VOV4.Bahnar - Oei lơ̆m tơ drong jang kơ kuh chơt hơ iă 90 sơ năm Năr pơ jing dêh char Gia Lai, Jơ nŭm kơ chơ pơ dă tĕch mơ dro păng roi tơ ƀôh tơ mam OCOP tơ ringc Tây Nguyên-Gia Lai păng mơ dro sa hơ dai đơ̆ng Anih jang mơ dro sa Nhật Bản jĭ tơ drong jang gĭt kăl vă hơ tŏk loi dơ̆ng tơ goăt tĕch mơ dro, hơ tŏk tơ iung anih tĕch mơ dro păng roi tơ ƀôh dôm tơ mam OCOP, tơ mam kơ măy kơ mŏk tơ ring tơ rang ‘lơ̆ng, tơ mam ‘lơ̆ng hơ drô̆ truh hăm bơ ngai răt yua.

Vang pơ dă tĕch tơ mam tơ̆ jơ nŭm kơ chơ, ŭnh hnam tĕch mơ dro Phạm Thị Bình (oei tơ̆ plei Ó, xăh Ia Vê, apŭng Chư Prông, dêh char Gia Lai) roi tơ ƀôh tơ mam “ Hla che plăng chănh Nam Phúc”. Yă Phạm Thị Bình tơ băt, tơ mam âu hlôi đei asong hla ar pơ kăp OCOP 3 hơ nglŏng kơ dêh char sơ năm 2021. Hăm kơ jă tĕch păh lăp păng tơ mam đei yua ‘lơ̆ng ăn jơ hngơ̆m jăn kơ na tơ mam đei lơ tơ moi chă lăng răt tơ gŭm.

        “Jơ nŭm kơ chơ sơ năm ‘nâu pơ gơ̆r ‘lơ̆ng, tơ drong proh pơ rĕng kơ deng tơ mam, rim tơ drong tôch kơ hơ iă, hiôk ăn kơ dôm tơ ‘ngla, dôm kŏng ti. Vang akŏm jơ nŭm kơ chơ ‘măng âu ĭnh kŭm ƀôh đei tơ drong hiôk roi tơ ƀôh tơ mam truh bôl buăl lơ̆m păng ‘ngoăih dêh char băt truh tơ mam ĭnh. Kŭm đei 1,2 ‘nu tơ moi bơ ngơ̆t truh kơ na dôm năr âu đe sư kŭm tơ gŭm hơ nơ̆ng, đei dôm tơ moi đe sư truh ‘măng mă 1 răt tơ mam ƀrŏk yua pơ long lăng đang ‘noh năr đơ̆ng rŏng đe sư vơ̆t răt dơ̆ng 2,3 tơ mam”.

Dôm tơ mam OCOP ‘lơ̆ng kơ dêh char Gia Lai tơ̆ jơ nŭm kơ chơ

        Jơ nŭm kơ chơ hlôi pơm tơ drong hiôk ăn kơ dôm anih jang mơ dro sa, hơp tak xăh păng dôm tơ ring roi tơ ƀôh hơ năn tơ mam, tơ chă bơ ngai răt, tĕch, pơ̆ih să anih tĕch mơ dro, tơ gŭm ăn bơ ngai răt yua gơh yua dôm tơ mam păng pơ vih pơ văn ‘lơ̆ng. Lơ lap anih jang mơ dro sa lơ̆m păng ‘ngoăih dêh char Gia Lai vang pơ dă, tơ ƀôh kơ măy kơ mŏk, choh jang sa, dôm tơ mam pơ vih pơ văn ‘lơ̆ng. Ƀok Dương Minh Tú, kang ƀô̆ Anih pơ trŭt jang kơ măy kơ mŏk păng pơ trŭt mơ dro sa Quảng Ngãi tơ băt:

        “ Truh hăm jơ nŭm kơ chơ ‘măng âu, khŭl kơ Anih vei lăng găh kơ măy kơ mŏk mơ dro sa Quảng Ngãi hơ nhăk ba truh tơ̆ âu 20 tơ mam OCOP păng tơ mam choh jang tơ ring tơ rang ‘lơ̆ng kơ Teh đak. Ƀôh hơ dăh nhen ‘nhĕm rơ mo kro, sĭk phèn, toi Lý Sơn, ka iĕ, mạch nha… Hloh đơ̆ng dôm năr âu ki ĭnh ƀôh ‘noh jĭ kon pơ lei tôch kơ ‘meh dôm tơ mam găh OCOP, mă kăl ‘noh jĭ dôm tơ mam ‘lơ̆ng hơ drô̆ kơ tơ ring, đei dôm tơ moi truh răt 1 ‘măng bơ̆ih, đe sư oei vơ̆t răt ‘măng mă 2, mă 3 dơ̆ng”.

        Jơ nŭm kơ chơ pơ dă tĕch mơ dro sa păng roi tơ ƀôh tơ mam OCOP tơ ring Tây Nguyên-Gia Lai đei 250 kơ deng tơ mam hăm dôm tơ mam OCOP, tơ mam ‘lơ̆ng, tơ mam kơ măy kơ mŏk tơ ring tơ rang ‘lơ̆ng kơ Gia Lai păng dôm dêh char, pơ lei tơm lơ̆m teh đak nhen cheh phe, tiu, mắc ca, đak sut, đak kơ drot, tỏi, nhang do, đak măm… ‘Nhŏng Trần Hoài Nam, tơ moi năm lăng jơ nŭm kơ chơ lăng ƀôh:

        “‘Măng âu ƀôh Gia Lai pơm ‘lơ̆ng dêh, jơ nŭm kơ chơ tĕch lơ kơ loăi tơ mam. Kon pơ lei truh tơ̆ âu năm lăng Cham să hai, vă lăng, răt tơ mam hai, tơ mam tôch kơ lơ hiôk, kơ jă tĕch păh lăp dơ̆ng. Đơ̆ng dôm kŏng ti tơ mam tơ̆ âu, tơ pu tôch kơ ‘lơ̆ng, tôch kơ lăp đon. Hmach ăn kơ Gia Lai pơ gơ̆r lơ hloh dôm ‘măng thoi âu vă sơng đei tơ moi tơ mang lăng lơ̆m dêh char, ‘ngoăih dêh char kŭm nhen lơ̆m păng ‘ngoăih teh đak.”

Roi tơ ƀôh tơ mam OCOP ăn tơ moi chă năm lăng

       Ƀok Phạm Văn Binh, Kơ dră Anih vei lăng găh kơ măy kơ mŏk mơ dro sa dêh char Gia Lai tơ băt: Đei lơ tơ drong ‘lơ̆ng hơ iă, hơ drô̆ đơ̆ng dôm tơ mam ‘noh jĭ tơ drong hơ iă gĭt kăl lơ̆m tơ drong jang pơ trŭt mơ dro sa ‘măng âu tơ klep hăm mơ dro sa hơ dai, mơ̆t jng hơ dai mŭk drăm apŭng plĕnh teh. Kiơ̆ đơ̆ng noh, pơm tơ drong hiôk ăn dôm anih jang mơ dro sa, hơp tak xăh, anih pơm tơ lĕch tĕch mơ dro kơ Gia Lai, dôm dêh char, pơ lei tơm păng anih jang mơ dro sa Nhật Bản đei tơ drong hiôk tơ ƀơ̆p, pơ ma dơ nuh, tơ chă jang hơ dai, hơ tŏk tơ iung tĕch mơ dro. Hơ dai hăm, kiơ̆ đơ̆ng âu roi tơ ƀôh tơ mam ‘lơ̆ng, tơ drong pran, roi tơ ƀôh hơ năn tơ mam ‘lơ̆ng đơ̆ng rim tơ ring, rim anih jang mơ dro sa hăm dôm bơ ngai tơ mơ̆t jên jang - pơ trŭt tĕch mơ dro păng tơ mang lăng.

        “Dôm anih jang mơ dro sa kơ Nhật Bản đe sư tôch kơ bơ ngơ̆t truh dôm tơ mam choh jang sa kơ  Gia Lai nhen đak sut đak kơ drot, ‘nhĕm rơ mo sơ̆k tơ̆ tŏ 1 ‘măng, mắc ca păng lơ tơ mam nai, mă kăl ‘noh jĭ cheh phe. Dôm anih jang mơ dro sa Nhật Bản kŭm tŏk bŏk ƀôh tơ mam ‘lơ̆ng đơ̆ng Gia Lai vih sơng iŏk tơ mơ̆t jên jang. Đơ̆ng rŏng kơ jơ nŭm kơ chơ âu ‘noh nhôn ‘meh dôm anih jang mơ dro sa Nhật Bản gô truh tơ mơ̆t jên jang tơ̆ Gia Lai. Hơ drô̆ tơ drong jang kơ măy kơ mŏk mơ dro sa gô pơm rim tơ drong hiôk, jang tơ gŭm ăn Anih vei lăng kon pơ lei dêh char sơng iŏk đe sư lơ̆m rim hơ nih jang kơ măy kơ mŏk vă vang pơ trŭt hơ tŏk tơ iung pơm tơ lĕch.”

            Tơ drong jang OCOP jĭ tơ drong jang hơ tŏk tơ iung mŭk drăm tơ ring tơ rang kiơ̆ trong hơ tŏk tơ iung lơ̆m dêh char păng hơ tŏk kơ jă tĕch mơ dro sa. Tơ drong akŏm đơ̆ng tơ mam OCOP tơ ring tŏk bŏk – Tây Nguyên tơ̆ Gia Lai ‘măng âu hlôi sơ kơ̆t hơ dăh đei tơ drong kơ jăp ‘lơ̆ng pơ jing tơ ring tơ rang lơ̆m tơ ring.

Hoàng Qui: Chih

Thuem: Tơ blơ̆