Tơring groi kông dêh char Khánh Hòa (tơtil hăm dêh char Đắk Lắk păng Lâm Đồng) đei cham char bri brăh ‘lơ̆ng rŏ, lơ chơ kơi đak kơtăh ‘lơ̆ng, đak glung rơngơp hiôk. Tơpôl dôm bơngai Raglai, T’rin, Ê Đê... hơrih sa đơ̆ng sơ̆ tơ̆ âu oei chĕp vei lơ tơdrong et soi kră sơ̆, boa hơri brông, tơmam sa ‘lơ̆ng păng tơdrong jang pơm hăm jơ̆ng ti. ‘Nâu jing dôm tơdrong kăp gĭt vă hơtŏk tơiung dôm tơmam tơmang lăng cham char bri brăh, tơmang lăng tơpôl, tơmang lăng krê hơmơt hơdrô̆ tơring groi kông.

Khei ‘năr âu ki, dêh char Khánh Hòa hlôi tơlĕch ăn lơ trong jang vă hơtŏk tơiung tơmang lăng tơring groi kông. 1,2 tơmam yak blŭng đei pơjing păng sơng đei tơmoi nhen: chă ngôi tŏk hao kông Tà Giang, lăng hơmơ̆l tơ̆ loel Ba Cụm, chơ kơi đak kơtăh Tà Gụ tơ̆ Khánh Sơn; Cham ngôi pơhiơ̆ tơmang lăng Yang Bay, hơnih choh jang sa Hoa Quả Sơn tơ̆ Trung Khánh Vĩnh. Mă loi ‘noh jĭ, krô̆i kơđoh jơk, ‘long pơtăm tơm tơ̆ tơring groi kông ưh khan lăp tơgŭm rơbâu ŭnh hnam klăih đơ̆ng dơnuh hin mă oei pơih ăn trong năm ‘nao ƀơ̆t hơdai pơm tơmang lăng tơpôl. Ƀok Đoàn Văn Hưởng, Kơdră vei lăng Hơp tak xăh Hiệu Linh, xăh Nam Khánh Vĩnh (hơdrol ki ‘noh xăh Khánh Thành), roi tơbăt: Hơp tak xăh đei truh 90% bơngai jang ‘noh bơngai kon kông nhen Tày, Raglai. Tơdrong hơtŏk tơiung tơdrong jang tơmang lăng tơpôl ưh khan lăp tơgop roi tơƀôh tơmam, joh ayŏ tơring mă oei tơgŭm hơtŏk ‘lơ̆ng kơjă tơmam đơ̆ng choh jang sa đei, pơm dơ̆ng tơdrong jang păng hơtŏk iŏk yua ăn kon pơlei.

“Ĭnh jang tơmang lăng tơpôl găh lơ ‘noh vă roi tơƀôh tơmam kơ tơring. Tơmoi truh tơ̆ pơgar ‘noh mă hơdrol ‘noh đei lăng vă kơbăt, sa krô̆i kơtă hơnih, đang kơ ‘noh gơh vang vei lăng ‘long krô̆i. Tơ̆ pơgar kŭm đei dơnâu, hơlŭng rong ka, tơdăh tơmoi đei ‘meh vă ‘noh gơh chă rôp yâu ka. Pơma atŭm ‘noh đei lơ tơdrong jang vă tơmoi vang chă lăng păng jang vă kơbăt”.

Cherry ‘noh jĭ kơloăi plei ‘long ‘nao tơmơ̆t lơ̆m pơtăm jơnei tơ̆ tơring groi kông dêh char Khánh Hòa tôch kơ hơiă hăm tơmoi. Dôm hơ ie plei hmrŭng hmrăng, tơplih kơmâu đơ̆ng ƀrĭu, hĭm truh găm ƀlĭk, hngơ̆l nghônh lơ̆m hơ yơ̆l hla jơk, mơ gĕl mơ gŏl kiơ̆ kial tơhlu. Lơ tơmoi ‘măng mă blŭng yak mơ̆t lơ̆m hơnih pơgar hlôi măh dơ̆ng tôch kơ đunh, ngêh kơ nhen tŏk bŏk dơ̆ng lơ̆m hơnih teh châu Âu.

Kŭm hăm plei cherry, dôm pơgar să hơdai hăm tơmang lăng hăm tơmam tơring nhen rong pơbe, rong ka đak glung, pơtăm ‘long sa plei kŭm tŏk bŏk hơtŏk tơiung tơ̆ lơ tơring groi kông Khánh Hòa. Dôm tơdrong jang âu ưh kơ kăl pơih să tih dêh hnang, mă lei kăl kơ đei tơdrong hơdrin, tơmơ̆t jên jang ‘lơ̆ng, mă loi ‘noh jĭ lơ̆m jang tơmang lăng. Ƀok Nguyễn Ngọc Sơn, Phŏ Kơdră Anih vei lăng hơdrĕch Kon kông păng Tơdrong lui dêh char Khánh Hòa roi tơbăt: vă tơdrong jang ‘nâu hơtŏk tơiung kơjăp, kăl kơ klep hăm tơdrong pơtho pơhrăm tơdrong jang trŏ lăp ăn bơngai kon kông, tơgep chĕp vei dôm kơjă kăp gĭt joh ayŏ đơ̆ng kră sơ̆ nhen et soi, hơri brông, tanh sĭt... pơm tơdrong hơiă hơdrô̆ ăn rim hơnih năm truh, hơtŏk tơiung mŭk drăm ai, vei răk tơdrong ‘lơ̆ng hơiă tơring groi kông hai.

“Tơdăh hơtŏk tơiung đei dôm tơdrong jang tơmang lăng cham char bri brăh, tơmang lăng tơpôl tơklep hăm tĕch tơmam đơ̆ng choh jang sa đei kơ tơring kon pơlei kon kông ‘noh gô tôch kơ đei yua. Sư ưh khan lăp tơgŭm tĕch tơmam đĕch mă oei tơgŭm kon pơlei hơtŏk ‘lơ̆ng tơdrong gơh băt hơrih - đơ̆ng jang sa truh tơdrong gơh băt lơ̆m tơpôl, pơma dơnuh, tơƀơ̆p pơgơ̆r joh ayŏ. Gĭt kăl ‘noh jĭ tơgŭm kon pơlei tơplih đon tơchĕng, tơplih đon hlôh vao 1 trong ‘lơ̆ng.”

Lăng đơ̆ng anih choh jang sa, tơdrong jang choh jang sa hơdai hăm tơmang lăng tŏk bŏk pơih đei trong năm ‘nao ăn tơring groi kông Khánh Hòa, tơgŭm hơtŏk ‘lơ̆ng iŏk yua păng gơ̆t jơ̆ng bơngai jang kơtă hơnih. Rim tơring tŏk bŏk jang hơdai hăm anih jang kơpal pơjing dôm tơdrong jang choh pơtăm, vei rong kon tơrong hơdai hăm tơmang lăng cham char bri brăh; pơgơ̆r dôm lăm pơhrăm tơdrong gơh băt jang tơmang lăng, pơtho vei lăng ‘long pơtăm, rong ka, pơm tơlĕch tơmam đơ̆ng choh jang sa pơyua ăn tơmoi chă ngôi tơmang lăng.