Êpul lĭng kahan čar Dak Lak mkŏ mjing hruê 23/9/1945, leh klei dưi mơ̆ng klei krŭ kdơ̆ng mlan 8. Mơ̆ng dŭm hruê tal êlâo, ti gŭ hla čhiăm gru cách mạng, anei jing êpul kmeh gơ̆ng mbĭt hŏng lĭng kahan leh anăn mnuih ƀuôn sang dŭm djuê ana Lăn Dap Kngư bi blah, bi mâo klei dưi Ƀuôn Ama Thuôt hƀuê ênuk, pŏk kơ klei bi blah kluôm yan mnga 1975, đru mtlaih êngiê kwar Dhŭng, hluh hlir lăn čar. Lê Chí Quyết, k’iăng khua bruă Đảng čar hđăp lŏ wĭt hdơr: Klei mblah dưi Ƀuôn Ama Thuôt jing leh gru mngač kơ klei mĭn bi blah, tŭ dưi mơ̆ng Lĭng kahan leh anăn mnuih ƀuôn sang drei.
“Ai tiê lĭng kahan êlâo kơ mŭt hlăm klei bi blah mprăp leh, dôk kjăp leh anăn bi rai jih jang phung roh, krơ̆ng kjăp boh tŭ klei bi blah. Jih jang lĭng kahan, mnuih ƀuôn sang, êpul dhar bruă lĭng kahan leh mprăp klă klei mĭn, nao srăng mâo klei dưi, gĭr mâo mă klei dưi”.
Leh hruê lăn čar hluh hlir, mbĭt hŏng bruă klam mgaih msir boh jhat mơ̆ng klei bi blah, bi hơĭt klei hdĭp, răng mgang alŭ wăl, êpul lĭng kahan čar lŏ bi mguôp hŏng lăn čar Lào, Campuchia tiŏ mă phung roh, răng mgang knông lăn, đru bi hơĭt klei hdĭp. Hŏng anôk bruă mrâo, dŭm anôk bruă hur har mgaih msir boh jhat klei bi blah, mkŏ mjing tur knơ̆ng kđi čar, bi kjăp bruă lĭng kahan, klei êđăp ênang, đru ba čar Dak Lak bi hơĭt leh anăn đĭ kyar. Đại tá Phạm Hồng Sơn, khua kiă hđăp knơ̆ng gĭt gai lĭng kahan čar yăl dliê:
“Ti gŭ klei gĭt gai mơ̆ng Đảng, drei răng mgang kjăp knông lăn, bi rai Fulro, nao hlăm bruă klam đru mah jiăng mtlaih êngiê. Mơ̆ng anăn truh kơ ară anei êpul lĭng kahan čar Dak Lak mâo klei đĭ hriê kơ prŏng”.
Ngă bruă klam mkŏ mjing êpul êya, bi kjăp bruă lĭng kahan, êpul lŏ ngă jăk bruă klam čung ba mnuih ƀuôn sang, bi mguôp hŏng mnuih ƀuôn sang, dôk kjăp hŏng nah gŭ. Lu gru hmô mơ̆ng lĭng kahan dưi mâo gru kruăk êlam hlăm ai tiê mnuih ƀuôn sang dŭm djuê ana. Y-Tum Ayun (Aê Bân), sa čô mâo kơhưm ti ƀuôn Ea Tuk, ƀuôn hgŭm Čư̆ Pơ̆ng brei thâo: lĭng kahan amâo djŏ knŏng đru kơ mnuih ƀuôn sang mđĭ kyar klei hdĭp mda, rŭ mdơ̆ng sang dôk, mkra êlan klông, ƀiădah lŏ jĕ giăm, kah mbha, mtrŭt mjhar mnuih ƀuôn sang ngă djŏ dŭm klei kčah mtrŭn.
“Đa đa anôk bruă mjĕ mjing hŏng ƀuôn. Hmei giăm hŏng knơ̆ng bruă 15 – lĭng kahan bruă duh mkra đru hlăm lu thŭn, mơ̆ng 15 -20 thŭn êlâo đru leh êa drao gŭn, ao mđao, leh anăn dŭm hruê knăm, tết ăt đru kơ dŭm alŭ wăl, grăp thŭn mâo klei mđĭ ai dŭm gŏ sang, boh nik jing gŏ sang ƀun ƀin, dŭm hnư mnơ̆ng anăn điêt ƀiădah yuôm bhăn”.
Amâo djŏ knŏng dôk mbĭt hŏng mnuih ƀuôn sang, lĭng kahan čar lŏ nao êlâo hlăm klei tui duah, đru dŏng, đru kơ mnuih ƀuôn sang bi mdrơ̆ng hŏng klei truh yan adiê, klei ruă tưp. Rup phung lĭng kahan ba anăp bi mngač thiăm knhuah “Lĭng kahan Awa Hồ”, mñă klă ai ktang hlăm grăp bruă klam, mơ̆ng klei hriăm, klei kdơ̆ng mblah truh kơ dŭm bruă kyua yang ƀuôn. Nguyễn Đình Trung, khua bruă Đảng čar, khua bruă Đảng knơ̆ng gĭt gai lĭng kahan čar Dak Lak mñă klă:
“Bruă Đảng êpul lĭng kahan dưi bi leh jăk dŭm bruă klam, đru kčĕ hŏng čar hluê ngă dŭm bruă klam lĭng kahan, mđĭ hnơ̆ng ai dưi bruă lĭng kahan, mkŏ mjing êpul mprăp kơ klei kdơ̆ng mblah. Êpul knuă druh, đảng viên, lĭng kahan čar mđĭ nanao ai tiê kđi čar, năng hŏng anăn knăl lĭng kahan Awa Hồ”.
Mŭt hlăm ênuk mlih mrâo, êpul Lĭng kahan čar kñăm mkŏ mjing êpul thơ̆ng kơ bruă, mrâo mrang. Mkŏ mjing êpul bruă Đảng kpă ênuah, kjăp ktang, mđĭ hnơ̆ng klei bi hriăm, kdơ̆ng mblah, pŏk mlar bruă hŏng tač êngao bruă lĭng kahan, đru krơ̆ng kjăp klei hơĭt ti knông lăn, hyuă kjăp klei bi mguôp kơ dŭm čar găp Mondulkiri, Rattanakiri mơ̆ng Campuchia. Đại tá Đinh Văn Hưng, khua bruă kđi čar knơ̆ng gĭt gai lĭng kahan čar brei thâo:
“Hmei kdưn hưn hŏng knhuah gru 80 thŭn mkŏ mjing, kdơ̆ng mblah, mâo klei dưi leh anăn hriê kơ prŏng. Anei jing boh kdrŭt kơ phung lĭng kahan ară anei lŏ čuê mkŏ mjing êpul lĭng kahan čar bi hmô, êdah êdi, mprăp kơ klei kdơ̆ng mblah hlăm grăp boh klei mâo. Lŏ dơ̆ng bi klă jing êpul bruă kđi čar, lĭng kahan siă suôr leh anăn đăo knang, răng mgang Đảng, bruă sang čư̆ êa ƀuôn sang čar hlăm bruă hluê ngă bruă klam mkŏ mjing leh anăn răng mgang lăn čar hlăm ênuk mrâo”.
Hŏng dŭm klei tŭ dưi leh anăn boh tŭ dưn dưi mâo, êpul lĭng kahan čar Dak Lak mâo Đảng, knŭk kna mđup brei anăn knăl pô jhŏng ktang lĭng kahan yang ƀuôn, mđup brei lu hnư mnơ̆ng yuôm bhăn msĕ Mêđai mtŭ kñĭ, mêđai Hồ Chí Minh, mêđai Quân Công, Mêđai răng mgang lăn čar…Bi lar knhuah gru, lĭng kahan čar ară anei lŏ dơ̆ng čih pŏk hră mrâo, hŏng ai tiê bruă klam, klei săn asei hgăm leh anăn klei gĭr răng mgang klei êđăp ênang kơ mnuih ƀuôn sang, đru mkŏ mjing čar Dak Lak đĭ kyar mdrŏng ktang, mrâo mrang.
Viết bình luận