Có tới hơn một nửa số hộ thuộc diện nghèo trong 235 hộ dân đang sinh sống tại vùng vướng mắc về địa giới, dân cư giữa xã Đăk Nên, huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum và xã Trà Vinh, huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam. Do vướng mắc địa giới, cơ sở hạ tầng thiết yếu, như: điện, đường, trường chưa được đầu tư xây dựng. Người dân cũng chưa được cấp giấy tờ đất đai… nên đành bỏ lỡ nhiều cơ hội phát triển sản xuất, cải thiện cuộc sống.

Ông Phan Quốc Vũ, Trưởng Ban quản lý bảo vệ rừng phòng hộ Thạch Nham, tỉnh Kon Tum cho biết: Đơn vị này rất muốn giao rừng cho người dân và cộng đồng quản lý bảo vệ. Nhưng vì, rừng là của tỉnh Kon Tum, còn người dân do tỉnh Quảng Nam quản lý, nên không thể giao rừng. Người dân, cộng đồng không được giao rừng để có thêm thu nhập. Trong khi, lực lượng bảo vệ rừng tiếp tục gặp nhiều khó khăn trong công tác quản lý.

“Công tác quản lý bảo vệ rừng khu vực này đặc biệt khó khăn. Đây là khu vực chưa có điện thắp sáng, cũng như sóng điện thoại và các cơ sở hạ tầng khác chưa đảm bảo, cho nên khó khăn trong sinh hoạt, ăn ở của lực lượng bảo vệ rừng. Khó khăn nhất là công tác tuyên truyền, vận động người dân quản lý bảo vệ rừng”.

Hiện tại, ở vùng vướng mắc này, chưa có công trình cơ sở hạ tầng nào được đầu tư từ nguồn vốn nhà nước. Điều này khiến cuộc sống của người dân đã khó lại càng khó hơn.

Bà Y Thị, Phó Bí thư Thường trực Huyện uỷ Kon Plông, tỉnh Kon Tum cho biết: “Nhu cầu đầu tư giải quyết những khó khăn trong cuộc sống người dân cũng như đầu tư công trình hạ tầng và các điều kiện an sinh xã hội xã Trà Vinh, huyện Nam Trà My không giải quyết được, vì pháp luật không cho phép thực hiện đầu tư ngoài địa giới hành chính. Sau nhiều lần chính quyền 2 xã Đăk Nên - Trà Vinh và 2 huyện Kon Plông - Nam Trà My làm việc, nhưng vướng mắc không thể giải quyết được”.

Suốt 3 năm qua, nhiều cuộc họp giữa ngành chức năng và chính quyền các cấp 2 tỉnh Kon Tum và Quảng Nam đã được tổ chức, nhưng vướng mắc vẫn không được giải quyết, do 2 bên không đạt được đồng thuận.

Tỉnh Quảng Nam vẫn nguyên quan điểm muốn giữ hộ khẩu của dân và chuyển địa giới Kon Tum sang phía mình. Ngược lại, tỉnh Kon Tum cho rằng cần giữ nguyên địa giới hành chính và có thể chuyển hộ khẩu gần 1.100 người từ Quảng Nam sang Kon Tum.

Thậm chí, vào năm 2023, 2 tỉnh đã thống nhất thành lập 2 tổ công tác tiến hành khảo sát toàn diện khu vực này, đồng thời phát phiếu lấy ý kiến người dân đối với 2 phương án, là “điều chỉnh địa giới hành chính" và "chuyển hộ tịch, hộ khẩu”.  

Kết quả, trong 2.240 người dân tham gia lấy ý kiến, có 882 người (chiếm hơn 37%) đề nghị điều chỉnh địa giới, đơn vị hành chính giữa 2 địa phương; 1.358 người (chiếm hơn 60%) đề nghị chuyển hộ tịch, hộ khẩu người dân xã Trà Vinh, huyện Nam Trà My đang sinh sống trong vùng vướng mắc về tỉnh Kon Tum.

Thế nhưng, đến nay, kết quả đợt khảo sát công phu giữa 2 tỉnh vẫn chưa phát huy tác dụng thực tế. Kon Tum và Quảng Nam vẫn chưa thống nhất và người dân vẫn tiếp tục sống trong thiếu thốn, khó khăn. 

Do không tự giải quyết được vướng mắc về địa giới, dân cư giữa xã Đăk Nên, huyện Kon Plông và xã Trà Vinh, huyện Nam Trà My, 2 tỉnh Kon Tum và Quảng Nam đã báo cáo, đồng thời kiến nghị Chính phủ giải quyết vướng mắc.

Mới đây, từ ngày 12-15/9 vừa qua, Bộ Nội vụ đã thành lập đoàn, thực hiện việc khảo sát thực địa tại khu vực vướng mắc địa giới, dân cư giữa 2 địa phương để tham mưu với Chính phủ phương án giải quyết./.