VOV4.Jarai-Mơnong [ong juăt `u đưm hlâo pioh kơ [ing mơnuih pơdrong đô], ră anai, mơnong we] mơ\ng djuai ania Êđê [ơi Daklak jing h^ djuai mơnong [ong lu mơnuih hor biă mă.

 

Boh nik `u, mơnong [ong anai, hơmâo mă pri mrô sa tal pơplông mơnong [ong huă kual Dơnung thun 2018 hăng arăng glăk ]ih pơmut amăng 100 mơta mơnong [ong huă jơman hloh Việt Nam.

 

Tơlơi hơge\t ngă kơ mơnong [ong anai hmư\ hing?

 

}ơkă hrơi ngă yang thun phrâo djuai ania Việt Nam [iă truh laih, gơmơi lăi pơthâo kơ [ing gơyut e\p lăng mơnong [ong jơman anai mơ\ng djuai ania Êđê [ơi Daklak, tui hăng tơlơi ]ih mơ\ng H’Xíu tui anai:

 

We] le\ phun pruăi mơda mơ\ng hlô mơnong [ong rok. Pruăi anun hơmâo ia ngă lik mơnong [ong, jing rok laih hlô [ong, mut nao amăng hlung tal, giong anun truh pơ pruăi mơda, phun pruăi mơda anun yơh jing we].

 

Djuai ania Êđê juăt mă we] hlô mơnong [ong rok kah hăng pai, djruah, rơmô, kơbao, bê…., yua dah djuai hlô mơnong anai kơnong [ong rok, anun yơh we] ta mă hơtu\k [ong le\ hơdjă biă mă.

 

 

Hơdôm mơta a`ăm pơjing rai a`ăm we]

 

Ayong Y Thim {yă, do\ pơ [on Ea Bo\ng, să }ư\ Êbur, plơi prong {uôn Ma Thuôt, tơring ]ar Daklak brơi thâo, hlâo adih, a`ăm mơnong we] arăng lăi mơnong [ong pioh kơ [ing pơdrong, yua dah [ing pơdrong kah hơmâo rơmô kơbao ]uh [ong ngă yang [udah [ong huă, jak iâu ană plơi nao [ong mơ`um amăng bơyan phang.

 

Lơ\m anun, a`ăm mơnong we] pơkra ming hơtu\k brơi kơ [ing tuai pơdrong, mơnuih pơdrong [ong hlâo amăng mông ngă yang:

 

‘’We] le\ mơnong [ong hơtu\k brơi kơ mơnuih pơdrong. Rơmô kơbao [ong rok mơda, rok jơman.

 

Rok anun yơh djru kơ hlô mơnong kơtang, găng a`răng, hơmâo drah đ^ pran.

 

Yua kơ anun, ano\ hơge\t jơman hloh le\, do\ glăi amăng pruăi jing we], juăt `u ph^. We] pioh glăi ia hiam mơ\ng lu mơta djuai rok tok, hlô mơnong [ong, đôm glăi amăng kian pruăi, arăng mă we] hơtu\k hăng bơnga boh pơneh, tơrong ph^, a`ăm rơbua [udah hơtu\k hăng a`ăm hla rok amăng glai, a`ăm ph^ [udah gôl’’.

 

A`ăm we] [ong huă hăng asơi [udah a`ăm rok tok amăng glai

 

Tui hăng Y Bhiâo Mlô, do\ pơ [on Tring 2, phường An Lạc, plơi prong {uôn Hồ, rơmô kơbao laih arăng ]uh le\, hơtă e\p mă we] hlâo.

 

Arăng mă pruăi mơda giăm hlung tal, mă hre\ akă dua bơnah tơdu\ pruăi mơda phrâo trơ\i anun, a`ru\ ia hlor, hlâo kơ pơjing mơnong [ong huă pơko\n [udah dưm [hu [ơi pra apui:

 

‘’Juăt `u djuai ania Êđê trơ\i mă we] phun pruăi mơda giăm hlung tal, arăng hơtu\k [iă [udah a`ru\ ia hlor pioh lui sui huăi [âo bru\. Tơdơi anai kah arăng mă hơtu\k [ong.

 

Djuai mơnong [ong anai arăng [u hna [udah tuh hăng ia rơmă ôh, ako\n dưm nao gơnam [âo mơnâo pơko\n lơi, arăng hơtu\k lu\k pu\k rơbua kơtăl [udah tơrong ph^ tui hluai ano\ kiăng hơtu\k riă hrom hơbit’’.

 

Dơ\ng mơ\ng we] rơmô arăng pơjing lui hlâo, djuai ania Êđê hơtu\k hăng lu djuai a`ăm pơko\n [ong jơman biă mă.

 

 

Hơdră pơkra ming a`ăm we] hăng mơnong [ong huă pơko\n

 

Pô pơ]eh tơlơi adoh ayong Y Phôn Ksor, do\ pơ {uôn Ma Thuôt mơn brơi thâo, hơdră arăng hơtu\k lu biă mă `u we] a`ru\ laih hăng ia hlor, amra dưm hra pơhăng, rơsun a`e\, pioh lui sui hrơi mlam, mă hơtu\k hăng mơnong drah, hơtai la, pruăi hlô mơnong, wơ\t kl^, arăt, aku, tơ[ông rơmô s^ tă h^ anet pioh hơtu\k.

 

Kiăng kơ mơnong [ong huă jơman hloh, arăng dưm asar boh tơnia, plăng, pơhăng, hla a], hơtu\k riă brơi ih tui hluai pô ta kiăng.

 

Tơdah [ong [u abih, pô sang [hu we] [ơi ngo\ pra apui, mă hơtu\k [ong [ơ [rư\. Lơ\m anun mơnâo a`ăm we] [âo pha ra biă mă hơjăn `u đô]:

 

‘’Hơmâo mơn đa hơtu\k amăng đing brông, giong anun dưm [ơi pra apui, r^m wơ\t mă [ong khue\k mă anet, dưm amăng a`ăm tơrong ph^ [udah hơtu\k hăng a`ăm pơko\n.

 

Dua dơ\ng sit hơmâo hlô mơnong kah hăng djruah rơsa, ]ơkuai arăng lêng kơ mă we] soh, mă pioh lui hơtu\k hăng a`ăm pơko\n sui hrơi’’.

 

 

A`ăm we] hơtu\k riă tơsă laih

 

 

Amai H’Chi Niê, do\ pơ [on Ko\ Siêr, phường Tân Lập, plơi prong {uôn Ma Thuôt, tơring ]ar Daklak ăt brơi thâo, ră anai, mơnong [ong we] sa amăng hơdôm mơnong [ong jơman biă mă mơ\ng djuai ania Êđê, khă hơmâo bơblih laih hơdră hơtu\k riă kiăng djơ\ hăng ano\ kiăng rơnuk phrâo.

 

We] blơi glăi, pơkra ming hơtu\k [ong hăng lu djuai a`ăm rok tok pơko\n pioh huă asơi:

 

‘’Sit hơmâo tơlơi [ong mơ`um ngui ngor [udah tơlơi djai bru\ thơ, lu mơnuih huă [ong mông anun yơh arăng juăt hơtu\k a`ăm we].

 

A`ăm mơnong we] anai lu mơnuih hor [ong biă mă, sa djuai ania a`ăm gru đưm djuai ania Êđê.

 

Ta dưi mă yua a`ăm we] pioh huă asơi [udah hơtu\k a`ăm tơrong, a`ăm rơbua, a`ăm gôl glai ta, dưm plăng, pơhăng, rơsun, hlâo khom jơman biă mă.

 

Lơ\m [ong thâo krăn mơtam mơnâo [âo jơman, pha ra, tơba, ph^, pơhăng, mih hơmâo soh…’’

 

{u djơ\ kơnong jing a`ăm [ong huă r^m hrơi đô] ôh, phrâo anai, a`ăm we] djuai ania Êđê, jing mơnong [ong tu\ yap jơman, hơmâo mă pri tal pơplông mơnong [ong huă kual Dơnung tal 8, pơphun [ơi [on prong Hồ Chí Minh.

 

Amăng gru grua đưm hơmâo tơlơi adoh suang, ]ing hơgor, sit mơn [u kơ[ah ôh a`ăm we], pơhư] lu mơnuih [ong huă, wơ\t tuai rơnguai hai, [u djơ\ kơnong pioh kơ [ing pơdrong kah hăng đưm ôh, ră anai djop pô hor soh [ong.

 

A`ăm we] anai, amra pơ ala kơ a`ăm [ong jơman ba hyu djop plơi pla, lu anih brơi arăng thâo.

 

Ră anai, arăng ]ih pioh anăn amăng 100 mơta mơnong [ong jơman hloh, a`ăm gru grua Việt Nam tui hăng tơlơi rơkâo mơ\ng sang bruă Damsan Tourist, jing anom bruă pô pôr pơthâo a`ăm mơnong we] ba nao pơplông mơnong [ong huă pơ kual Dơnung thun laih rơgao.

 

 

Nay Jek : Pô ]ih hăng pôr