Zâp c’moo, tước cậ bêl hân noo boo (c’xêê t’cool Âm lịch) cóh zâp vel đông đhanuôr Khmer Nam bộ zêng bhrợ bhiệc bhan Sen đôn ta (bhuốih a’bhướp, a’dích). Ting lêy pr’đơợ tr’mung âng zâp pr’loọng đông, zâp đhr’nông chùa nắc Sen đôn ta ta bhrợ tơợ 3 tước 15 t’ngay lâng cr’noọ cr’niêng kiêng lêy bhrợ đoọng ha đợ apêê n’niên t’váih, băn p’too a’đay.

Cr’chăl c’moo 2021 - 2025, tỉnh Quảng Ngãi t’bhlâng pa xiêr đợ mơ apêê tr’pay cắh tước c’moo tơợ 30% - 50% lâng cr’chăl c’moo 2016 - 2020. Bhrợ têng cr’noọ bh’rợ nâu, zâp vel đông cóh tỉnh ơy t’bhlâng xay bhrợ bấc bh’rợ đoọng ting bhr’dzang t’bil lơi, lêy chô tước bhiệc doọ dzợ váih tr’pay diịc điêl bêl dzợ p’niên nhuum lâng crêê đhi noo bhúh xoọng cóh đhanuôr acoon cóh.

Lâng chr’năp bh’rợ, bhrợ ta nih liêm, moon đh’rưah lâng bhrợ, Đảng viên Đinh Văn Hời ặt đhị vel Gò Ra, chr’val Sơn Thành, chr’hoong Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi ơy vaih ma nuyh tơợp dưr bhrợ zập bh’rợ t’pâh đhanuôr bhriêl choom đhị vel đong.

Đhanuôr Cơ Tu, Giẻ Triêng ặt ma mông đhị apêê chr’hoong da ding ca coong âng tỉnh Quảng Nam. Z’lâh bấc rau  k’đhap k’ra, c’xêê c’moo lịch sử, đhanuôr dzợ zư đơc bấc chr’năp văn hóa liêm cra lalay âng ma nuyh đay, chroi k’rong pa dưr chr’năp văn hóa ty đanh âng manuyh acoon coh truih da ding Trường Sơn. Coh t’ngay bhiệc bhan Văn hóa zập k’bhuh acoon coh miền Trung g’luh 4 t’mêê ta bhrợ đhị Bình Định, muy chu dzợ năc pazêng chr’năp văn hóa liêm pr’hay năc đoo bơơn pa căh bhưưng ang lâng tân đôr.

Đhanuôr Ca Dong ặt ma mông tơợ đanh đươnh đhị 2 chr’hoong da ding ca coong Nam Trà My lâng Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam. Cung cơnh apêê acoon coh ađhi noo lơơng, ma nuyh Ca Dong vêy bấc chr’năp văn hóa ty đanh chr’năp liêm cơnh bhiệc bhan hơnh deh ha roo t’mêê, bhuôih c’lang đác, j’niêng đăh t’rị, bhuôih lalăm t’moọt đơc ha roo ooy grăng… Coh đêêc, bhuôih c’lang đác năc muy bhiệc bhan chr’năp pa bhlầng coh pr’ặt tr’mông âng đhanuôr năc ta bhrợ đhị c’moo t’mêê.

Tơợ ahay tước đâu, tơơm ha roo ta luôn ắt pazưm lâng pr’ắt tr’mung âng đhanuôr Vân Kiều truíh da ding Trường Sơn cóh tỉnh Quảng Trị. Pr’ắt tr’mung ặt pazưm lâng crâng da ding, ha rêê a’rứih, pr’đơợ chóh bhrợ zr’nắh k’đhạp, nắc đhanuôr rơơm vêy bơơn k’bhộ zâp. Bhiệc bhan hơnh déh ha roo t’mêê cung tơợp váih tơợ đêếc, nắc g’lúh đoọng đhanuôr xay moon râu zước rơơm âng đay lâng zâp a’bhô dang ơy đoọng ha pêê đợ hân noo bơơn bhrợ bấc lâng đoọng vel đông vêy pr’ắt tr’mung k’bhộ ngăn.

Đh’rứah ắt ma mung truíh da ding Trường Sơn ma bhưy chr’nắp, hân đhơ cơnh đêếc, zâp acoon cóh đhị zâp chr’hoong k’coong ch’ngai tỉnh Quảng Nam zêng vêy đợ văn hoá ty chr’nắp lalay, ooy đâu, văn hoá ch’na đh’nắh âng zâp acoon cóh zêng vêy chr’nắp lalay, pr’hay bhlâng. T’ruíh Văn hoá đhi noo hêê acoon cóh bêl đâu, đhanuôr lâng pr’zợc đh’rứah chấc lêy năl ooy đắh râu chr’nắp văn hoá ch’na đh’nắh âng đhanuôr Ca Dong lâng Mơ Nông cóh chr’hoong k’coong ch’ngai Hiệp Đức, tỉnh Quảng Nam.

Bh’rợ xay bhrợ liêm choom bh’rợ zư lêy c’rơ, pa dưr râu liêm choom âng dân số coh zr’lụ đhanuôr acoon coh ting chroi đoọng râu chr’năp đoọng pa dưr kinh tế xã hội coh zr’lụ zr’năh k’đhap, pa dưr râu liêm choom coh pr’ắt tr’mông âng đhanuôr. Bha ar xrặ nâu cơy xay truih râu la lua đhị chr’hoong da ding k’coong A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế.

Bh’rợ taanh Zèng ty chr’nắp âng manứih Tà Ôi cóh chr’hoong k’coong ch’ngai A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế ơy váih tơợ đenh lâng bơơn zư đợc đhị bấc lang. XoỌc đâu, lâng râu t’bhlâng âng chính quyền lâng đhanuôr cóh đâu, bh’rợ taanh Zèng cắh mưy ta zư lêy, nắc dzợ pa dưr pa xớc k’rơ, dưr váih pr’đơợ tr’mung zooi bấc pân đil Tà Ôi, Pa Cô, Cơ Tu, Vân Kiều vêy pa xoọng zên, t’bil ha ul pa xiêr đha rứt

Chr’val Đạ Nhim, chr’hoong Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng vêy bấc đhanuôr acoon cóh K’ho ặt ma mung. Tu vêy tr’xăl cr’noọ bh’rợ bhrợ cha, grơơ nhool tr’xăl tơơm chr’nóh, đươi dua tiến bộ khoa học kỹ thuật ooy bh’rợ, Đạ Nhim ơy ting bhr’dzang dưr zi lấh zr’nắh k’đhạp, zi lấh đha rứt, bhrợ pa dưr pr’ắt tr’mung t’mêê. Vêy bơơn bh’nơơn cơnh đâu, đh’rứah lâng râu k’rang lêy k’rong bhrợ âng Đảng lâng Nhà nước, nắc dzợ vêy râu k’đơơng a’cọ lướt bhrợ l’lăm âng zâp đảng viên cóh đâu.