Kỹ thuật dựng nhà của người Chơ ro

Thứ sáu, 14:40, 25/06/2021

Hải Huyền

VOV4.VN - Người Chơ ro có mặt tại vùng đất Đông Nam Bộ từ thời cổ xưa. Trong xã hội cổ truyền, họ có tập quán cư trú trong những ngôi nhà dài, từ đó tích lũy được nhiều kinh nghiệm quý trong việc chọn đất, dựng nhà.

Người Chơ ro theo chế độ mẫu hệ, cư trú trong những ngôi nhà dài theo hình thức đại gia đình gồm nhiều thế hệ. Con gái lớn cưới chồng, họ lại nối phía sau căn nhà dài thêm một gian cho gia đình mới.

Xưa kia, mỗi ngôi nhà dài có đến 15 – 20 gian. Mỗi làng, có 5 – 7 nóc nhà dài, đại diện cho mỗi nhánh của dòng họ.

Dựng nhà dài, họ phải lựa mây, tre kỹ càng. Ngày đi lấy gỗ, nếu gặp con cù lần, bà con sẽ ngay lập tức trở về nhà. Ngày lấy gỗ sẽ được chuyển sang ngày khác.

Người Chơ ro quan niệm, đi đâu, làm gì mà gặp con cù lần là xui xẻo, không may mắn nên người ta phải tránh. Có như thế làm nhà mới đón được vận may.

Chọn đất làm nhà cũng được người Chơ ro coi trọng. Họ thường tìm những khu vực gần suối, hoặc nơi có cây lồ ô để dựng nhà.

Xưa kia, người Chơ ro có tục lấy gạo chọn đất dựng nhà. Tại nơi đất lựa chọn, chủ làng sẽ vạch một đường chéo, sau đó bỏ vài hạt gạo lên đó, rồi lấy chiếc bát hoặc chén đậy lại ra về. Sáng hôm sau quay lại, mở ra thấy gạo, khu đất ấy sẽ được chọn. Ngược lại, bà con sẽ bỏ đi tìm khu đất mới.

Giờ, những ngôi nhà dài của người Chơ ro ở Đồng Nai thưa dần. Tháng 12/2008, UBND tỉnh Đồng Nai khởi công xây dựng ngôi nhà dài truyền thống của người Chơ ro ở ấp Lý Lịch 1, xã Phú Lý, huyện Vĩnh Cửu, Đồng Nai, nhằm giúp đồng bào dân tộc Chơ ro bảo tồn và giữ gìn bản sắc.

Tháng 7/2009 tỉnh Đồng Nai đã khánh thành và đưa vào sử dụng.

Hiện ngôi nhà vừa là địa điểm tham quan du lịch, vừa là nơi sinh hoạt của cộng đồng. Ngôi nhà được xây dựng trên khuôn viên rộng hơn 4.000m2 với tổng kinh phí 3 tỷ đồng.

Bên trong ngôi nhà dài khang trang, sạch sẽ, phân khu rõ ràng

Xương thú, những chiến tích lừng lẫy của người Chơ ro được treo trang trí trong ngôi nhà

Ban công thoáng mát của các hộ sinh sống trong ngôi nhà dài

Ngoài công trình chính là nhà dài rộng khoảng 150m2, còn có các hạng mục như cổng, lối đi nội bộ, thảm cỏ, đèn chiếu sáng, bờ kè suối. Ngôi nhà đựng thóc lúa trong khuôn viên nhà dài của người Chơ ro.

Ngôi nhà dài của già làng Năm Nổi ở cách đó không xa.

Già làng Năm Nổi đã trở thành một biểu tượng của tấm lòng người Chơ Ro suốt đời chung thủy với cách mạng, theo Bác Hồ và cùng đồng bào trong làng nuôi giấu cán bộ cách mạng, bảo vệ Chiến khu Đ. trong cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Già Năm Nổi khi còn sống.