Nghệ nhân hơgei Nông Văn Hưu (bơngai Tày, dang ei oei tơ̆ xăh Nam Dong, apŭng Cư Jút, dêh char Dak Nông) hlôi jing si kuan khŭl lĭnh pơdơh hưu hăm grat Thiếu tá. Hơdrin vang jang tơdrong jang tơpôl, ƀok Hưu đei kon pơlei păng kơdră tơring lui pôk pơm Bí thư Chi bộ pơlei, đang kơ ‘noh Bí thư Đảng xăh Nam Dong. Ƀok tơroi: Sơnăm 1991, ƀok chông kon hơkăn đơ̆ng Cao Bằng năm tơ̆ Tây Nguyên pơjing tơdrong jang sa. Hơnih pơlei hle đei lơ kon pơlei Tày, Nùng, Thái, Yuăn… đơ̆ng dôm dêh char tơring găh Tu mơ̆t arih sa, jang sa.

Mơ̆t tơ̆ tơring, Anih vei lăng joh ayŏ apŭng jur athei pơgơ̆r hơri hơsoang tơpôl vă vang pơgơ̆r hơri hơsoang lơ̆m apŭng. Ƀơ̆t doh ĭnh pơm kơdră chĕp kơ̆l kŭm hlôh hơdrin chông khŭl mă blŭng đei hơri chèo, hơri kră sơ̆ tơ̆ tơring pơbăh năm hơri. Ƀơ̆t vih tơ̆ hnam, ĭnh chă tơchĕng kơ dih, yua kơ liơ bơ̆n ưh kơ chĕp vei tơdra hơri then kơ hơdrĕch kơ dih tơ̆ groi teh Tây Nguyên âu? Ƀơ̆t mă tơdrong gơh băt đơ̆ng kơ dih kŭm đei? Ĭnh pơtơm krao hơvơn kon pơlei, bơngai ‘noh tơgop get đak, bơngai ‘noh tơgop ‘long, bơngai ‘noh reh kơtar. ‘Meh hơri đei then tơdrong mă blŭng athei gơh reh đàn tính.

Hlôh băt găh tơdrong joh hơri, gơh tôm tơdra then đơ̆ng lơ tơring, ƀok Nông Văn Hưu jĭ 1 lơ̆m dôm bơngai Tày, Nùng mă blŭng tơ̆ Nam Dong hlôi hơnhăk jơva tính nơ̆r then hơdai băl hăm dôm tơdrong hơri kră sơ̆ kơ dôm hơdrĕch kon kông Tây Nguyên tơ̆ apŭng Cư Jút, dêh char Dak Nông. Sơnăm 2006, đơ̆ng rŏng kơ pơdơh jang, ƀok Nông Văn Hưu đĭ jơhngơ̆m hăm tơdrong hơri then, đàn tính păng truh sơnăm 2007, ƀok kŭm hăm hloh 20 ‘nu jang lơ̆m Kâu lak ƀô̆ hơri then Nam Dong hăm hơnăn krao "Hoa bằng lăng tím". Yă Đàm Thị Tuyên, oei tơ̆ plei Trung Tâm, xăh Nam Dong - bơngai jang lơ̆m kâu lak ƀô̆ hơri then đàn tính tơbăt: Mưh tơring đei tơdrong pơgơ̆r hơri hơsoang dăh mă đei tơdrong jang chĭnh trĭ tih, Kâu lak ƀô̆ adoi tơgop dôm ƀai hơri hơiă. Dang ei, Kâu lak ƀô̆ oei pơgơ̆r dôm lăm pơtho hŏk reh đàn tính, hơri then ăn lơ buăl mơlôh....

Ƀok Hưu pơm đàn tính, krao hơvơn ‘nhŏng mŏ oh lơ̆m pơlei gơh hơri then, hưch hanh kơ hơri then,‘meh reh đàn tính vă chĕp vei tơdrong ‘lơ̆ng hơiă kơ hơdrĕch Tày, Nùng. Ƀok pơtho tŏ sĕt  tŏ sĕt, chih ƀai, mŏ oh lơ̆m khŭl vang hŏk pơhrăm păng tơgŭm dih băl. Sư ‘noh jĭ bơngai đei đe lui kơ kon pơlei tơ̆ lơ̆m âu bơih.

Truh dang ei, Nghệ nhân hơgei Nông Văn Hưu hlôi đei tôch kơ lơ hăm hloh 300 ƀai then, lơ̆m noh đei lơ ƀai chih nơ̆r nhen: “Khúc tâm tình Đắk Nông”, “Pắc Pó mùa thu”, “Lời then dâng Bác”, “Lời chào xứ Lạng”, “Đắk Nông kính chào quý khách”… yua đơ̆ng kơdih kâu lak ƀô̆ reh păng hơri then xăh Nam Dong hơri hlôi iŏk đei lơ jơnei hơpăh lơ̆m dôm ‘măng pơlong đàn tính, hơri then kơ dêh char, tơring păng lơ̆m teh đak. Hơdrô̆ ƀai then “Khúc tâm tình Đắk Nông” đei Kâu lak ƀô̆ hơri then xăh Nam Dong, apŭng Cư Jút, dêh char Dak Nông, reh, hơri păng iŏk đei jơnei B tơ̆ pơlong đàn tính lơ̆m teh đak ‘măng mă 2 pơgơ̆r tơ̆ Cao Bằng sơnăm 2007.

Sơnăm 2015, ƀok Nông Văn Hưu chơt hơiă đei Teh đak pôk ăn Nghệ nhân hơgei yua kơ đei lơ jơnei lơ̆m tơdrong jang vei răk đàn tính, hơri then. Truh sơnăm 2017, Nghệ nhân hơgei Nông Văn Hưu đei Kơdră tơm, Kơdră vei lăng Anih jang hơdrĕch kon kông hơpăh Bằng khen tơ̆ Lêh pôk pơ ư Bơngai đei đe lui yom, bơngai hơgei lơ̆m teh đak ‘măng mă mônh yua kơ đei lơ jơnei lơ̆m tơdrong jang chĕp vei tơdrong joh ayŏ ‘lơ̆ng hơiă hơdrĕch kon kông. Tơroi găh dôm tơgop lơ̆m tơdrong jang tơpôl đơ̆ng Nghệ nhân hơgei Nông Văn Hưu, ƀok Trương Văn Tú, Kơdră Anih vei lăng kon pơlei xăh Nam Dong tơbăt: 

Ƀok Nông Văn Hưu hơdrol sơ̆ ‘noh Bí thư đảng xăh Nam Dong, ƀơ̆t pơdơh hơu, ƀok pơm jŭk yŭk trong hơkâu pơm kiơ̆ ‘lơ̆ng dôm trong jang đơ̆ng Đảng tơdrong jang tơgŭm khôi luơ̆t đơ̆ng teh đak, krao hơvơn kon sâu lăng kiơ̆. Hơdai hăm ‘noh, sư ‘noh jĭ nghệ nhân kơ bơngai Tày Nùng, jĭ bơngai vei lăng Kâu lak ƀô̆, pơtho ăn kơ đe oh hŏk tro pơvei joh ayŏ bơngai Tày Nùng tơ̆ tơring păih Tu. Tơ̆ hơnăp kơnh, xăh akŏm athei pơgơ̆r dôm kâu lak ƀô̆ âu hơtŏk tơiung, reh, hơri pơyua ăn lơ̆m năr kăl kơ teh đak, tơdrong kăl kơ apŭng, kơ dêh char, kâu lak ƀô̆ roi ‘năr roi đei dơ̆ng bơngai jang lơ̆m khŭl.

Đơ̆ng dôm kơtar tơgep hăm dôm get đak tơchă jơ̆p Tây Nguyên, truh dang ei Nghệ nhân hơgei Nông Văn Hưu hlôi jing pơm đàn tính đei đe ư hơ nhang, đei lơ bơngai chă truh răt tơmam ăn kơ dôm khŭl joh ayŏ kơ dŏ soang hăm hloh 400 tŏ đàn tính tih iĕ lơ kơ loăi. Mă đơ̆ng sơnăm kơ jung mă lei ƀok oei tơchă tơchĕng hơlen dơ̆ng hơri then kơ bơngai Tày, ƀơ̆t lăp đei hloi bơngai Thái. Ƀok kŭm ‘meh vă dôm kơdră chĕp kơ̆l kơ Dak Nông hơnơ̆ng bơngơ̆t truh, pơm tơdrong hiôk ăn kơ dôm nghệ nhân bơngai kon kông đei dơ̆ng tơdrong hiôk gơh vang akŏm dôm tơdrong pơlong tơgop hơnhăk joh ayŏ kon kông kơdih truh jê̆ hloh hăm kon pơlei tơ̆ Tây Nguyên.