VOV4.Jarai - Hlâo adih, khă do\ amăng krah kual dlai klô, samơ\ [u djơ\ yua kơ anun mơ\ djuai ania K’ho kơ[ah h^ hơdôm gơnam [ong jơman, bơbuă drơi jăn hăng pha ra.

 

Gơnam pioh hơbai biă `u mă mơng dlai klô; djru pơjing rai laih [ing tơdăm, dra djuai ania K’ho hur har pran jua, triăng mă bruă, thâo a` kơ tơnap. Rơđah biă `u kah hăng “a`ăm trong ph^ kl^ kơbao” pha ra mơng djuai ania K’ho

           

Tui hăng tha plơi K’ Dui, do# hơd^p mơda [ơi tơring glông Di Linh, tơring ]ar Lâm Đồng, yua tơlơi hơd^p mơda amăng krah dlai klô, ia sat, hăng ayuh hyiăng [u hơđong, tơlơi duam ruă amra truh hơbin [u thâo ôh, anun djuai ania K’ho đing nao biă [ing a`ăm pơ[âo pơhăng, hang hăng pơhăng, rơya, kuah… kiăng pơkra a`ăm [ong.

 

A`ăm trong ph^ hơbai hăng kl^ kơbao jing sa bơhmutu `u kơ tơlơi pơke\ hrom kơplah wah hơdôm a`ăm pơ[âo mơng ]ư\ siăng dlai klô.

           

Ăt tui hăng tha plơi K’ Dui, trong ph^ kl^ kơbao jing a`ăm [ong juăt biă hăng sit nik hăng neh wa djuai ania K’ho.

 

~u [u djơ\ a`ăm [ong kiăng hmâo pran jua đo#] ôh mơ\ `u do# jing glông tô pran jua ke\ ph^ mơnuih  djuai ania  K’ho hăng dlai klô ]ư\ siăng dong. Trong ph^ hơbai hăng kl^ kơbao le\ `ăm [ong amra djru brơi drơi jăn huăi brah tơlang ut [udah ruă tơlang.

 

“Djuai anih K’ho gơnang kơ [ong trong ph^ kl^ kơbao hmâo drơi jăn kơja\p suaih pral, hăng yua anun mơ\ hyu dlai, ngă đang hmua wot hrơi sa hrơi [u rơgah tơkai, [u ruă kơkiăng” – Tha plơi K’Dui lăi pơthâo.

           

Tha plơi K’ Dui brơi thâo dong: Trong ph^ jing djuai trong juăt ]at ]a amăng dlai klô [u hmâo mơnuih pla ôh. Trong ph^ juăt hmâo bôh kuh thun.

Trong phet hlâo kơ hơbai

Trong ph^ anet (Jarai ta iâu trong phet anun). A`ăm [ong hơbai amu` hloh dưi hmâo djuai ania K’ho hơbai mơng trong ph^. Anun le\ a`ăm trong ph^ luk hăng hra pơhăng.

           

Ruah trong do# mơda giong pe\ rao h^ `u laih anun glit h^ `u. Pơhăng do# mơtah tuh săn luk hăng trong, hmâo tom [ia\ hra, ngot laih anun tul dong [ia\ truh kơ hram hyu djop.

 

Kơnong tui anun đo#] hmâo a`ăm [ong yơh pioh huă hăng asơi [ơi đang hmua. Ano# hăng mơng pơhăng, hrom hăng ph^ trong, jing rai sa ano# pha ra ha jăn.

 

Hơdră pơkra `u [u tơnap ôh. Djuai ania K’ho juăt pơkra a`ăm anai amăng mơguah laih anun ba nao pơ\ hmua pioh [ong hăng asơi o\t, [udah djă pioh kơ hơdôm hrơi hyu dlai ataih.

           

A`ăm [ong mơng djuai ania K’ho amu` pơkra le\ tu anun. Hrơi hlâo, [ia\ hmâo tơlơi gal nao sang ]ơ, neh wa juăt ]ơhmu trong ph^ pioh `u krô, laih anun djă pioh amăng kơdung anung asơi; lom kiăng le\ hơtuk [ơ [ia\ laih anun ba nao hơbai.

 

Hrom hăng anun, trong ph^ ăt dưi hmâo djuai ania K’ho yua pioh hơbai hăng akan krô. Hơdră pơkra ăt amu` mơn. Trong ph^ rao giong blah to\ng krah.

 

Aka krô dưm amăng rơsung so\ săn. Tơdơi kơ anun mă akan krô tul săn dưm nao hrom, hna hăng ia rơmă kiăng kơ [âo jơman, laih anun tuh nao ia, hơtuk truh kơ ia tok giong anun kah ple\ nao trong.

 

Kiăo tui anun, hơtuk năng ai `u 10 mơnit dong anun kah mơng ple\ nao pơhăng, hlă ]ơluă, hra, ngot hmâo sa go\ a`ăm laih.

         

A`ăm trong phet kl^ kơbao tơdơi kơ hơbai giong

Rơngiao kơ anun djuai ania K’ho do# yua trong ph^ pioh pơkra jing lu a`ăm [ong pơkon, kah hăng: Trong ph^ hơtuk hăng akan rơnung [udah trong ph^ hăng a`ăm djruah, kơsua, sa [udah om trong hăng a`ăm un dlai.

 

Rim a`ăm [ong hmâo sa ano# pha ra `u. “Samơ\ pha ra hloh amăng a`ăm [ong K’ho khom lăi nao a`ăm trong ph^ hơbai hăng kl^ kơbao” – Tha plơi K’Dui lăi.

           

Gah anăn păn mơng a`ăm [ong m[s đưm mơ\ jơman biă, ơi K’ Dui ăt kah hăng hơdôm mơnuih tha rơma pơkon [ơi Di Linh ăt [u thâo mơn hmâo mơng hơpă, kơnong kơ thâo ană ngă tui am^ đo#], tơ]ô ngă tui yă, tui anun mơ\ jing h^.

 

Kiăng hmâo sa go\ a`ăm trong ph^ kl^ kơbao djơ\ phiăn `u, jơman, pô hơbai khom thâo pơkra.

           

Blung a ruah trong hăng kl^ kơbao. Trong ph^ khom jơman hloh, [u tha đơi hăng [u mơda đơi ôh. Kl^ kơbao klă hloh năng ai `u 3 thun.

 

Djuh to\ le\ djuai djuh apui [ong klă, [ia\ asa\p, anga `u jă sui djop poih go\ trong hơdok amăng sui mông.

 

Gơnam hmâo hơđăp amăng sang, bruă to\ tui le\ hơbai. Tui hluai kơ kl^ kơbao phrâo [udah krô mơ\ djuai ania K’ho amra hmâo hơdră hơbai `u pha ra.

           

Tơdah kl^ kơbao krô, blung hlâo ba nao om laih anun mă thong kuah h^ blâo `u. Kiăo tui le\, mă tlôn thong ]om h^ `u truh kơ kl^ kơbao muan le\ rao rơgoh h^ `u. Kiăo tui anun, trơ\i kl^ kơbao jing ]ơđeh anet laih anun tuh nao [ia\ ia hơtuk truh kơ hơdok kiăng `u lik.

 

Tơdơi kơ anun, kah đuăi ia anai lui  wot truh kơ ia `u jơngeh anun kah mơng ple\ nao tom tơlang, trong ph^ ple\ nao along [u hmâo blah ôh hăng krom apui dong.

 

Tui anun, hơtuk truh kơ trong ph^ hăng kl^ kơbao tơsa\ lar anun kah mơng ple\ nao ngot, hra hăng [ong dưi yơh. Sit yơh, hơbai trong ph^ kl^ kơbao khom hmâo pơhăng mơtah hăng hla ]ơluă lu. Tui anun, trong mơng jơman.

 

Yua anun, lu mơnuih lăi le\ [ong trong ph^ kl^ kơbao khom [le\ ia ha#u anun kah mơng djơ\ hăng gru pha ra mơng a`ăm [ong kual }ư\ Siăng.

           

Hmâo mơnuih do# iâu le\, [ong trong ph^ hơbai hăng kl^ kơbao na nao amra dưi pơjrao lu tơlơi ruă kah hăng rơmong muă, ngă jơman lom [ong huă…

 

Bơ\ tơdah kah hăng kl^ kơbao akă krô le\ kơnong kơ kiă ]ơđeh găp [ong amra dưi hơbai mơtăm.

 

A`ăm trong ph^ kl^ kơbao [âo jơman mơng hla ]ơluă, ano# hăng mơng pơhăng, ano# ph^ mơng trong hăng hơdôm mơta a`ăm pơ[âo mơng kl^ kơbao, pơjing rai ano# jơman pha ra biă, djă jă ano# jơman mơng kual dlai klô }ư\ Siăng./.

Siu H’ Prăk: Pô ]ih pơblang hăng pôr