“Bụi bặm vào hết cả giường, phủ đầy bàn, ghế; tối nào cũng phải quét nhà, lau nhà đến mấy lần”.

“Xe đi qua lại suốt, đường rất bụi nhà phải đóng cửa suốt ngày, đi lại thì nguy hiểm”

“Bụi không thể chịu đựng nổi. Bố tôi nghỉ hưu để tận hưởng tuổi già, không khí trong lành nhưng sống thế này thì được mấy nỗi”

Đó là ba trong số rất nhiều ý kiến bức xúc của người dân xã Giới Phiên, TP Yên Bái trước tình trạng cát bụi “tấn công” nhà cửa, do các xe cát chạy trên Quốc lộ 32C gây nên.

Giữa cái nắng hè oi bức, mặc mồ hôi chảy ròng ròng trên khuôn mặt, bà Vũ Thị Hải ở thôn Phúc Thịnh, xã Giới Phiên, TP Yên Bái vẫn cặm cụi quét, hót cát bên lề Quốc lộ 32C. Theo bà Hải, nếu không dọn thì số cát này sẽ theo gió bay hết vào nhà, không chỉ ngạt thở mà còn bay hết vào cơm ăn, nước uống.

Mỗi ngày bà Hải vun hót được tới vài bao cát, lâu ngày hết chỗ chứa mà chưa biết phải tính sao. Bà kể: Ngày nào cũng hót, 5 đến 6 xe rùa để đổ đi nhưng giờ chẳng còn chỗ mà đổ nữa. Nguyên nhân là hai bến cát hoạt động suốt ngày đêm, xe nó đi cát khô đổ ra, cát ướt rơi xong khô lên là bụi, như hỏa mù luôn, không thể nào chịu nổi.

Theo quan sát của phóng viên, những chiếc xe tải to nhỏ chở cát chạy rầm rập suốt ngày trên Quốc lộ 32C, đoạn qua địa phận xã Giới Phiên chính là “thủ phạm” xả cát bụi, uy hiếp cuộc sống người dân địa phương.

Xe được quây kín thì rơi vãi ít, xe không được che chắn cẩn thận thì vung vãi khắp đường. Cát rơi từ xe xuống nhanh chóng quẩn vào hai bên lề đường, theo gió bay thốc vào nhà dân. Bà Nguyễn Thị Lương, ở thôn Đông Thịnh, xã Giới Phiên cho biết: Không chịu được cát bụi, bà và con trai phải mua tấm chắn bằng nhựa để quây kín quanh nhà. Thế nhưng thực tế cũng chẳng đỡ được bao nhiêu; nhiều lúc nhìn nhà cửa bụi bặm, đường thì ồn ào, bà chẳng muốn ở nhà.

Bà Lương cho biết, trước đây doanh nghiệp về mua đất bãi của các hộ dân trong thôn để khai thác, tập kết cát. Nếu biết họ làm ăn gây ô nhiễm như thế này thì sẽ chẳng hộ dân nào bán cho.

Ông Nguyễn Thành Tăng, chồng bà Lương cho biết thêm: Nhà có hơn 2.000 mét đất mặt đường Quốc lộ 32 từ thời ông bà để lại. Đất đẹp, thoáng, ai đến cũng phải trầm trồ với không gian sống tuyệt vời này. Ấy vậy nhưng từ khi xuất hiện các mỏ cát hoạt động, xe cộ chạy qua chạy lại ầm ào mang theo cát bụi thì đất đai, nhà cửa buộc phải quây kín, mất hết giá trị.

Theo người dân địa phương, các xe chở cát phần lớn xuất phát từ Hợp tác xã Đầm Mỏ, Công ty Hoa Lương và Công ty TNHH Linh Huy Hoàng. Sau khi người dân có ý kiến về việc cát bụi gây ảnh hưởng lớn tới đời sống và sức khỏe, các đơn vị này có thuê người quét dọn theo giờ, thế nhưng không xuể.

Một người dân cho hay, ý kiến đã được gửi lên xã, lên thành phố, nhưng đến nay tình trạng này vẫn không được cải thiện. Mưa thì bẩn, nắng thì bụi. Dân kiến nghị rất nhiều rồi, cũng nhiều đoàn thanh tra, kiểm tra về làm việc rồi nhưng không hiểu tại sao vẫn thấy hoạt động bình thường, mấy nay còn chạy nhiều hơn.

Cát rơi vãi liên tục, tạo lớp bụi mờ ảo trong không khí, khiến tầm nhìn của người tham gia giao thông trên đoạn đường này bị hạn chế; bên cạnh đó, mặt đường bụi bặm trơn trượt; các đoạn tiếp giáp với con đường đất đi vào Hợp tác xã Đầm Mỏ còn bị lún, lở nứt do xe tải trọng lớn chở cát qua lại liên tục, nên rất dễ xảy ra tai nạn. Thực tế nhiều vụ tai nạn cũng đã xảy ra. 

Ông Nguyễn Thành Đô, trưởng thôn Đông Thịnh, xã Giới Phiên, TP Yên Bái cho biết: Các doanh nghiệp về làm cát ở đây từ 3, 4 năm nay. Người dân luôn tạo điều kiện cho doanh nghiệp hoạt động, nhưng cũng đề nghị đơn vị khai thác, vận chuyển phải có giải pháp để khắc phục tình trạng cát bụi ô nhiễm.

Cát bụi đang “cướp đi” không gian sống trong sạch của người dân. Trả lại môi trường sống cho họ là việc cần làm ngay của chính quyền địa phương và các doanh nghiệp quản lý các xe tải cát trên địa bàn.

Cùng xem chùm ảnh về cuộc sống người dân ở xã Giới Phiên, TP Yên Bái dọc QL32C

Mỗi ngày bà Vũ Thị Hải hót dọn được 5 đến 6 xe rùa cát trước cửa nhà

Các hộ dân quanh khu vực này luôn trong tình trạng phải quây kín nhà

Nhà có điều kiện hơn thì quây kín nhà bằng tấm nhựa

Nhà ít điều kiện hơn thì quây bằng lưới

Cuộc sống bà con dọc QL 32C, thuộc địa phận xã Giới Phiên bị đảo lộn kể từ khi có các đơn vị hoạt động khoáng sản tại đây

Điểm đấu nối từ HTX Đầm Mỏ vào QL 32C bị xuống cấp nghiêm trọng, luôn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn 

Để hạn chế bụi, người dân dọc tuyến thường xuyên phải quét dọn, tưới nước.

Những đoàn xe lớn nhỏ nối đuôi nhau chạy đã mang lại lợi ích cho một bộ phận (lái xe, doanh nghiệp), nhưng đem đến sự khốn khổ cho nhiều người dân.

HTX Đầm Mỏ như một đại công trường cát

Đinh Tuấn,Thừa Xuân/VOV Tây Bắc