Tết Té nước là một lễ tết truyền thống của cộng đồng dân tộc Lào sống ở bản Na Sang 1, xã Núa Ngam. Từ năm 2015, Tết té nước đã được cộng đồng bản Na Sang 1 phục dựng tổ chức vào đúng thời điểm Tết truyền thống của người Lào từ ngày 14/4 đến ngày 16/4 (Dương lịch) góp phần tái hiện lại yếu tố văn hóa truyền thống của người Lào và đã trở thành nếp sống, phong tục của người dân nơi đây.

Ngày 11/9/2017, Bộ Văn hóa- Thể thao và Du lịch ban hành Quyết định số 3421/QĐ-BVHTTDL công nhận Tết Té nước (Bun Huột Nặm) là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Tết té nước (Bun huột nặm) diễn ra với các hoạt động chính như cúng bản, cúng tổ tiên… nhưng cốt lõi là cầu cho mưa thuận gió hòa, vạn vật sinh sôi, mùa màng bội thu và có ý nghĩa là để tẩy rửa những điều xui xẻo gặp phải trong năm cũ.

Trong tết, người dân té nước cho nhau với mong muốn người được té nước năm tới sẽ gặp nhiều điều tốt lành, mong muốn tống tiễn mùa khô, cầu mong mùa mưa trở lại để người dân bắt đầu vụ gieo trồng mới. Đây còn là dịp để bà con dân bản được sáng tạo, thể hiện những trò chơi dân gian, những điệu dân vũ truyền thống. 

Người dân bản Na Sang 1 đón nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với tết té nước (Bun Huột Nặm)

Trong những ngày diễn ra Tết Té nước, du khách cùng với dân bản tham gia các trò chơi dân gian bắt nguồn từ cuộc sống lao động sản xuất, từ khát vọng vươn tới để chinh phục tự nhiên, chống thiên tai địch hoạ, bảo vệ mùa màng, bảo vệ cuộc sống yên vui, hạnh phúc cho dân, cho bản với nhiều trò chơi hay, sôi nổi và hấp dẫn như: Tấu phắc sá - táu lasa (rùa ấp trứng), buộc chỉ cổ tay, Xưa khốp mu (hổ vồ lợn), Ngù kin khiết (rắn bắt ngóe), Phăn viêng (múa bắt chân bắt đầu), Pít mắc tanh (hái dưa chín), phăn viêng (múa bắt chân, bắt đầu), só nặm phạ phốn (xin nước mưa)...

Bà Phạm Minh Châu, Trưởng phòng văn hóa huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên cho biết: Tết té nước (Bun huột nặm) của người Lào tại bản Na Sang 1, xã Núa Ngam, huyện Điện Biên, đã góp phần khẳng định quá trình tồn tại, phát triển của cộng đồng dân tộc Lào trên địa bàn, cùng với đó là sự hình thành bản sắc văn hóa dân tộc, trong đó có tục thờ cúng tổ tiên và tín ngưỡng đa thần.

Đến nay, tỉnh Điện Biên đã có 6 di sản được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, gồm: Xòe Thái; Lễ hội Thành Bản Phủ - Đền Hoàng Công Chất tại xã Noong Hẹt, huyện Điện Biên; Lễ Kin Pang Then của người Thái tại bản Na Nát, phường Na Lay, thị xã Mường Lay; Tết Nào Pê Chầu tại bản Nậm Pọng, xã Mường Đăng, huyện Mường Ẳng; Tết té nước (Bun huột nặm) của người Lào xã Núa Ngam, huyện Điện Biên và Nghệ thuật tạo hoa văn trên trang phục truyền thống của người Mông hoa tại xã Sa Lông, huyện Mường Chà.

Vũ Lợi/VOV-Tây Bắc