Nghệ thuật dệt zèng của người Tà Ôi ở A Lưới

Sản phẩm zèng ( Dèng) của bà con Tà Ôi ở A Lưới trưng bày tại Hoàng Thành Thăng Long dịp Festival Làng nghề

Chất liệu để dệt zèng (dèng)thường là sợi len, sợi chỉ và nay có sợi cotton.

Khung dệt được tạo bằng những ống lồ ô, tre, nứa.

Cách dệt của họ khá thú vị. Sợi sau khi được nhuộm màu từ lá cây rừng, phơi khô họ sẽ cuộn tròn từng con sợi. Thoi đã được cột chỉ sẵn, họ bắt đầu lên khung.

Người phụ nữ ngồi gập người, lấy hai chân làm giá đỡ, căng dây, buộc vào thắt lưng và ngồi dệt.

Tấm gỗ được buộc vào thắt lưng để căng khung và tránh đau khi buộc. Chị Ra Bát Thị Nhan, thành viên của hợp tác xã Thổ Cẩm Xanh Aza Kooh đã có mấy chục năm kinh nghiệm trong nghề. Chị tâm sự: “Lên khung mình dãn sợi thanh ngang như ri. Mình buộc thanh tre phải buộc chắc khỏi tuột, mình lên khung từng sợi một. Đằng sau phải buộc chặt mới dệt được. Nếu không nó không căng sợi. Ngồi dệt mỏi lắm nhưng mình yêu nghề”.

Từng họa tiết, hoa văn cũng được tạo tác từ đây. Khổ vải tùy loại, cỡ 25 – 40 – 80 phân với chiều dài khoảng 1m60.

Đặc biệt nhất là dệt hoa văn cườm trên thổ cẩm. Họ xâu từng hạt cườm vào sợi chỉ rồi dệt thành hoa văn hình cá, hình chim, con thoi, hoa sim, hình bướm, lá đoác… Dệt hoa văn cườm công phu và mất thời gian.

Bà Hồ Thị Hợp, giám đốc hợp tác xã Thổ Cẩm Xanh Aza Kooh ở huyện A Lưới cho biết: “Mình dệt cái hình nớ là mình suy nghĩ, mình sắp xếp từng đoạn. Ví dụ, khổ 70 là mình sắp xếp 10 đường cườm hoặc là 3 – 4 – 5 – 6. Cái nớ là tùy theo. Cho cườm vào luôn từng sợi một. Đó là điều khác biệt, độc đáo nhất, là đặc trưng riêng của dân tộc mình. Không bao giờ thêu. Trước khi mình lên khung là mình không bao giờ kẻ vẽ. Toàn nghĩ trong đầu hết. Mình muốn làm cái hoa văn đẹp mắt cho mình, cho người thì mình tự suy nghĩ hoa văn đó, làm thế nào kết hợp”.

Xưa, zèng (dèng) được người phụ nữ dệt để phục vụ may mặc sinh hoạt trong gia đình. Có thời bị mai một. Nay, những thành viên tâm huyết của hợp tác xã Thổ Cẩm Xanh Aza Kooh đã vực dậy làng nghề, truyền cảm hứng cho các chị em phụ nữ Tà Ôi ở A Lưới giữ nghề, cho ra đời nhiều sản phẩm mới phù hợp với thị hiếu khách hàng như túi xách, vỏ gối, rèm,...

Zèng (dèng)với những hoa văn tinh xảo được thiết kế thành sản phẩm may mặc hiện đại

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Lễ cúng cơm mới của người Thái ở Sơn La

Giữ gìn điệu khèn Mông trên cao nguyên đá Tủa Chùa

Tiếng sáo người Thái Sơn La

Đặc sắc Lễ Sen ĐônTa của đồng bào Khmer

Chiếu Cà Hom – Di sản văn hóa của đồng bào Khmer Trà Vinh

Nhạc cụ dân gian Ê Đê: Cả một miền văn hóa

Video

Review chợ phố cổ Đồng Văn

Âm nhạc dân tộc