jing hơnăp jang hăm lui ngeh tơmam đơ̆ng choh jang sa kơ teh đak. Ĭnh athei rim tơring, anih mơdro sa, hơp tak xăh păng kon pơlei vang hơdai băl pơkăp tơplih đơ̆ng hlôh vao truh bơ̆jang yan âu vă pơjing tơdrong jang tơmam sầu riêng Việt Nam jing um rup ‘lơ̆ng kơ tơmam đơ̆ng choh jang sa ‘lơ̆ng, đei băt hơdăh hơnih pơm tơlĕch, tơnăp păng kơjăp”.