Lơ̆m 2 tơdrong tơblăh tang găn ayăt Phalăng păng Mi, hnam chuơ Ô chumaram Prếk Chếk, xăh Vĩnh Quới, thĭ xăh Ngã Năm jĭ anih rong ôn lư bơngai jang kăch mang. Hnam chuơ lơ ‘măng đei hơyăt ăn gre păr hơtat ƀôm, prăh phă. Hrei ‘nâu, hnam chuơ Ô chumaram Prếk Chếk jing 1 anih tơƀôh hơdăh ăn jơhnơr tơblăh kơtang nuih mơng đơ̆ng khul linh păng kon pơlei Sóc Trăng. Khei ‘năr âu ki, dêh char Sóc Trăng hlôi đei lơ tơdrong tơgŭm, pơm hơmet ming, tơgop ăn tơdrong chĕp vei, tưk tơiung anih kăp gĭt âu. Hnam chuơ đei chih tơmât lơ̆m hơnăn Anih gru groa kơ dêh char lơ̆m sơnăm 2008.

Đại đức Sơn Phước Lợi, vei lăng Hnam chuơ Ô Chumaram Pkếk Chếk ăn tơbăt: “Khul kơdră tơring, khul kơdră pơgơ̆r thĭ xăh păng dêh char, hơnơ̆ng tơrek tơlĕch jên man hơmet hnam chuơ. Dêh char tơgŭm hlŏh 1 ti hlak jên, lơ̆m noh đe ƀok chuơ krao hơvơn kon pơlei tơ̆ pơlei pơla păng bơngai lui phât vang tơgop thim hai.”

Năm tơ̆ xăh Vĩnh Quới lơ̆m dôm năr ‘nâu, tôch hơiă găh tơdrong tơplih đơ̆ng 1 tơring adrol tơnuh hin hot, pơngot rơvĕt, dang ei hlôi jing tơring tơrang ‘nao đei ƀôh. Anih juang, trong nơnăm tơ̆ tơring đei man kơjăp ‘lơ̆ng, trong đơ̆ng xăh pơm jơ̆p pơlei păng năm truh tơ̆ dôm tơring nai hai. Rim trong oei đei chô̆ hơmet unh điên, pơtăm pơkao tơter jih; hnam hŏk, hnam pơgang, hnam hŏk hôp tơpôl đei man kơjăp ‘lơ̆ng. Đơ̆ng noh tơdrong arih xa găh tơmam drăm,jơhngâm đon đơ̆ng kon pơlei hơnơ̆ng kơtŏk, iŏk yoa jô̆ kiơ̆ kơ̆l bơngai đei 73 triu 1 ‘nu 1 sơnăm, kơsô̆ unh hnam tơnuh kiơ̆ tơdrong hơgăt ‘nao pă 2,39%.

Ƀok Lâm Ở, tơ̆ xăh Vĩnh Quới tơroi, hăm dơnâu, hơbong đak, kơmăy ƀôm đei pơm hơmet ‘lơ̆ng, tơgŭm ăn tơdrong choh jang xa roi đei yoa ‘lơ̆ng ƀiơ̆: “Hrei ‘nâu tơdrong rei pơtăm ƀa hiôk hlŏh kơ sơ̆ bơih, yoa Vĩnh Quới âu đei hơbong đak jơ̆p kơdơ, đei kơmăy ƀôm đak, ƀa đei yă, tĕch ƀônh hlot, hơdrĕch ƀa ‘lơ̆ng ngăl. Hrei ‘nâu tơdrong choh jang xa mă lơ ‘nŏh hăm kơmăy ngăl, kơna kon pơlei tôch hiôk, ưh pă đei choh jang gleh hrat thoi sơ̆ bơih.”

Lơ̆m dôm sơnăm âu ki, dêh char Sóc Trăng hơnơ̆ng pơtho ăn dôm anih jang, tơring tơrang tơlĕch jang mă ‘lơ̆ng dôm tơdrong tơgŭm ăn hơdrĕch kon kông, akŏm jơhngâm bơ̆jang mă pran dôm tơdrong jang atok tơiung muk drăm, tơpôl tơ̆ tơring kon pơlei Khmer. Gơnơm thoi noh, tơdrong jang mŭk drăm, tơpôl tơ̆tơring kon kông hơnơ̆ng tŏk pran, tơdrong arih xa găh tơmam drăm, jơhngâm đon hơnơ̆ng đei pơngơ̆t truh, dôm tơdrong jang pơgang, pơtho pơhrăm, joh ayo kơ dŏ xoang, tơpôl đei tơplih roi ‘lơ̆ng hơiă.

Châu Thành jĭ apŭng đei vă jê̆ 1 puăt kơsô̆ kon pơlei ‘nŏh jĭ bơngai Khmer. Dang ei tơdrong arih xa kơ kon pơlei oei tŏk pran ‘lơ̆ng. Jĭ apŭng đei tơdrong ‘lơ̆ng găh choh jang xa, vă pơm hơtŏk iŏk yoa ăn kon pơlei, Châu Thành akŏm jơhngâm hơtŏk tơdrong choh jang xa kiơ̆ trong pơm hơtŏk kơjă tơmam păng jang tŏk kơjăp ‘lơ̆ng. Lơ trong jang xa đei iŏk yoa lơ đei tơlĕch, nhen pơtăm pia lư̆i, pơtăm ‘long tăo, pơtăm ‘nhot lơ̆m hnam kơlư̆i,… dôm trong jang rong kon tơrong kiơ̆ trong jang hăm kơmăy klĕp ‘lơ̆ng..., Gơnơm thoi noh, kơjă tơmam đơ̆ng choh jang xa jô̆ păh lăp đei 152 triu hlak jên 1ha sơnăm 2023; iŏk yoa jô̆ păh lăp kiơ̆ kơ̆l bơngai tơ̆ tơring tơrang đei vă jê̆ 61 triu hlak jên.

Ƀok Nguyễn Văn Mỹ, Phŏ Kơdră vei lăng kon pơlei apŭng Châu Thành, ăn tơbăt, đơ̆ng rŏng lơ sơnăm adrin, mă hơtuch sơnăm sơ̆, apŭng jang kĕh tơdrong pơjing tơring tơrang ‘nao bơih. Mă loi, kơsô̆ unh hnam tơnuh păng vă jê̆ tơnuh jur pă 3%: “Apŭng akŏm jơhngâm, jên tơmam vă bơ̆ jang, blŭng a ‘nŏh đơ̆ng dôm tơdrong jang, lơ̆m noh đei Tơdrong jang pơjing tơring tơrang ‘nao, Tơdrong jang tơgŭm ăn kon pơlei kon kông, kiơ̆ đơ̆ng 2 tơdrong jang ‘nâu hlôi tơgŭm man đei anih jang, trong nơnăm tơ̆ tơring tơrang, tơgŭm ăn kon pơlei hơdrĕch pơtăm, tơmam drăm vă choh jang xa, bơ̆ jang kiơ̆ lơ trong jang xa, đang kơ ‘nŏh tơgŭm ăn mih ma duch nă tơjur tơnuh hin, tơgŭm ăn kon pơlei bơ̆n ƀao hiêm pơgang, pơtho pơhrăm, trong vă jang xa đei iŏk yoa kơjăp, vang tơgop tih vă kon pơlei adrin jang tŏk klăih đơ̆ng tơnuh hin, tơdrong nai dơ̆ng ‘nŏh  jơhngâm đon kon pơlei đei tơplih, băt trong jang tŏk đơ̆ng kơdih vă gơ̆h klăih đơ̆ng tơnuh hin ‘nŏh kŭm jing 1 lơ̆m dôm tơdrong tôch hơiă đơ̆ng apŭng.”

Hăm đon pơhnŏng tôch ai đơ̆ng tơring păng đon adrin jang tŏk kơdih đơ̆ng kon pơlei, um ai dêh char Sóc Trăng, mă loi ‘nŏh tơ̆ tơring bơngai Khmer oei xa oei hơnơ̆ng tơplih ‘nao roi ‘lơ̆ng, vang mât hơdai hăm tơdrong arih xa, tơplih ‘nao ‘lơ̆ng rŏ đơ̆ng pơlei pơla, teh đak hrei ‘nâu.