Cơnh lâng đha nuôr Thái coh Việt Nam, đong đh’rơơng căh muy năc đhị ăt ma mông năc dzợ đhị p’têêt pa zum lâng abhô dang, đhị zư đơc bâc c’leh bh’rợ chr’năp tơợ lang a hay. C’năt t’ruih “Chơơc bơơn năl zâp đhị liêm pr’hay” tuần n’nâu, đha nuôr lâng pr’zơc đh’rưah tươc lum lâng chơơc năl ooy đh’nong đong đh’rơơng âng ma nưih Thái coh vel Bút, chr’val Nam Xuân, chr’hoong Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa.

Bơr chr’hoong k’coong ch’ngai Nam Đông lâng A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế, đhị ặt ma mung âng đhanuôr zâp acoon cóh Cơ Tu, Tà Ôi, Pa Cô, Vân Kiều... nắc vêy đợ râu văn hoá ty chr’nắp, bấc cơnh. Đợ râu văn hoá ty chr’nắp nâu xoọc vêy bơơn zâp apêê nghệ nhân, t’coóh vel t’bhlâng zư lêy lâng pa choom đoọng ha lang apêê p’niên, đoọng văn hoá ty chr’nắp âng aconh a’bhướp ting ặt zư đợc tất lang

“Tài khoăn” bơơn năc năc bhiệc bhan hơnh deh apêê t’cooh t’ha ma mông alịng ching doo lâng buôn đhanuôr Nùng bhrợ moọt t’ngay pr’ang căh cợ t’ngay tơợp ha pruốt. Nâu năc muy j’niêng chr’năp pr’hay bơơn ta zư đơc tơợ lang a hay âng đhanuôr Nùng đhị chr’hoong Na Rì, tỉnh Bắc Kạn.

Đh'rưah lâng bấc pr'hát ty đanh âng manuyh Tày, t'ngay ha pruốt tước ooy Bắc Sơn pr'zớc bơơn lêy râu liêm pr'hay bêl bơơn xợơng râu chr'nắp pr'hay la lay u vaih coh k'ha riêng c'moo âng cruung k'tiếc n'nâu: Hát ví Tày Bắc Sơn...

Đhị phiên chợ t’ngay ha pruốt cóh zr’lụ da ding k’coong Đông Bắc, buôn bơơn lưm đợ xa nập âng manứih Mông, manứih Pà Thẻn cắh cậ manứih Dao bhrông... Xa nập âng zâp acoon cóh zêng vêy pr’hoọm chr’nắp liêm lalay lâng đợ pr’chăm bhoọc tăm âng manứih Dao Tiền cắh cậ pr’hoọm tăm laliêm âng đợ apêê pân đil pân jứih Tày... lâng đợ bhr’nặc buôn bhặ p’niên k’tứi, đợ chi đhung cắh cậ khăn poọr zêng ta bhrợ tơợ n’đoóh a’doóh. Cắh mưy bhrợ đoọng bhiệc bhrợ, bơơn zên đoọng ha đhanuôr, n’đoóh a’doóh nắc dưr váih bh’nơơn pr’đươi chr’nắp liêm vêy bấc ta mooi kiêng đươi bêl chô ooy Tuyên Quang.

Mường Lò coh thị xã Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái, năc clung ga măc g’luh bơr coh Tây Bắc vêy ta moon năc tơợ u vaih văn hoá âng manuyh Thái tăm. Vêy cr’chăl, đợ văn hoá chr’năp pr’hay âng manuyh Thái ting t’ngay dưr bil. Bơr pêê c’moo chô ooy đâu, bấc râu chr’năp pr’hay văn hoá ty đanh âng đhanuôr coh đâu năc vêy ta zư lêy, pa dưr lâng vêy bấc manuyh n’năl. Bh’nơơn n’nâu năc vêy chroi đoọng bấc bhlâng âng apêê g’lăng z’hai ơy t’bhlâng chêêc n’năl, zư đớc đoọng ha lang t’tun.

Chr’hoong da ding ca coong A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế năc đhăm k’tiêc bhrợ cách mạng. A Lưới ta luôn zư đơc bâc c’kir lịch sử văn hóa, c’kir chiến tranh cách mạng tr’haanh tân đôr. Xơợng bhrợ Bh’rợ xa nay Cr’noọ cr’niêng K’tiêc k’ruung Pa dưr tr’mông tr’meh - pr’ăt tr’nơt zr’lụ đha nuôr acoon coh (Bh’rợ xa nay 1719), chr’hoong A Lưới âi vêy bâc râu t’bhlâng zư đơc, pa dưr apêê chr’năp văn hóa lang a hay liêm pr’hay.

Xa nâp âng pân đil Ma nưih Mông bhooc bơơn pa zum tơợ pa bhlâng bâc râu cơnh quần, a dooh, xr’nap, khăn pơng… Coh đêêc vêy cr’têệng chọ đhị tr’vệêng âng pân đil. Nâu cung năc rau bhrợ k’đhap bhlầng

Ooy đắh văn hoá chr’nắp liêm âng đhanuôr Thái nắc cắh choom cắh xay moon tước zâp râu chr’ớh bh’lêê bh’la âng acoon cóh vêy bấc râu đoàn kết, liêm ta níh. Ooy đâu vêy tó má lẹ nắc mưy ooy đợ chr’ớh bh’lêê bh’la cắh choom cắh váih zâp g’lúh tết tước ha pruốt chô.

Chr’hoong Mai Châu, tỉnh Sơn La t’mêê bhrợ bhiệc đớp pay chứng nhận C’kir Văn hóa phi vật thể k’tiếc k’ruung Keng Loóng lâng bhiệc bhan “Xên Mường”.