VOV.Êđê - Čar Quảng Ngãi ară anei dôk mkŏ mkra dŭm mta mnơ̆ng OCOP mâo anăn knăl msĕ si êsŭn tỏi Lý Sơn, quế Trà Bồng… Leh bi mŭt mbĭt jing sa wăl anôk prŏng, čar Quảng Ngãi dôk mtrŭt mđĭ kyar dŭm mta mnơ̆ng OCOP msĕ si sâm Ngọc Linh, kphê krĭng ê’ăt, makka… ƀrư̆ ƀrư̆ mđĭ hnơ̆ng tŭ jăk, bi hgŭm kluôm lehanăn mđĭ kyar wăl anôk mnia mblei.
Alŭ wăl nah yŭ čar Quảng Ngãi ară anei mâo 280 mta mnơ̆ng OCOP, hlăm anăn mâo 20 mnơ̆ng djăp ênoh čuăn 4 mtŭ, dŭm adôk jing 3 mtŭ. Lu mta mnơ̆ng djăp ênoh čuăn OCOP mâo dŭm mta ana êa drao, mâo ênoh yuôm hlăk dôk mâo lu mnuih ƀuôn sang duh mkra pla mjing. Msĕ si mnơ̆ng OCOP mơ̆ng sâm Ngọc Linh, tiu... Lê Thanh Thuý ti ƀuôn hgŭm Kon Tum, čar Quảng Ngãi brei thâo, hnơ̆ng jăk mơ̆ng mnơ̆ng djăp ênoh čuăn OCOP, mâo mkra mjing mơ̆ng sâm Ngọc Linh ti alŭ wăl mâo ênoh yuôm, kyuanăn mnuih blei yua khăp snăk:
“Kâo mđing êdi kơ dŭm mta mnơ̆ng mkra mjing mơ̆ng sâm Ngọc Linh. Leh kâo ruah blei dŭm mta mnơ̆ng mkra mjing mơ̆ng sâm Ngọc Linh snăn kâo srăng dŭm anôk čhĭ mâo leh klei hing ang, boh nik dŭm mta mnơ̆ng djăp ênoh čuăn OCOP, sĭt nik tơdah pô blei, pô srăng yua mâo klei hơĭt ai tiê hĭn, ba wĭt klei suaih pral kơ pô mơh.”
Dŭm mta mnơ̆ng OCOP hlăm alŭ wăl yŭ Quảng Ngãi jăk jing dŏ mơ̆ng dliê sơăi, msĕ si sâm Ngọc Linh, sâm hruĕ, lehanăn dŭm mta ana êa drao mkăn. Lương Thị Mỹ Huệ, Khua knơ̆ng bruă mkra mjing ana êa drao lăn dap kngư, ti ƀuôn hgŭm Đăk Tô, čar Quảng Ngãi brei thâo, phung duh mkra mâo mkra mjing leh 9 mta mnơ̆ng djăp ênoh čuăn OCOP, hlăm anăn mâo 5 mta mnơ̆ng djăp ênoh čuăn 4 mtŭ. Hŏng hdră êlan čiăng dưi mâo dŭm mta êa drao yuôm bhăn mơ̆ng alŭ wăl, pioh čhĭ kơ lu mnuih dôk tui duah, phung duh mkra mđing ksiêm duah duih bi liê, ba yua klei kreh knhâo hlăm bruă mkra mjing. Lương Thị Mỹ Huệ lač:
“Tal êlâo jing hmei mkŏ mjing, lehanăn pŏk phai anôk pla mjing ana êa drao, bi djăp hŏng ênoh čuăn mơ̆ng ala tač êngao, anăp truh kơ bruă srăng čhĭ mnia lu hŏng ala tač êngao. Tal 2, bi kjăp bruă kiă kriê, lehanăn mkra mjing jăk hĭn leh hrui êmiêt mơ̆ng đang, čiăng kơ mnơ̆ng mkra mjing dưi djăp ênoh čuăn jăk. Tal 3, mđing duh bi liê mprăp kdrăp mă bruă mrâo, lŏ dơ̆ng ksiêm duah čiăng thâo mkra mjing dŭm mta mnơ̆ng jăk hĭn, djŏ hŏng klei mnuih blei yua čiăng.”
Kluôm čar Quảng Ngãi ară anei mâo 642 mta mnơ̆ng djăp ênoh čuăn OCOP dôk wưng kčah, hlăm anăn mâo 2 mta mnơ̆ng djăp ênoh čuăn OCOP 5 mtŭ, 46 mnơ̆ng djăp ênoh čuăn 4 mtŭ và 592 mta mnơ̆ng djăp ênoh čuăn 3 mtŭ. Êngao kơ dŭm mta mnơ̆ng mâo msĕ si êsŭn tỏi Lý Sơn, quế Trà Bồng, leh bi mŭt mbĭt čar Quảng Ngãi hŏng Kon Tum snăn bruă lŏ hma čar Quảng Ngãi mâo klei găl prŏng pioh mđĭ kyar bruă duh mkra lŏ hma.
Kơ kdrêč bruă dliê kyâo, čar Quảng Ngãi mâo êbeh 800.000 ha dliê, hlăm anăn, mâo 500.000 ha dliê hrông, lu kmrơ̆ng pioh kơ bruă ksiêm duah, hlăm anăn mâo dŭm kmrơ̆ng pioh kơ anôk pla mjing sâm Ngọc Linh, kphê hdrô, mắc ca… Anei yơh jing klei găl prŏng kơ čar Quảng Ngãi hlăm klei mđĭ kyar bruă lŏ hma hŏng ênuk mrâo, mđĭ kyar kjăp êlam hĭn, mđĭ boh tŭ dưn mơ̆ng mnơ̆ng djăp ênoh čuăn OCOP hlăm čar. Hồ Trọng Phương, Khua knơ̆ng bruă lŏ hma lehanăn wăl hdĭp mda čar Quảng Ngãi brei thâo:
“Hmei mâo lu krĭng adôk kmrơ̆ng hrông msĕ si ti Măng Đen, adiê tinei êđăp snăk, jing guôp hŏng bruă mđĭ kyar bruă pla mjing hŏng ênuk mrâo. Msĕ si pla mjing kphê hdrô, Mắc ca, êngao anăn mâo lu klei găl mkra mjing dŭm mta mnơ̆ng djăp ênoh čuăn OCOP. Čiăng kơ bruă lŏ hma mâo klei đĭ kyar kjăp, snăn hmei hlăk dôk bi ksiêm, lehanăn mjing djăp klei găl pioh lŏ kčĕ kơ knơ̆ng bruă sang čư̆ êa čar čiăng bi mâo dŭm klei bhiăn hdră êlan mđĭ kyar bruă lŏ hma kjăp, hlăm anăn bi mâo mnơ̆ng djăp ênoh čuăn OCOP jing bruă phŭn čiăng kơ čar Quảng Ngãi mđing duh bi liê, lehanăn mnuih ƀuôn sang klă klơ̆ng dưi dưn mơ̆ng boh mnga kngan pô mă bruă.
Čar Quảng Ngãi ară anei mâo 853 mta ana êa drao yuôm, hlăm anăn mâo 10 mta mâo klei čiăng yua lu êdi leh anăn hlăm brô 25 mta dưi pla mjing, ba yua lu leh anăn mâo ênoh. Năng mđing hĭn jing đẳng sâm, đương quy, ngũ vị tử, boh nik jing Sâm Ngọc Linh - mta kdlưn hĭn mkă hŏng dŭm mta sâm mkăn.
Wưng thŭn 2025 - 2030, čar Quảng Ngãi bi klă mđing tal êlâo kơ bruă lŏ hma doh nao mbĭt hŏng mkŏ mjing anăn knăl krĭng wăl, mă ana êa drao jing mta phŭn. Hlăm anăn, mta kñăm jing sâm Ngọc Linh leh anăn dŭm mta ana êa drao phĭn čiăng mđĭ boh tŭ bruă duh mkra, bi klă anăn knăl mơ̆ng alŭ wăl.
Mta kñăm jing mkŏ mjing čar Quảng Ngãi jing sa hlăm dŭm krĭng pla mjing êa drao phŭn mơ̆ng lăn čar. Anei amâo djŏ knŏng êlan nao găl guôp hŏng klei găl mâo ƀiădah lŏ pŏk êlan mđĭ kyar bruă duh mkra hơĭt kjăp kơ krĭng Yŭ Quảng Ngãi, anôk mâo lu mnuih djuê ƀiă hdĭp mda. Bruă mđĭ kyar mnơ̆ng dhơ̆ng OCOP nao mbĭt hŏng ana êa drao srăng pŏk klei găl mđĭ kyar bruă duh mkra hơĭt kjăp kơ mnuih ƀuôn sang alŭ wăl.
Viết bình luận