Gŏ sang amai Tao Thị Coong, djuê ana Lự, ti ƀuôn Phiêng Chá, să Nậm Tăm, kdriêk Sìn Hồ (Lai Châu) êlâo adih jing gŏ sang ƀun êdi ƀuôn. Hnư hrui wĭt mơ̆ng gŏ sang knŏng knang hlăm bruă pla mdiê sa yan, kyua anăn kƀah êwư nanao. Grăp blư̆ čiăng kơ prăk, ung mô̆ amai kreh čhĭ mdiê, čhĭ ktơr. Kyua klei dleh dlan, kƀah êwư, lu blư̆ ung mô̆ ñu kreh bi mneh msao.
Mơ̆ng phŭn mkăp prăk čan hŏng ênoh prăk mnga hdjul mơ̆ng Hdră bruă 8 kơ “Hluê ngă klei mtăp mđơr êkei mniê lehanăn msir mghaih boh klei dôk mâo hlăm phung mniê lehanăn hđeh mniê”, gŏ sang amai mâo bruă sang čư̆ êa alŭ wăl lehanăn dŭm gưl Êpul bruă mniê đru, ktrâo lač kơ hdră duh ƀơ̆ng.
Mơ̆ng klei kreh kriăng kơ bruă, ung mô̆ amai lŏ klei hli anôk ala čiăng pŏk mlar gru hmô Đang war – Ênao êa – War rông mnơ̆ng. Truh ară anei, gŏ sang amai mâo leh đang boh kroh êbeh 3.000 m2, ênao rông kan êbeh 1.000 m2 lehanăn 5 drei kbao. Amâo djŏ knŏng tlaih kơ ƀun, gŏ sang amai lŏ jing gŏ sang êdah êdi ti ƀuôn, ti să. Mâo êpul bruă mniê mtô mblang kơ hdră mtăp mđơr êkei mniê, ung mô̆ kâo thâo bi đru hlăm hdră duh mkra pla mjing lehanăn bruă mă grăp hruê, mđing dlăng kơ anak čô gĭr nao hriăm hră.
Să krĭng dlông Tà Ngảo, kdriêk Sìn Hồ (Lai Châu) mâo 13 ƀuôn hŏng 2 djuê ana Mông, Dao hdĭp mda. Kyua klei bhiăn lehanăn klei mưng hđăp đưm mơ̆ng djuê ana, kyua anăn êlâo adih, phung mniê hlăm ƀuôn knŏng thâo kơ bruă hlăm pưk sang, kkiêng anak lehanăn amâo mâo klei blŭ ôh hlăm gŏ sang. Khă snăn, kyua mâo dŭm gưl bruă sang čư̆ êa, dŭm êpul êya bruă, boh nik Êpul bruă mniê sĭt êmĭt mtô mblang kơ hdră bhiăn, phung amai adei ƀrư̆ bi mlih klei mĭn, mđing kơ klei mtăp mđơr êkei mniê hlăm yang ƀuôn.
Khua mduôn Vừ A Páo, khua êpul djuê Vừ ti ƀuôn Thà Giằng Chải, să Tà Ngảo brei thâo: Ară anei pung amai adei mniê hlăm alŭ wăl dưi nao hlăm klei bi kƀĭn ƀuôn, bi kƀĭn găp djuê ênuê êpul lehanăn nao hgŭm hlăm lu bruă ti ala ƀuôn.
Klei mtăp mđơr êkei mniê yuôm bhăn êdi, amâo ngă jăk hdră anei srăng dleh rơ̆ng kjăp klei yâo mơak gŏ sang; klei bi čăm biêng hlăm gŏ sang srăng mâo nanao, boh nik hŏng phung mniê lehanăn hđeh. Kâo ngă khua êpul djuê Vừ mơ̆ng êlâo truh kơ ară anei, ƀuôn anei mâo 127 gŏ sang, giăm 800 čô mnuih snăn jih jang dưi rơ̆ng klei mtăp mđơr êkei mniê sơaĭ. Amâo mâo klei phung êkei čăm biêng phung mniê ôh.
Êpul hgŭm bruă mniê Sìn Hồ ară anei mâo êbeh 180 êpul, êbeh 16.000 čô hgŭm, hŏng hlăm brô 95% jing mnuih ƀuôn sang djuê ana ƀiă.
Lâm Bích Hiến, Kơiăng khua Êpul bruă mniê kdriêk brei thâo: Čiăng kơ amai adei ƀrư̆ ƀrư̆ bi mlih klei mĭn, klei thâo săng, čŏng pô kpưn đĭ bi êdah bruă klam mơ̆ng pô hlăm gŏ sang lehanăn ala ƀuôn, dŭm thŭn êgao, dŭm gưl êpul mđĭ leh hdră mtô mblang, ksiêk kjăp dŭm mta klei hlăm Hdră bhiăn mtăp mđơr êkei mniê truh kơ mnuih hgŭm lehanăn mnuih ƀuôn sang. Mơ̆ng akŏ thŭn truh ară anei, dŭm gưl êpul hlăm kdriêk mkŏ mjing leh hdră mtô mblang êbeh 600 gưl, giăm 50.000 čô nao hgŭm. Bruă mtô mblang dưi hluê ngă hŏng lu hdră msĕ si: Klei bi lông, klei kƀĭn trông, hlăp ngă mgưt, hiu mtô mblang… Mta phŭn mtô mblang mđing kơ klei bi čăm biêng hlăm gŏ sang, mkŏ mkra gŏ sang dhar kreh, gŏ sang đĭ kyar hơĭt kjăp…
Êpul hgŭm bruă mniê kdriêk Sìn Hồ pŏk leh dŭm hdră bruă, kñăm mtrŭt mđĭ klei mtăp mđơr êkei mniê. Hmei mkŏ mjing dŭm gưl mtô mblang, mjuăt bi hriăm kñăm mđĭ klei thâo săng kơ klei mtăp mđơr êkei mniê kơ phung knuă druh, êpul mniê lehanăn mnuih ƀuôn sang ti alŭ wăl mbĭt anăn mkŏ mjinh dŭm adŭ mjuăt bi hriăm klei thâo hdĭp, klei thâo kơ hdră bhiăn čiăng kơ phung mniê thâo, dưi đĭ kyar, đăo knang kơ pô, mơ̆ng anăn mđi kli thâo, klei jhŏng kơ phung mniê.
Dŭm klei bi mlih jăk hlăm klei mĭn, klei thâo săng kơ klei mtăp mđơr êkei mniê hlăm êpul êya ba wĭt leh boh tŭ dưn ti Lai Châu, hlăk dŭm gru hmô gŏ sang trei mđao, yâo mơak, mtăp mđơr, đĭ kyar ƀrư̆ hruê ƀrư̆ đĭ. Dŭm gru hmô êpul hgŭm bruă, êpul mniê, êpul mâo ung, anak amâo ră rañ matuĭ lehanăn amâo ngă soh hŏng hdră bhiăn mâo lu. Anei jing tur knơ̆ng čiăng mkŏ mkra yang ƀuôn yâo mơak, đĭ kyar. Ti lu alŭ wăl, phung mniê lŏ jing êpul phŭn hlăm hdră mkŏ mkra krĭng ƀuôn sang mrâo, ba akŏ hlăm hdră mđĭ kyar bruă duh mkra, msir klei ư̆ êpa, bi hrŏ klei ƀun knap, mơ̆ng anăn đru mguôp hlăm bruă mkŏ mkra ƀuôn sang đĭ kyar jăk siam./.
Viết bình luận