Plt Gia Nghĩa, dêh char Đắk Nông dôm năr ‘nâu chơt hơiă lơ̆m pơyan phĕ chĕh phe. Oei dui ƀao ƀĕnh plei chĕh phe đum, ƀok K’Sung, bơngai M’Nông, ƀok pơgơ̆r plei Ting Wel Đơm (xăh Đắk Nia, plt Gia Nghĩa) chơt hơiă ăn tơbăt, sơ năm ‘nâu kon pơlei choh jang xa jang đei tôch lơ. Tŏk bŏk sơnăm ‘nŏh phĕ sầu riêng, dang ei ‘nŏh phĕ chĕh phe păng oei vă truh pơyan phĕ tiu dơ̆ng, kơloăi yơ kŭm đei yă ngăl.

Kiơ̆ ƀok K’Sung, gơnơm adrin hŏk iŏk tơdrong juăt jang đơ̆ng băl, jang kiơ̆ dôm unh hnam Yoăn kơna lơ unh hnam kon pơlei tơ̆ âu đei tơdrong arih xa roi tŏk, lơ unh hnam đei ƀôh. Pơlei đei hlŏh 350 unh hnam, vă jê̆ 40% jĭ bơngai M’Nông, oei đei dơ̆ng ‘nŏh bơngai Yoăn ngăl, đĭ đăng arih xa hơdai ‘lơ̆ng, mĭnh ƀơ̆r đon tơgŭm băl jang tŏk: “Tơdrong arih xa adrol sơ̆ mơmat dêh, mă lei brei drou đei Đảng, teh đak pơngơ̆t, hơdai hăm đon adrin hŏk kiơ̆ trong jang xa đơ̆ng Yoăn mưh chă pơtăm chĕh phe, tiu, mă loi jĭ hŏk kiơ̆ trong pơtăm sầu riêng, adrin jang vă pơm ‘lơ̆ng ăn tơdrong arih xa. Kon pơlei dôm hơdrĕch hơdrung tơ̆ pơlei hơnơ̆ng mât 1 ƀơ̆r đon vă tơdrong arih xa roi đunh roi tŏk, roi đunh roi pơdrŏng.”

Kŭm hăm tơdrong jang atŏk tơiung mŭk drăm, pơjing tơring tơrang ‘nao, dôm xăh lơ̆m plt Gia Nghĩa oei năng kăl truh tơdrong chĕp vei, tưk tơiung dôm kơjă kăp gĭt đơ̆ng jŏh ayŏ kơdŏ xoang kră sơ̆. Tơdrong tôn chĭng chêng đei rim pơlei chĕp vei, pơjing dôm khul tôn chĭng kiơ̆ lơ jăl sơnăm, đơ̆ng kră truh tơ̆ ‘lơ̆p vă gơ̆h chĕp vei kơjăp. Plt oei pơjing lơ tơdrong jang vă tơgŭm ăn kon pơlei pơjing pơlei tanh brai vai khăn, pơlei pai tơdrô, pơlei chă tơmang lăng lơ̆m tơpôl.

Yă Quản Thị Ngọc, Phŏ Kơdră vei lăng kon pơlei xăh Đắk Nia ăn tơbăt, dôm kơjă kăp gĭt đơ̆ng joh ayŏ kơ dŏ xoang so sơ̆ tơklep hăm chă tơmang lăng, pơvih pơvăn kŭm oei dar dĕh tơgop pơm hơtŏk iŏk yoa ăn kon pơlei: “Xăh oei bơ̆ jang tơdrong atŏk tơiung chă tơmang lăng, kŭm đei tơdrong tơgŭm đơ̆ng Anih vei lăng jŏh ayŏ kơ dŏ xoang, tơroi tơbăt, đơ̆ng plt, tơgŭm bơ̆n tơmam drăm ăn pơlei pơla. Găh noh dơ̆ng, nhôn oei vei kơjăp 2 tơdrong jang so ‘nŏh jĭ tanh brai păng pai tơdrô, rim khei kŭm hơnơ̆ng đei lơ bơngai răt.”

Plt Gia Nghĩa đei 2 xăh, 6 phường, 64 pơlei, kueng kơphô̆. Bơ̆ jang tơdrong jang tơm kơ teh đak pơjing tơring tơrang, anih jang đảng, khul kơdră pơgơ̆r plt Gia Nghĩa hơnơ̆ng chih hơdăh, kŭm hăm jên jang đơ̆ng teh đak ‘nŏh athei mong akŏm jên tơmam đơ̆ng kon pơlei vang tơgŭm. Mưh bơ̆ jang dôm tơdrong jang, anih chĕp kơ̆l đảng, khul kơdră tơring bơ̆ jang tơpăt ‘lơ̆ng, rơđăh rơđong, kiơ̆ trong “kon pơlei băt, kon pơlei pơma nuh, kon pơlei jang, kon pơlei hơlen năng”. Yoa thoi nŏh, đĭ đăng kon pơlei vang jang kiơ̆ tôch ‘lơ̆ng, hăm lơ trong jang tôch đei yoa, lăp hăm tơdrong gơ̆h jang đơ̆ng kơdih.

Ƀok Đỗ Tấn Sương, Kơdră vei lăng kon pơlei plt Gia Nghĩa pơma hơdăh, roi tơƀôh ăn kon pơlei băt, jang vă kon pơlei lui jing akŏm đei jơhngâm pran vă dar dĕh jang tŏk mŭk drăm, chĕp vei tơdrong juăt ‘lơ̆ng đơ̆ng sơ̆, hăm ƀĕnh jơhngâm đon ‘mêm băl tơ̆ plt: “Blŭng a ‘nŏh jĭ tơring tơrang ‘nao, đang kơ ‘nŏh jĭ tơring tơrang ‘nao đei ƀôh, tơring tơrang ‘nao ‘lơ̆ng rŏ, đĭ đăng kon pơlei đei xa yoa ngăl. ‘Mĕh thoi noh, blŭng a bơ̆n athei tơroi ăn kon pơlei vă đe sư ƀôh tơdrong đei yoa, unh điên, trong, hnam trưng, hnam pơgang tơklep hăm dôm tơdrong hơgăt, mă loi jĭ trong rơgŏh ‘lơ̆ng, kon pơlei tôch lăp đon. Hrei ‘nâu tơmât hơdai hăm 3 tơdrong jang tơm kơ teh đak dơ̆ng, vang tơgŭm pơm ăn um ai tơring tơrang tơ̆ dôm xăh găh plt đei lơ tơdrong tơplih ‘lơ̆ng rŏ.”

Vih tơ̆ pơlei pơla lơ̆m plt Gia Nghĩa hrei ‘nâu, yak ngôi rok trong yâu hăk, trong bêtông kơjăp ‘lơ̆ng ƀôh lơ hnam man kơjăp ‘lơ̆ng. Kŭm hăm ‘nŏh jĭ lơ pơgar ‘long chĕh phe, sầu riêng jing ‘lơ̆ng, hơnhăk ba lơ pơyan jang xa đei. Gia Nghĩa oei tơlĕch đon pơhnŏng truh sơnăm 2025 đĭ đăng 2 xăh jang kĕh tơdrong pơjing tơring tơrang ‘nao đei ƀôh, lơ̆m noh 1 xăh gô jang kĕh tơring tơrang ‘nao ‘lơ̆ng rŏ, jĭ tơring jang rơgei kơ dêh char Đắk Nông lơ̆m tơdrong pơjing tơring tơrang ‘nao./.