VOV4.Jarai - Să Bảo Thuận, tơring glông Di Linh, tơring c\ar Lâm Đồng hơmâo giăm 95% mrô mơnuih le\ djuai ania [iă. Anai le\ să kual ataih, asuek, hơmâo lu mơnuih djuai ania [iă  yua anun bruă man pơdong plơi pla phrâo bưp lu tơnap tap. Yua anun, tơdơi kơ pluh thun pok pơhai ngă tui jơlan hơdră anai, să Bảo Thuận hơmâo pơgiong hơdôm hơnong pơkă, tu\ yap le\ să plơi pla phrâo.

Să Bảo Thuận, tơring glông Di Linh, tơring c\ar Lâm Đồng hơmâo giăm 1.700 boh sang ano\, hăng giăm 7.400 ako\ mơnuih, amăng anun mơnuih djuai ania [iă do\ hơdip sui thun [ơi kual Dap kơdư giăm 95%. Hơmâo tơlơi đing nao, git gai c\râo ba hmao tlôn djop mơta mơng Ping gah tơring glông Di Linh, să Bảo Thuận hơmâo gum hro\m kjăp kơplah wah gong gai să hăng hơdôm khul grup ngă tui bruă jao mơng anun pơgôp prong prin amăng boh tu\ yua mơng Jơlan hơdră man pơdong plơi pla phrâo amăng hrơi blan laih rơgao.

Amăng hơdôm thun giăm anai, bruă ngă hmua amăng să hơmâo pơplih phrâo hăng hrưn đ^ kơtang, hăng rơnoh pơhrui lu le\ mơng pla kơphê hăng hmua pơdai ia. Să Bảo Thuận le\ kual ngă hmua pơdai prong hloh amăng tơring glông Di Linh, r^m thun ngă giăm 670 ektar, pơhrui glăi giăm 4 rơbâo tơ\n ha thun. Bruă pla glăi kơphê ăt ba glăi tu\ yua sit nik, truh ră anai să hơmâo pla glăi giăm 700 ektar, kơphê pơhrui jai hrơi lu tui, dưm dưm 31 tă sa ektar. Hro\m hăng anun, mơnuih [on sang hơmâo pla pơplah wo\t phun [ơr, sầu riêng, macca...mơng anun hơmâo lu dong prăk pơhrui.

Jơlan glông amăng să plơi pla phrâo Bảo Thuận, Di Linh, Lâm Đồng

Truh rơnuc\ thun 2020 laih rơgao, hơnong pơkă kơ ‘’Apui lơtrik –Jơlan glông – sang hră – sang ia jrao, ia hơdjă yua amăng plơi pla’’ [ơi să Bảo Thuận lêng kơ dưi ngă pơgiong, 100% mrô sang ano\ amăng să lêng kơ hơmâo apui lơtrik. Lu sang ano\ hơmâo gơnam yua pơđuăi hăng apui lơtrik amăng sang ano\ anun le\ tivi, h^p rơ-ơ\, măi pưh ang^n … ngă tơlơi hơdip jai jơnap tui. Mơmo\t mlăm rơbat nao rai kơtuai tui jơlan amăng să lêng kơ hơmâo apui kơđen pơc\rang rơđah, anai le\ bơngac\ kiăng pơkiăo đuăi rin rơpa [ơi să kual ataih Bảo Thuận, [ơi anai ăt pơhlôm rơnuk rơnua, huăi [uh kle\ do\p dong tah. Yă Ka’ Dọi do\ [ơi plơi Kròt Dờng, să Bảo Thuận brơi thâo, yua kơ ngă tui jơlan hơdră tui hơnong pơkă dêh c\ar amăng man pơdong plơi pla phrâo yua anun tơlơi hơdip kơ mơnuih [on sang hơmâo lu tơlơi pơplih phrâo.

Apui kơđen kơtuai tui jơlan glông rơđah bang mơng 6 mông tlam truh pơ 5 mông mơguah hrơi tơdơi anun. Hơmâo apui lơtrik mơnuih [on sang nao rai gêh gal mơn, huăi krăm mơmo\t kar hăng hlâo adih dong tah. Mơng hrơi hơmâo apui kơđen dua gah jơlan huăi [uh kle\ do\p dong tah. Jơlan hơdră ia hơdjă tơl plơi pla hơmâo kơnuk kơna tuh pơ alin dưm đing pơđoh hyu ia tơl sang ano\, lu sang ano\ amăng plơi lêng kơ yua ia hơdjă soh.

100% jơlan mơng să nao pơ tơring glông hơmâo tuh [êtông [udah tuh kơsu, pơhlôm brơi rơdêh ôtô gêh gal găn nao rai. Jơlan amăng plơi pla agaih rơnăk, [u dơluh bor amăng bơyan hơjan, [udah kơthul amruih amăng bơyan không phang. Hơdôm jơlan pơkuh nao rai amăng plơi pla lêng kơ tuh [êtông [udah tuh pơtâo ga nao rai hiam hruaih, pơdu\ pơgiăng gơnam tam ăt amu` mơn. Ăt mơng jơlan hơdră anai mơn, Kơnuk kơna hơmâo man pơkra jơlan nao tơl đang hmua kơ neh met wa. Ơi K’ Hữu do\ [ơi să Bảo Thuận, tơring glông Di Linh, tơring c\ar Lâm Đồng hok mơ-ak brơi thâo:

Kơnuk kơna djru prăk kak man pơkra jơlan brơi neh met wa amăng plơi pla hăng hơnong pơkă kiăng neh met wa amu` găn nao rai, pơdu\ pơgiăng gơnam tam mơng đang hmua, s^ mơdrô gơnam tam gêh gal. Jơlan găn nao rai amăng plơi pla lêng kơ tuh pơtâo ga huăi dơlu bor kar hăng hlâo adih dong tah, amu` rơbat nao rai amăng mơmo\t mlăm, biă mă `u nao jơnum mơng mơguah sing bring, yua jơlan hơdră anai lu jơlan arăng pok prong [ơi lu plơi pla.

Hăng lu rơnoh pơhro\ trun [un rin mơng hơdôm jơlan hơdră tui hơnong pơkă dêh c\ar, mă mơng hơdôm khul grup amăng să, mơnuih [on sang dưi c\an prăk tuh pơ alin bơwih [ong huă. Amăng 3 thun laih rơgao, mơnuih [on sang [ơi să Bảo Thuận hơmâo sang bruă prăk djru mơnuih mơnam brơi c\an rơbêh 14 klai prăk kiăng kơ tuh pơ alin bơwih [ong huă. Mrô prăk c\an hơmâo mơnuih [on sang mă yua lăp djơ\ amăng bơwih [ong huă anun le\: Blơi kmơk, blơi pơjeh, hlô rông hơmâo ba glăi tu\ yua sit nik brơi hơdôm sang ano\ [un rin hrưn đ^ pơplih tơlơi hơdip. Thun 2017, đơ đam să do\ 252 boh sang ano\ [un rin, truh pơ 17,1%, truh rơnuc\ thun 2020, đơ đam să do\ kơnong 30 boh sang ano\ [un rin, truh pơ 1,86%. Truh ră anai, prăk pơhrui r^m ako\ mơnuih truh pơ rơbêh 41 klăk prăk ha thun.

Amăng jang mut nao sa boh plơi amăng să plơi pla phrâo Bảo Thuận

Hro\m hăng pơđ^ kyar tơlơi bơwih [ong huă le\ pơjing tơlơi hơdip hiam klă brơi kơ ană plơi pla, pơtô hrăm hơmâo pơplih phrâo, hrưn đ^ amăng tơlơi pơm^n. Anih anom jơlan glông, sang hră, apui lơtrik, sang djă pioh gru grua hơmâo tuh pơ alin ha amăng ple\, bruă pơjing Ping gah, anom bruă kơđi c\ar jai hrơi hrưn đ^, pơhlôm rơnuk rơnua.

Ơi K’Broh – Kơ-iăng khua să Bảo Thuận, tơring glông Di Linh, tơring c\ar Lâm Đồng brơi thâo: yua kơ ngă tui jơlan hơdră tui hơnong pơkă dêh c\ar amăng man pơdong plơi pla phrâo, tơlơi hơdip kơ lu sang ano\ amăng să Bảo Thuận jai hrơi hrưn đ^, amăng anun tơlơi pơm^n kơ neh met wa amăng tơlơi hơdip bơwih [ong huă hrưn đ^ tong ten, huăi do\ tơguăn tơlơi gum djru mơng kơnuk kơna dong tah.

Mơng jơlan hơdră man pơdong plơi pla phrâo [ơi să hơmâo tuh pơ alin tuh [êtông amăng djop plơi pla, man pơkra ming wo\t jơlan nao pơ hmua pla kơphê, mơnuih [on sang tu\ mă lu tơlơi dưi mơng jơlan hơdră anai. Đơ đam să, mơng jơlan hơdră man pơdong plơi pla phrâo hơmâo man pơkra brơi 2 sang jơnum plơi nua `u 600 klăk prăk, man pơkra 21 lan sang [êtông. Amăng bơwih [ong huă mơnuih [on sang amăng să gir run [iă pơhmu hăng hlâo kơ ngă tui jơlan hơdră man pơdong plơi pla phrâo, mơnuih [on sang thâo pơplih pơjeh phun pla djuai hlô rông phrâo mơng anun tơlơi bơwih [ong hơmâo pơplih [iă hlâo adih.

Tơdơi kơ giăm 10 thun pok pơhai ngă tui jơlan hơdră tui hơnong pơkă man pơdong plơi pla phrâo, să Bảo Thuận, tơring glông Di Linh hơmâo ngă pơgiong 19/19 hơnong pơkă. Ako\ thun 2021, Khua jơnum min mơnuih [on sang tơring c\ar Lâm Đồng hơmâo k^ tu\ yap să Bảo Thuận le\ să plơi pla phrâo.

Siu Đoan: Pơblang