Nằm không xa thành phố Tuyên Quang, chỉ chừng hơn 30km, nhưng thôn Ngòi Nghìn, xã Đạo Viện còn gặp rất nhiều khó khăn. Vất vả vượt qua con đường đất bùn lầy, chúng tôi tới trung tâm thôn Ngòi Nghìn. Gần trưa, cả thôn gần như không một bóng người, duy chỉ còn nhóm học sinh bán trú bắt đầu tới giờ cơm.

Chị Bàn Thị Thêm, giáo viên cắm bản ở thôn Ngòi Nghìn, cho hay: Ban ngày người dân cả bản đều đi nương, phát rừng chiều tối mới về. Đời sống bà con thôn Ngòi Nghìn còn khó khăn thiếu thốn lắm, nhất là đường giao thông đi lại. Ngày nắng đỡ vất hơn, nếu trời mưa thì đi khó khăn lắm, nhiều chỗ bùn ngập nửa bánh xe, một người dắt, một người đẩy cũng không đi được.

Thôn Ngòi Nghìn hiện có 76 hộ, đều là đồng bào dân tộc Mông sinh sống và đều là hộ nghèo. Do địa hình đồi núi dốc, nên quỹ đất để trồng trọt, chăn nuôi thiếu, phát triển kinh tế cũng vì thế còn nhiều khó khăn. Bà con nơi đây sinh sống vẫn theo kiểu tự cung, tự cấp là chính. Ngoài ra phải đi làm thuê theo thời vụ để có thêm thu nhập.

Ông Đinh Thanh Tùng, người có thâm niên gần 10 năm là Bí thư chi bộ thôn Ngòi Nghìn, cho biết: Tư liệu sản suất thiếu, vốn không có, cộng với tập quán làm ăn lạc hậu nên thu nhập của người dân đủ ăn cũng là mừng. Cán bộ khuyến nông cũng chẳng biết cách nào hỗ trợ bà con để phát triển sản xuất. Đất đai hạn hẹp, chăn nuôi thì bà con phụ thuộc vào nguồn vốn để mua giống, bởi quá nghèo nên cũng không có tiền để tự mua. Trong năm 2022 thôn được các tổ chức, cá nhân hỗ trợ bò giống sinh sản cho 10 hộ và hỗ trợ làm nhà cho 4 hộ.

Xã Đạo Viện là một xã đặc biệt khó khăn ở huyện Yên Sơn, nằm trong Chương trình 135. Toàn xã có trên 670 hộ, tỷ lệ hộ nghèo  chiếm trên 62%. Lồng ghép từ các nguồn vốn xây dựng nông thôn mới, Chương trình 135, hạ tầng giao thông toàn xã mới bê tông hóa được trên 70%.

Ông Đinh Thanh Tuyền, Phó Chủ tịch UBND xã Đạo Viện, cho biết: Hiện xã đã đạt được 15 tiêu chí xây dựng nông thôn mới, nhưng các tiêu chí còn lại như nhà ở, y tế, giáo dục và thu nhập quả thực là rất khó đối với một xã vùng núi còn gặp nhiều khó khăn. Nguồn vốn xây dựng nông thôn mới để xã thực hiện xây dựng giao thông nông thôn đến thời điểm này đã có quyết định phê duyệt và trong tháng 12 này sẽ thực hiện làm một tuyến đường lên phía Bắc của xã.

Đến cuối năm 2021, tỉnh Tuyên Quang có 54 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 8 xã đạt chuẩn nâng cao, 1 xã đạt kiểu mẫu. Tuy nhiên, đến thời điểm này, 8 xã đăng ký đạt chuẩn nông thôn mới năm nay ở Tuyên Quang vẫn loanh quanh đạt trung bình 13 tiêu chí, thậm chí có xã mới chỉ đạt 10 tiêu chí.

Theo Sở NN&PTNT tỉnh Tuyên Quang, tổng kế hoạch vốn xây dựng nông thôn mới năm nay được duyệt trên 273 tỷ đồng, nhưng đến giờ vẫn chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Theo ông Tạ Văn Tình, Trưởng Phòng Nông nghiệp, Phó chánh Văn phòng xây dựng Nông thôn mới huyện Yên Sơn: Chậm vốn cũng là khó khăn chung của địa phương khi thực hiện xây dựng nông thôn mới năm nay.Nguồn vốn Trung ương giao địa phương định mức cũng còn hạn chế. Việc đối ứng của huyện đã tập trung để hoàn thành các tiêu chí cho đạt được, nhưng cũng tùy từng phân khúc, lộ trình. Cố gắng giai đoạn 2021-2025 có 70 % xã đạt chuẩn nông thôn mới.

Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, theo tiêu chí mới cũng như các tiêu chuẩn mới đã được Chính phủ phê duyệt. Tuy nhiên, nguồn vốn thực hiện cũng chỉ được phân bổ về các địa phương, đây là khó khăn khiến nhiều địa phương, không riêng tỉnh Tuyên Quang khi  triển khai thực hiện các chương trình xây dựng nông thôn mới./.