Dôm sơnăm hơdrol sơ̆, mă đơ̆ng teh choh jang sa ưh kơ ƀăh, mă lei yua đơ̆ng tam mă băt trong jang sa, pơgar cheh phe kơ ŭnh hnam kră krut, ăn plei tŏ sĕt kơna tơdrong arih sa ŭnh hnam ƀok Ha Sắc, oei tơ̆ thôn 4, xăh Rô Men, apŭng Đam Rông, dêh char Lâm Đồng hơnơ̆ng mơmat tat. Iŏk đơ̆ng năr đei sa yua tơdrong tơchơ̆t 30a găh tơdrong jang tơ jur dơnuh hin hrĕnh păng kơjăp đơ̆ng Khŭl kơdră teh đak, ŭnh hnam sư đei pơhrăm ki thuơ̆t choh pơtăm, tơgŭm tơplih ming ‘long pơtăm, tơmam choh jang sa, trong tơgep hơmet pơ ‘lơ̆ng cheh phe hơdrĕch ‘nao... iŏk yua ‘long pơtăm ưh kơ đei pơdơh tŏk rim sơnăm. Hơdrô̆ lơ̆m pơyan cheh phe âu ki, ŭnh hnam sư iŏk đei vă jê̆ 10 tấn cheh phe găr, lơi hloh 200 triệu hlak jên. Ŭnh hnam sư ưh khan lăp klăih đơ̆ng dơnuh hin mă oei yak tŏk jing ŭnh hnam đei ƀôh.

Ƀok Ha Sắc, tơbăt: “Khei ‘năr âu ki, gơnang đơ̆ng đei tơdrong bơngơ̆t truh tơgŭm đơ̆ng khŭl kơdră tơring găh tơplih ming ‘long pơtăm, kon tơrong, ŭnh hnam hlôi pơ̆n tơgep ming pơgar cheh phe, pơtăm dơ̆ng cheh phe hơdrĕch ‘nao, ƀa hơdrĕch ‘nao plei lơ... Đơ̆ng noh mŭk drăm ŭnh hnam ƀrư̆ ƀrư̆ đei sơđơ̆ng, đei tơdrong hiôk rong kon hơ ‘lơ̆p hŏk pơhrăm ‘lơ̆ng. Bơnê kơ Đảng păng teh đak hlôi bơngơ̆t truh pơm tơdrong hiôk ăn kon pơlei kon kông tơring hơtăih hơtŏ nhen nhôn.”

Kŭm hăm kon jên hloh 500 ti hlak jên đơ̆ng tơdrong jang tơ jur dơnuh hin hrĕnh păng kơjăp, Đam Rông oei đei tơgŭm hơdrol tơmơ̆t jên jang kơ hrĕng ti hlak jên đơ̆ng dôm tơdrong jang tơm teh đak, tơdrong jang hơtŏk tơiung tơring kon kông... Lơ̆m noh, găh lơ tơgŭm jang sa, pơm tơdrong jang, hơtŏk iŏk yua ăn kon pơlei păng tơmơ̆t jên jang ming man anih jang kăl pơyua ăn hơtŏk tơiung choh jang sa tơring tơrang.

Kiơ̆ kơ ƀok Dương Tất Phong, Kơdră Anih vei lăng tơdrong jang, lĭnh jĭ rơka păng tơpôl apŭng Đam Rông, kŭm hăm tơdrong tơgŭm jang sa ăn kon pơlei, apŭng oei lăng kăl hơmet pơ ‘lơ̆ng hnam oei, tơgŭm jang sa, jên tŏk iŏk, asong the ƀao hiêm pơgang, pơih lăm pơtho pơhrăm tơdrong jang, tơchă ăn tơdrong jang ăn dôm ŭnh hnam dơnuh hin păng vă jê̆ dơnuh hin. Đơ̆ng noh, kơ sô̆ ŭnh hnam lơ̆m dơnuh hin lơ̆m tơring hlôi jur đơ̆ng kơ pal kơ 50% lơ̆m sơnăm 2010 jur oei pă 6,9% lơ̆m hơtuch sơnăm 2022, păng dang ei jô̆ kiơ̆ tơdrong hơgăt ‘nao lơ trong ‘noh 19,3%.

“Khei ‘năr âu ki, Đảng păng teh đak hlôi bơngơ̆t truh tôch kơ lơ găh tơdrong jang tơ jur dơnuh hin, tơmơ̆t jên jang pơm anih jang tơmam drăm păng tơdrong jang sa kơjăp ăn kon pơlei hơtŏk tơiung mŭk drăm. Hơdai hăm ‘noh, hăm lơ kon jên, hơvơn lơ kon jên đơ̆ng tơpôl pơm hnam ăn bơngai dơnuh hin; tơmơ̆t jên jang răt bơ̆n tơmam păng  tơdrong jang sa ăn rim tơring păng rim bơngai dơnuh hin. Tơdrong đe sư ‘meh vă yă kiơ ‘noh pơm tơdrong hiôk ăn kơ đe sư hơtŏk tơiung mŭk drăm, yak hloh klăih đơ̆ng dơnuh hin.”

Ưh khan lăp tơdrong jang tơjur dơnuh hin kơjăp đei bơ̆jang kiơ̆ iŏk đei jơnei ‘lơ̆ng, Đam Rông oei băt đei dôm tơring choh jang sa hăm lơ kơ loăi ‘long pơtăm lăp hơnhăk ăn kơjă mŭk drăm lơ, nhen mắc ca, sầu riêng, prit laba, mơ mur rong hơdrông pơm brai, ka đak tơ ngiĕt, ‘nhot - pơkao dôm kơ loăi.... Lơ̆m noh, đei 840hak tar teh choh jang sa kiơ̆ trong kơmăy kơmŏk ‘nao. Kiơ̆ kơ ƀok Liêng Hót Ha Hai, Phŏ Kơdră Anih vei lăng kon pơlei apŭng Đam Rông, mŭk drăm hơtŏk tơiung ‘noh anih jang kăl găh ŭnh điên, trong nơnăm, hnam trưng hŏk, hnam pơgang... kŭm đei tơmơ̆t jên jang ƀlep tơdrong. Tơdrong tôch kơ chhôk hơiă ‘noh jĭ hlôh vao đơ̆ng kon pơlei hlôi đei tơplih rơđăh ‘lơ̆ng. Dôm tơdrong joăt so ưh kơ ‘lơ̆ng hlôi đei hŭt lê̆, đon tơchĕng, trong jang hlôi đei tơplih ‘nao. ‘Nâu jĭ hơyak năm gĭt kăl vă Đam Rông hơnơ̆ng hơtŏk tơiung jang tŏk.

          “Ƀơ̆t ‘nao pơjing apŭng, tơdrong joăt oei sa đơ̆ng kon pơlei oei trăp trin. Trăp hloh ‘noh jĭ dôm tơdrong joăt so ưh kơ ‘lơ̆ng nhen iŏk pơ nŭ chă klo kăn, oei băl hơgăm, chă klo kăn ưh kơ tôm sơnăm... ‘noh dang ei đĭ tơplih lơ bơ̆ih. Dang ei kon pơlei kŭm hlôi băt jang sa, pơtăm mơ mur rong hơdrông pơm brai, băt tơplih ming ‘long pơtăm nai đei kơjă mŭk drăm lơ ƀiơ̆. Kon sâu đei ăn năm hŏk ‘lơ̆ng, khăm hơmet jĭ ‘noh đei hnam pơgang apŭng, đei hnam pơgang xăh, đei y ƀak si năm truh tơ̆ xăh. Nhôn ƀôh đei tơdrong tơplih tih.”

          Đam Rông jĭ apŭng đei 65% kon pơlei oei ‘noh jĭ bơngai kon kông, lơ̆m noh găh lơ ‘noh jĭ bơngai K’ho. Kŭm hăm hơtŏk tơiung mŭk drăm choh jang sa, Đam Rông oei lăng kăl hơtŏk tơiung tơdrong jang tơmang lăng kiơ̆ trong tơpôl, tơklep hăm tơdrong joh ayŏ ‘lơ̆ng hơiă đơ̆ng kon pơlei tơring. Kiơ̆ đơ̆ng dôm jơnei iŏk đei, Đam Rông tŏk bŏk tơlĕch jơhngơ̆m hơdrin jang đang apŭng tơring tơrang ‘nao lơ̆m sơnăm 2024.