VOV4.Jarai- Hơdôm thun giăm anai, rơngiao kơ gơnam tam s^ mơdrô a`ăm pơtam rơgoh hơdjă dưi pla hăng ba s^ mơdrô tui hră tu\ yap gơnam hơdjă VietGap laih anun tui ano\ pơkă a`ăm pơtam hơdjă rơnuk rơnua sit hơtu\k [ong, hơdôm mơta a`ăm pơtam pla mơtah mơda tui hơdră mă yua kmơ\k proai mơng djah djâo sang s^^ mơdrô a`ăm pơtam, pla a`ăm [u hơmâo yua kmơ\k proai pơjing mơng hơbâo jrao [udah pruih ia jrao hlăt ôh, sa tơlơi mơnuih blơi yua gleng nao jai hrơi lu tui.

Pơmin na nao kơ mơnong [ong huă laih anun tơlơi suail pral amăng sang ano\, amai Nguyễn Thị Hòe, pơ phường Tân An, plơi prong {uôn Ma Thuôt, pla mă a`ăm pơtam amăng đang anet lơ\m lan sang `u. Hơdôm djuai a`ăm pla mă pô kơnong djo\p [ong amăng sang ano\ jăng jai, do\ glăi `u ăt nao blơi pơ sang ]ơ [udah pơ hơdôm sang s^ mơdrô, siêu thị. {ơi anăp kơ tơlơi pơhing [uh biă ră anai, lu djuai a`ăm pơtam [u thâo phun tơdu\, [u thâo anih pla blơi mơng pơpă hơtu\k [ong hu\i biă bơbe] djơ\ kơ tơlơi suaih pral drơi jăn, amai Hòe gleng nao biă mă hăng pioh lu mông hơduah e\p lăng mơnong [ong huă, a`ăm pơtam rơgoh hơdjă, biă mă `u djuai a`ăm arăng pla huăi yua kmơ\k proai hơbâo ia jrao, kơnong dưm kmơ\k djah djâo eh rơmô kơbao, a`ăm anun hơđong blơi [ong. Tui hăng amai Hòe, tơlơi mơ\ mơnuih blơi yua kah hăng `u juăt sem lăng ră anai, [u djơ\ rơnoh s^ mơdrô ôh, kiăng thâo krăn a`ăm anun mơng pơpă arăng pla `u, laih anun ba nao s^ mơdrô, `u amra blơi hăng noa yom pơmă [iă tu\ mơn, tu\ kơ blơi djơ\ a`ăm pơtam rơgoh hơdjă huăi hơmâo ia jrao hlăt, kmơ\k jrao, klă kơ tơlơi suaih pral drơi jăn pô, `u lăi:

“Mơnuih [on sang Việt Nam ta, ră anai ngă tui bruă yua kmơ\k hơđăp đưm juăt yua le\ klă hloh pla a`ăm pơtam, tơdah mă yua ia jrao pioh pla kiăng kơ a`ăm hla hiam, huăi hlăt [ong arong pơ]ram, ta` prong, ta` s^ mơdrô hơmâo lơi samơ\ amra ngă sat kơ drơi jăn tơdơi anai, ba truh hơmâo lu tơlơi ruă. Ră anai, ta [u hu\i kơ noa yom pơmă ôh samơ\ ano\ hơdjă rơgoh huăi pruih ia jrao le\ klă yơh, ră anai a`ăm sit hăng [u sit ăt ako\n thâo lơi, lu\k pu\k đô].

Phrâo anai, Anom wai lăng hơnong tu\ yua gơnam đang hmua hăng kyâo pơtâo laih anun akan hơdang tơring ]ar Daklak ngă hrom hăng kông ty s^ mơdrô mơnong [ong huă {uôn Ma Thuôt, pok sang s^ mơdrô lăi pơthâo, pơdah brơi kơ tuai [uh a`ăm pơtam hơdjă rơgoh. Kơnong [iă hrơi đô] pok sang s^ mơdrô, sang s^ mơdrô pơhư] lu mơnuih nao e\p lăng blơi yua. Amai Trần Ngọc Đan Thùy, pô wai lăng sang s^ mơdrô anai lăi, abih bang mơnong mơnoă s^ mơdrô [ơi anai lêng kơ hơmâo hră tu\ yap a`ăm pơtam, mơnong mơnoă agaih hơdjă, rơnuk rơnua laih anun a`ăm pơtam asăt mơtah mơda soh, hơmâo hră tu\ yap VietGap. Hăng gơnam tam asăt, do\ mơtah, mơnuih [on sang gleng nao biă mă anih pla, ba nao s^ mơdrô laih anun hơdră arăng ngă hmua pla pơjing `u, hnun kah ruah blơi. Yua kơ anun, [lir pơtep hră tơlơi pơhing lăi pơthâo phun tơdu\ mơng pơpă gơnam tam, a`ăm pơtam ba s^ mơdrô, sang s^ mơdrô anai gleng nao hăng pơthâo brơi rơđah rơđong. Amai Trần Ngọc Đan Thùy lăi:

“A`ăm pơtam pla dưm kmơ\k djah djâo, ră anai hơmâo anom s^ mơdrô, mơnuih blơi yua gleng nao biă mă, yua bơdjơ\ nao kơ tơlơi suaih pral arăng, gơ`u đăo kơnang hloh pơkă hăng a`ăm anăn VietGap. Noa a`ăm huăi pla dưm kmơ\k jrao đ^ trun mơng 30, 40, 50 rơbâo prăk, noa dơ\ anun arăng ăt blơi mơn. Ră anai, hơmâo dua anih juăt ba a`ăm s^ mơdrô pơ sang s^ mơdrô gơmơi: sa le\ đang a`ăm Japan-kông ty ngă hrom mơnuih ngă hmua. Dua le\ anom pơtô bruă tơring glông Krông Ana ba a`ăm s^ mơdrô hơdôm a`ăm huăi dưm kmơ\k kah hăng bơnao adrăng, bơmao adrăng wil”.

     {ơi tơring ]ar Daklak ră anai, hơmâo 2 boh anom bruă s^ mơdrô mơng dêh  ]ar Japan ngă hrom pla a`ăm laih anun s^ mơdrô a`ăm, hơbơi, boh troh huăi pla dưm kmơ\k, anun le\ kông ty Nico yasai hăng kông ty ngă hrom mơnuih ngă hmua. Kơnang kơ bruă pơtruh nao rai hăng [ing ngă hmua, pơtô brơi bruă ngă tui boh thâo ia rơgơi pla a`ăm hăng ba s^ mơdrô brơi kơ mơnuih ngă hmua, hơdôm kông ty anai hơmâo ngă brơi kơ lu mơnuih bơblih tơlơi pơmin mơng mơnuih [on sang amăng bruă pla a`ăm pơtam hăng mă yua hơdôm kmơk djah djâo pơjing mă pô pla a`ăm pioh [ong amăng sang ano\. Amai Nguyễn Thị Thục-mơnuih apăn bruă wai lăng ano\ agaih hơdjă a`ăm pơtam huăi dưm kmơ\k proai, kông ty pơlir hăng mơnuih ngă hmua, pơ phường Tân Hòa, plơi prong {uôn Ma Thuôt, brơi thâo, tơdah sui mơng anai 5-6 thun, lơ\m kông ty phrâo mă bruă, bruă pla a`ăm hăng ba s^ mơdrô a`ăm pơtam huăi dưm kmơ\k mơng kông ty gơ`u tơnap tap biă mă, sa hrơi kơnong ba s^ mơdrô mơng 20-30 kg đô], truh ră anai hă, kơnang kơ lu tơlơi pơhing pha ra, a`ăm pơtam arăng blơi lu hloh 3 wơ\t, 4 wơ\t pơkă hăng hlâo.

{uh biă `u, bruă pla a`ăm huăi dưm kmơ\k jrao le\ [u jor ôh, hơbo# lăng gah rơngiao [u hiam, noa le\ yom anun yơh a`ăm pơtam huăi proai kmơ\k jrao aka [u pơlar lu ôh [ơi Việt Nam, wơ\t hăng mơnuih pla laih anun mơnuih blơi yua. Khă hnun, hăng boh tu\ yua yom mơng djuai a`ăm pơtam pla huăi dưm kmơ\k jrao kơ tơlơi suaih pral ană mơnuih ta, [ing blơi yua, djuai a`ăm anai jai hrơi lu mơnuih pơđing nao, hyu e\p amăng anom s^ mơdrô, pok sa jơlan phrâo amăng bruă pla a`ăm hăng blơi a`ăm pơtam rơgoh hơdjă kơ` pơgi ni anăp.

Nay Jek: Pô ]ih hăng pôr