Huyện Bình Liêu có hơn 96% là đồng bào dân tộc thiểu số. Gần chục năm trước, đời sống kinh tế của bà con chủ yếu dựa vào trồng cấy, chăn nuôi và khai thác lâm sản. Từ năm 2015, du lịch Bình Liêu bắt đầu được biết đến nhưng do số lượng cơ sở lưu trú còn ít nên du khách thường chỉ có thể du lịch trong ngày, sau đó về nghỉ tại các địa phương lân cận.

Xuất phát từ nhu cầu của du khách về chỗ lưu trú, bà Lý Thị Hạnh (42 tuổi, bản Phạt Chỉ, xã Đồng Văn) đã mạnh dạn xây dựng mô hình homestay đầu tiên ở huyện Bình Liêu với kiến trúc nhà sàn độc đáo của đồng bào Dao cùng những hoạt động trải nghiệm như cấy lúa, bắt ốc ở khe suối, hái lá thuốc rừng làm nước tắm...      

Bà Lý Thị Hạnh chia sẻ, trong quá trình xây dựng homestay,  ban đầu, gia đình tôi cũng gặp nhiều khó khăn về vốn đầu tư, kinh nghiệm. Tuy nhiên, tôi may mắn được tham gia các khóa học về nghiệp vụ hướng dẫn du lịch, lớp quản lý mô hình homestay do Ban Dân tộc tỉnh và trường Đại học Hạ Long tổ chức từ năm 2016 và đi học hỏi các địa phương nên khó khăn vơi dần. So với các công việc trước đây, kinh doanh homestay mang lại thu nhập khá ổn định, tạo việc làm cho một số nhân công. Gia đình tôi còn liên kết với các xóm làng để bán nông sản của bà con.

Du lịch Bình Liêu ngày càng phát triển đã tạo "bước ngoặt" cho phụ nữ vùng cao tham gia phát triển kinh tế gia đình từ lợi thế địa phương. Đã có nhiều đơn vị đào tạo phối hợp với chính quyền và các đoàn thể mở các lớp đào tạo nghiệp vụ du lịch gắn với nông nghiệp, nông thôn... trong đó, đối tượng học viên là phụ nữ DTTS được đặc biệt quan tâm. 

Bà Lài Thị Hiền, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Bình Liêu cho biết: Từ những lớp tập huấn này, có khoảng hơn 200 chị em tham gia trong chuỗi cung ứng sản phẩm du lịch gắn với các yếu tố văn hóa truyền thống của đồng bào các DTTS nơi đây.

Từ đầu năm đến nay, Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Bình Liêu đã giới thiệu được trên 200 hội viên tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng, đào tạo nghề liên quan đến các lĩnh vực, trong đó có du lịch. Đặc biệt, đối với các hộ có điều kiện kinh doanh, mở các homestay nhỏ, lẻ tại hộ gia đình, Hội đã hỗ trợ các hội viên để vay vốn tín chấp với ngân hàng chính sách xã hội huyện. Hiện nay, số hội viên tham gia vay vốn của Hội rất đông. Trong đó có các chị đã tổ chức thực hiện các mô hình homestay, mang lại một số kết quả tốt.        

Xác định Bình Liêu là một địa phương có lợi thế để phát triển du lịch, đặc biệt là du lịch cộng đồng gắn với nông nghiệp, nông thôn, trường Đại học Hạ Long đã thực hiện đề tài nghiên cứu xây dựng mô hình du lịch nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh và phối hợp với UBND huyện Bình Liêu tổ chức các lớp hướng dẫn nghiệp vụ hướng dẫn viên du lịch cho người dân địa phương. 

Các học viên thực hành pha chế đồ uống từ sản vật của địa phương như quả trám, cam, rượu... phục vụ khách du lịch

Tham dự lớp học, bà Trần Khánh Phượng (49 tuổi, thôn Cốc Lồng, xã Lục Hồn) chia sẻ: Qua lớp học này, tôi được học những kinh nghiệm pha chế mà thầy cô hướng dẫn như chế biến các loại quả cam, trám xanh, trám đen... thành nước uống và những loại rượu nhẹ để khách du lịch ở mọi nơi đến đây được thưởng thức".     

Bà Trần Khánh Phượng (49 tuổi, thôn Cốc Lồng, xã Lục Hồn, huyện Bình Liêu, QN) –một trong những phụ nữ thành công với mô hình du lịch sinh thái.

Không chỉ lưu giữ được những nét văn hóa riêng như Nghệ thuật diễn xướng Then của người Tày, hát Sán cổ của người Dao, Soóng cọ của người Sán Chỉ,... Bình Liêu còn nổi tiếng với phong cảnh biên giới, núi non hùng vĩ cùng những thửa ruộng bậc thang trải dài. Hòa trong cảnh sắc thiên nhiên đó là cuộc sống êm đềm, giản dị, đậm đà bản sắc văn hóa của đồng bào các dân tộc thiểu số...

Ông Trịnh Đăng Thanh - Phó Giám đốc Sở Du lịch Quảng Ninh khẳng định: Mô hình du lịch văn hóa gắn với nông nghiệp nông thôn tại Bình Liêu đã tạo ra sản phẩm du lịch mới cho Bình Liêu nói riêng và các địa phương có tiềm năng về nông nghiệp nói chung.

Đến với Bình Liêu, du khách được trải nghiệm vườn cây ăn quả rộng nhiều ha của nhiều gia đình

Người dân đã xây dựng được những sản phẩm du lịch nông nghiệp, nông thôn và quảng bá các hình ảnh đó, thúc đẩy tiềm năng, thế mạnh của địa phương. Sở Du lịch Quảng Ninh cũng giúp tạo thêm nhiều công ăn việc làm cho bà con ở khu vực nông thôn và khu vực miền núi, đặc biệt là những người phụ nữ dân tộc miền núi.

Cuối Thu, Bình Liêu là điểm đến thu hút hàng nghìn du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, check-in tại đồi cỏ lau, trải nghiệm Hội Mùa vàng, ngắm rừng hoa sở cùng vẻ đẹp tự nhiên mà hùng vĩ của các danh thắng như: bãi Đá thần, núi Cao Xiêm, thác Khe Vằn, thác Khe Tiền, thác Sông Moóc… Bình Liêu là địa phương có sẵn những lợi thế khác biệt, thu hút du khách bốn phương tới khám phá mảnh đất và con người nơi đây./.

VOV Đông Bắc