VOV4.VOV.VN - Bà con người Mông ở Si Ma Cai, Lào Cai thường tổ chức lễ hội Say Sán dịp đầu năm, để cầu tự, cầu bình an cho gia đình và cộng đồng.
Múa gậy xinh tiền trong dịp vui lễ hội Gầu Tào tại Làng văn hóa du lịch các dân tộc Việt Nam
Say Sán hay còn được gọi là lễ hội Gầu Tào, là hội chơi núi. Đây là một trong những lễ hội truyền thống đặc trưng nhất của người Mông diễn ra vào ngày đầu tháng Giêng hàng năm.
Lễ mang những ước nguyện, khát vọng của cá nhân, gia đình, cộng đồng về một tương lai hạnh phúc, trọn vẹn.
Đây là nghi lễ cầu phúc, cầu mệnh do gia đình tổ chức và được toàn thể cộng đồng hưởng ứng, tham gia.
Người Mông có câu: “Người Hán ăn tết, người Hán cúng vào bia đá. Người Mông ăn tết, người Mông cúng vào cây nêu”. Lễ hội thường được tổ chức ở một quả đồi cao. Và trên bãi đất rộng thuộc quả đồi ấy, người ta sẽ dựng nêu vui hội Gầu Tào.
Những hình ảnh lễ hội gầu tào được bà con người Mông ở xã Sín Chéng, huyện Si Ma Cai, Lào Cai tái hiện trích đoạn tại Làng Văn hóa du lịch các dân tộc Việt Nam:
Lễ hội gầu tào diễn ra hai phần: phần lễ và phần hội. Cây nêu được dựng trên đồi cao, là tín hiệu hiệu triệu mọi người khắp nơi về đây sum họp vui hội Gầu Tào
Đỉnh nêu có treo dải vải đỏ, một quả bầu để cầu cho gia đình có con cái, cầu cho vật nuôi trong nhà sinh sôi, phát triển
Dưới gốc nêu là mâm cúng lễ. Cách gốc nêu gần 2m người ta treo các loại đạo cụ như khèn, ô... những vật để cho trai gái vui chơi sau khi nghi lễ diễn ra.
Lễ vật cúng gồm có hoa tươi, rượu, gà, hương, giấy tiền vàng
Chủ lễ Thào A Chứ đốt hương khai hội với những lời cúng mang hàm ý dâng tiền bạc, dâng lễ vật lên cho thần cây nêu. Ông bày tỏ ý nguyện mong thần cây nêu bảo vệ sự bình an cho gia đình, ban cho con trai, con gái đông đủ, khỏe mạnh.
Con vật hiến sinh được cắt huyết. Theo phong tục, bà con sẽ cúng gà 2 lần: một lần cúng sống và một lần cúng chín. Sau khi cắt huyết con vật, gia chủ sẽ luộc chín gà để dâng thần cây nêu
Một chút lông gà được giữ lại để dính lên gốc nêu
Xôi màu nóng hổi, gà sau khi luộc chín một lần nữa được gia chủ dâng lên thần nêu, bày tỏ lòng thành
Kết thúc nghi lễ, vị chủ lễ đốt tiền vàng, cảm tạ thần linh
Sau đó, ông cùng bà con dân bản thực hiện nghi thức đi xung quanh cây nêu. Chủ lễ dẫn đầu, vừa đi vừa hát khấn cầu mưa thuận gió hoà, mọi người, mọi gia đình đều khoẻ mạnh. Cùng với đó các đôi trai gái và người tham dự lễ hội cầm ô, cầm khèn đi quanh cây nêu, bày tỏ lòng thành kính và mong muốn những điều tốt đẹp sẽ đến với bản
làng mình.
Những bước đi vòng quanh cây nêu sẽ được thực hiện hai chiều: một chiều thuận và một chiều ngược kim đồng hồ. Theo truyền thống, vòng đi ngược kim đồng hồ sẽ được thực hiện vào ngày thứ 3 , là ngày cuối cùng của lễ hội. Lúc này, ông chủ lễ sẽ hát bài "hạ cây nêu".
Ba ngày diễn ra hội Gầu Tào là 3 ngày vui của bà con dân bản. Sau những nghi thức cúng, bà con vào hội vui múa hát. Như múa khèn, múa gậy sênh tiền...
Họ cùng nhau chơi những trò chơi dân gian như đánh yến, tu lu, ném pao, đi cà kheo...
Hát ống - một hình thức hát giao duyên của trai gái người Mông trong những dịp vui hội Gầu Tào. Nhiều cặp vì thế mà nên đôi.
Đỗ Quyên/VOV4
Viết bình luận