Kră pơlei ƀok Siu Bình hŏk pơhrăm păng pơm kiơ̆ nơ̆r Ƀok Hô
Thứ sáu, 09:33, 20/10/2023 Hà Thảo ( VOV1)/Amazưt tơblơ̆ Hà Thảo ( VOV1)/Amazưt tơblơ̆
VOV4.Bahnar - Hloh 10 sơnăm đei pôk pơm kră pơlei, ƀok Siu Bình, pơlei Sơn, tơring Ia Nan, apŭng Đức Cơ, dêh char Gia Lai hlôi tơgop ăn tơdrong tơplih ‘nao pơlei tơring sơlam teh đak au hăm dôm tơdrong jang hơdăh, ‘lơ̆ng hơ iă. Hŏk pơhrăm păng pơm kiơ̆ nơ̆r Ƀok Hô pơtho, ling lang tơnăp hăm tơdrong jang, nơ̆r pơma tơ-‘ngla iung jang hloi, pơm jŭk yŭk trong hơlau lơ̆m rim tơdrong jang kơ yuơ tơdrong hơrih sa phĭ tơtŏ dơnŏ ‘lơ̆ng dơ̆ng kơjăp kơ kon pơlei, dôm tơdrong jang kơ ƀok Siu Bình hlôi tơgop tơ iung pơjing pơlei Sơn pơdrŏng nhen hrei au.

Pơlei Sơn ‘noh pơlei kơ bơngai Jrai lơ̆m tơring sơlam teh đak Đức Cơ. Sơ̆, lơ̆m tơdrong trong nơnăm tim mă ‘lơ̆ng hơ iă, chă yak năm ngôi dih băl lơ̆m tơring sơlam teh đak tim gan kơtang, ‘noh găh tơdrong kon pơlei tơjră muh măt hăm ưh kơbăt kơ chư, lui kơyang pơ-‘nhang kơ hơdrĕ, jang sa tim mă glôh vao ‘nŏh hơnơ̆ng đĕch. Kră pơlei ƀok Siu Bình jĭ bơngai yŭk trong hơlau atok tơ iung mŭk drăm, hăm 1 ha chehphe, hlŏh 2 ha ksu, 1 ha ‘long găr sơlơ̆k. Kơ yuơ kiơ̆ kơ ƀok, vă kon pơlei pơm kiơ̆, mơ̆ng kiơ̆ lei kơdih kau kăl pơm jŭk yŭk trong hơlau ‘mơ̆i:“Kon pơlei ƀôh ba jang sa yă kiơ đei iŏk yua kơjăp ‘nŏh mă pơm kiơ̆. Tơ̆ jih pơlei to, sơ̆ tim mă đei bơngai ayơ cha wpơtăm ‘long ksu ôh, ba pơtăm, roi năr ƀôh ‘long ksu iŏk yua kơjăp ‘noh pơtăm kiơ̆. Ƀôh ba chă pơtăm ‘noh pơm kiơ̆”.

Hloh 70 sơnăm, mă ƀok Siu Bình chă yak oei pran, hơbĕch hơbal, yak jơ̆p hơgăt teh kơ pơlei Sơn. Ƀok tŏk ngôi rim hnam, năm tơ̆ mir chă pơtho khan ăn kon pơlei, mă kăl hăm ŭnh hnam dơnuh hơdrin hŏk pơhrăm, jang kiơ̆ trong jang hơ iă, đei iŏk yau kơjăp vă pơjing ăn tơdrong hơrih sa sơđơ̆ng. Hăm băt hlôh ƀôh hơdăh đơ̆ng kơ dih, ƀok hlôi pơtho tơbăt kih thuơ̆t pơtăm chehphe, ksu ăn minh ƀar ŭnh hnam kon pơlei lơ̆m pơlei. “ ‘Mi pru ju đunh” păng “Nơ̆r pơma tơ-‘ngla jang hơdrol hloi” ‘nŏh ƀar trong jang mă prăt 10 sơnăm au ki ƀok hlôi jang kiơ̆ roi năr roi tơgŭm ăn kon pơlei roi hlôh vao pơm kiơ̆, lơ̆m au đei unh hnam mŏ Ksor H Phiêng tơplih hloi jơhngơ̆m đon tơchĕng trong jang sa, atŏk tơ iung mŭk drăm ŭnh hnam kơjăp 'lơ̆ng. Mŏ tơroi: “Ŭnh hnam jơmŭl kơdeh ƀa, pơtăm kơsu păng ‘long găr sơlơ̆k. Ƀok Binh chă pơtho ăn tôch phăl hơlăng. Tơƀôh ăn trong chă pơtăm, kih thuơ̆t, đơ̆ng noh pơtho ăn prôi phŏng, tuh mơ̆r lơ liơ mă ƀlep pơyan, mă đei plei lơ, đei iok yua kơjăp. Bơngai bu ưh kơ băt ‘nŏh năm apĭnh ƀok, ƀok chă pơtho ăn tôch kơ phăl. Kon pơlei nhôn lui kơjăp păng mơ̆ng kiơ̆ nơ̆r ƀok Bình chă pơtho khan. Ƀok ‘noh jĭ bơngai đei kon pơlei nhôn yom hloh”.

Hăm mŏ Siu H’lan, kră pơlei ƀok Siu Bình ‘noh bơngai tơgŭm ăn ŭnh hnam nhôn hơrih sa gơ̆h găt băt ‘mêm kơ eng dih băl, hơrih sa sơđơ̆ng, ưh khan lăp găh tơdrong jang sa, mă lei oei chă tơlang keh đang dôm tơdrong chă hơvĕng tơhil dih băl lơ̆m ŭnh hnam dơ̆ng:“Klo akăn nhi et tơdrô soai ƀok Bình năm tơ̆ hnam chă tơlang ăn. Ƀok pơtho khan akhan, băt ‘mêm kơ eng dih băl, đơ̆ng rŏng au kơnh ‘nĕ chă pơhre dih băl bơih hơ”.

Kră pơlei ƀok Siu Bình ‘noh tơlang lơ lau: “Đei tơdrong tơblĕk dih băl ăn măr sư oei ƀar păh, ba oei tŏk bŏk. Ba chă pơtho khan ăn đe sư oei sa gơ̆h găt băt ‘mêm kơ eng dih băl. Bre sư chă tơhil dih băl bu ưh kơ chu bu ‘noh krao bơ̆n chă tơlang ăn kơ đe sư”.

Đơ̆ng tơdrong chă tơhil dih băl lơ̆m ŭnh hnam lơ̆m pơlei, truh tơdrong chă pơrô̆ hơvơn kon pơlei ưh kơ mơ̆ng kiơ̆ đe chă pơhlŭ pơdôr pơm tơdrong kơnê̆ au to, vei lăng năng tông kơjăp tơring sơlam teh đak, dôm tơdrong mơmat tat ayơ jei gơnang kơ ƀok Siu Bình chă tơlang ăn keh đang ‘lơ̆ng liĕm ngăl. Thiếu tá Nguyễn Đăng Duẩn, bơngai jang khul pơrô̆ pơrôp kon pơlei Kơđông Ƀô̆ đô̆i vei lăng sơlam teh đak Ia Nan tơbăt:“Ƀok hơnơ̆ng chă pơma dơnuh hăm ‘nhŏng oh ƀô̆ đô̆i vei lăng sơlam teh đak chă pơtho khan ăn kon pơlei hơdrin jang sa, hơnơ̆ng yak hơdoi hăm khul bơ̆ jang tơring chă năm rim hnam pơtho khan ăn mĭnh ƀar ŭnh hnam đei mir tơjê̆ sơlam teh đak pơm kiơ̆ kơjăp tơdrong tơchơ̆t 34 găh sơlam teh đak đơ̆ng noh rim tơdrong pơkăp kơ pơlei, tơdrong tơchơ̆t kơ tơring”.

Găh ƀok Siu Bình lăp tơchĕng lơ lau: kon pơlei oei ‘meh, oei yom, ƀok oei đei jơhngơ̆m lei hơdrin kơrŭn đĭ jơhngơ̆m yak hơdoi hăm đe sư, ba pơlei Sơn đei jing pơlei tơring tơrang ‘nao pơm jŭk yŭk trong hơlau:“Đe pôk ba, ba hơdrin đĭ jơhngơ̆m, đei tơdrong yă kiơ ba năm tơlang ăn hloi. Ba kăl vei lăng năng tông kon pơlei ‘lơ̆ng hơ iă văi”.

Trong năm tơ̆ pơlei Sơn, tơring sơlam teh đak Ia Nan, apŭng Đức Cơ, dêh char Gia Lai hrei au thơ thur ƀar păh jih kơdrơ̆ng, ƀlĭk ƀlăk dơnơm ksu, mir pơgar ‘long găr sơlơ̆k, chehphe, tơƀôh hơdăh tơdrong hơrih sa sơđơ̆ng dơ̆ng kơjăp păng phĭ tơtŏ dơnŏ ‘lơ̆ng. Tơ̆ au đei ƀok Siu Bình tŏk bŏk prăt măng prăt năr pơtho khan ăn kon pơlei tơ iung pơjing tơgoăt tơgoăl pôm nơ̆r ƀơ̆r đon, kơ yuơ tơdrong phĭ tơtŏ dơnŏ ‘lơ̆ng dơ̆ng kơjăp păng atŏk tơ iung kơ pơlei pơla.

 

Hà Thảo ( VOV1)/Amazưt tơblơ̆

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC