VOV4.Jarai-Amăng hơdôm hrơi glêh tơnap pơgang klin Covid-19 ƀơi tơring čar Daklak, hơmâo lu nai ia jrao, ơi ia jrao F0, lĕ ƀing mơnuih amra bưp tơlơi hŭi rơhyưt kar hăng ƀing mơnuih ƀă klin Covid-19 pơkŏn. Samơ̆ hăng pran mă bruă gir run mơng ƀing nai ia jrao, ƀing gơñu hơmâo tuh rơyuh pran jua nao djru bruă ƀơi hơdôm kual hơmâo klin. Ƀu kiăng buh ao pơgang klin, huăi hŭi ƀă klin dong tah, ƀing gơñu khin jê̆ giăm hăng ƀing mơnuih ƀă klin hrơi pă tŭ mơn, amăng djop hrơi mông glăk djru bruă kiăng kơ pơgang klin.

Lơ̆m pơčrang lăng ƀuh ƀă virus Sars-Cov2, amai H’Lịch Kbuôr, thun tơkeng 1989, ƀơi ƀuôn Drao, să Čư̆ Né, tơring glông Krông Ƀuk, ăt bral rơngal mơn. Mă bruă amăng anih pơjrao brơi mơnuih ƀă klin Covid-19 ƀơi Sang ia jrao tơring glông, jê̆ giăm hăng mơnuih ƀă klin rĭm hrơi, amai H’Lịch ăt ƀu hơdor ôh ñu ƀă klin mơng hlơi hăng lơ̆m hơbin. Ƀu pơmĭn nao lu đơi ôh, amai H’Lịch mưn lơ̆m drơi jăn dŏ añrăng, ñu ăt gir run mă bruă rĭm hrơi kiăng kơ djru brơi ƀing mơnuih ƀă klin:

“Sit biă ñu lơ̆m mut nao mă bruă amăng sang ia jrao pơjrao brơi mơnuih ƀă klin, kâo jê̆ giăm hăng lu mơnuih ƀă klin Covid-19, yua anun kâo ăt ƀă klin mơn. Bruă mă kơ kâo rĭm hrơi lĕ bơwih brơi ƀing mơnuih ƀă klin, kâo lăng ƀing mơnuih ƀă klin kar hăng mơnuih amăng sang anŏ mơn, gir un djru brơi ƀing gơñu, yua anai lĕ bruă arăng jao brơi kơ kâo”.

Ƀing ơi ia jrao pơjrao brơi mơnuih ƀă klin Covid-19 ruă kraih

Kar hăng hăng ƀing nai ia jrao pơkŏn, amai H’Biên Niê, thun tơkeng 1990, dŏ ƀơi phường Đạt Hiếu, plơi prong Ƀuôn Hồ ăt F0 mơn tơdơi kơ hơdôm blan bơwih brơi ƀing mơnuih ƀă klin Covid-19. Hơdôm hrơi blung a ƀă klin, ñu mưn ƀu-ai buai ôh, tơnap suă jua ngă kơ ñu thâo tơlơi bơngŏt mơng ƀing mơnuih ƀă klin. Yua anun, lơ̆m drơi jăn añrăng găng ƀiă, amai H’Biên ăt djru hrŏm amăng bruă pơjrao brơi ƀing mơnuih F0 ƀơi anih pơjrao brơi mơnuih ƀă klin. Ñu brơi thâo lơ̆m ñu ƀă klin amra pơalum pran jua, pơsur pran kiăng kơ ƀing mơnuih ƀă klin gir run găn rơgao tơlơi ruă kă. Amai H’Biên brơi thâo:

“Lơ̆m mut nao pơjrao brơi mơnuih ƀă klin Covid-19 ƀing gơmơi ăt bơngŏt mơn, ƀing gơmơi lêng kơ ngă tui tơlơi pơkă 5k, lơ̆m ƀuh ƀing mơnuih ruă kraih glăk suă jua hăng măi, lơ̆m anun ƀing gơmơi ăt ƀu hŭi ôh, kơnong pơmĭn kơ bruă khŏm gir run pơjrao brơi ƀing mơnuih ƀă klin đôč, gir djru brơi ƀing gơñu găn rơgao tơnap tap. Hăng ƀing čơđai anet, hning kơ amĭ ama pơ sang ƀing gơmơi amra pơlum pran jua, bơră ruai tom hăng ƀơk brơi ƀanh kĕo, ia tơsâo rơmô brơi kơ ƀing gơñu, kiăng kơ ƀing gơñu huăi hŭi, hơđong pran jua kiăng ƀing ơi ia jrao pơjrao brơi.

Jê̆ giăm hăng ƀing mơnuih ƀă klin, amra ngă kơ ƀing nai ia jrao ƀă klin mơn

Ƀuh ayong amai adơi, ƀing nai ia jrao ƀă klin, ơi ia jrao Trần Thuận, Khua sang ia jrao tơring glông Krông Buk ăt ol kơdol mơn. Ñu brơi thâo: Dong mơng hrơi sang ia jrao tơring glông arăng mă yua ngă anih pơjrao brơi mơnuih ƀă klin Covid-19 mơng 4 boh tơring glông gah kơdư tơring čar Daklak, Sang ia jrao hơmâo tŭ mă pơjrao brơi rơbêh 1.700 čô mơnuih. Amăng hơdôm hrơi lu mơnuih ƀă klin hloh, amăng sa hrơi sang ia jrao pơjrao brơi rơbêh 300 čô mơuih, tơlơi anai ngă glêh tơnap kơ sang ia jrao yua mơnuih mă bruă ăt dŏ aset. Bruă mă jê̆ giăm hăng mơnuih ƀă klin rĭm hrơi yua anun amuñ ƀă klin mơn. Samơ̆, hăng pran jua gir run găn tơnap pơgang hĭ klin, tŏ tui na nao bruă pơjrao brơi mơnuih ƀă klin:

“Lơ̆m pơjrao brơi mơnuih ƀă klin blung a ƀing gơmơi ăt sư̆ rơbư̆ mơn samơ̆ hơmâo khua mua laih dong djop khul grup hmao tlôn pơalum pran jua ăt ngă kơ adơi ayong hơđong pran jua, đa ƀing nai ia jrao ƀă klin samơ̆ rơnang đôč, lơ̆m añrăng găn ƀing gơñu ăt djru hrŏm hăng ƀuăn amra tŏ tui bruă pơjrao brơi mơnuih ƀă klin, tơlơi ngă kơ kâo hok mơ-ak biă mă. Ƀing nai ia jrao pơsit tong amăng bruă mă bơ hơdôm hơdră djru pơkŏn ƀing gơñu aka ƀu pơmĭn nao ôh, djop anom bruă lêng kơ gir run soh kiăng kơ pơgang hĭ klin”.

Hăng ƀing mơnuih ƀă klin Covid-19 lĕ ƀing čơđai, rơngiao kơ bruă pơjrao, ƀing ơi ia jrao ăt pơ alum pran jua ƀing gơñu dong

Pơđut thun 2021, tơring čar Daklak hơmâo rơbêh 11 rơbâo čô mơnuih ƀă klin Covid-19, amăng anun hơmâo rơbêh 50 čô nai ia jrao,ơi ia jrao hăng ƀing apăn bruă gah ia jrao ƀă klin lơ̆m pơjrao brơi mơnuih ƀă klin. Mrô mơnuih ƀă klin lơ̆m djru bruă ƀơi hơdôm kual hơmâo klin ăt ƀu aset ôh, tơlơi anai pơdah tong ten djơ̆ hăng tơlơi glêh tơnap mơng klin kheng ƀơi tơring čar, pơdah tơlơi gir run tuh rơyuh pran jua mơng ƀing nai ia jrao amăng bruă pơgang klin Covid-19. Ơi Nay Phi La, Khua gơnong bruă ia jrao tơring čar Daklak brơi thâo, bruă pơgang klin Covid-19 amăng tơring čar ăt dŏ sui pơ anăp dong. Ƀing nai ia jrao, mơnuih apăn bruă gah ia jrao ƀơi Daklak amra găn rơgao lu tơnap tap, glêh glar dong. Gong gai tơring čar, Khua mua gơnong bruă ia jrao hăng rĭm čô mơnuih lêng kơ thâo rơđah hăng lăng yôm tơlơi gum pơgôp mơng ƀing nai ia jrao, ơi ia jrao. Ơi Nay Phi La đăo gơnang brơi thâo, djop anih anom amra hơmâo tơlơi gum djru sit nik, hrŏm hăng ƀing nai ia jrao pơgang hĭ klin kman:

“Ƀing ta lêng kơ ƀuh soh tơlơi gir run tuh rơyuh pran jua mơng abih bang nai ia jrao lơ̆m pơjrao brơi mơnuih ƀă klin. Pơ ala brơi gơnong bruă ia jrao lăng yôm hơdôm tơlơi gum pơgôp prong prin mơng ƀing nai ia jrao amăng bruă pơgang klin ƀơi tơring čar. Hrŏm hăng anun gơnong bruă ia jrao ăt iâu pơthưr, pơtrut pơsur djop khul grup kah hăng djop anom bruă djru brơi ƀing nai ia jrao hăng tơlơi tơña bla, ƀudah hơmâo tơlơi djru sit nik anun lĕ gơnam pioh yua lơ̆m pơjrao brơi ƀă klin, sit biă ñu lĕ tơlơi khăp pap, gum hrŏm mơng mơnuih ƀon sang hăng gơnong bruă ia jrao”.

Ƀing nai ia jrao brơi jrao kơ ƀing mơnuih ƀă klin Covid-19 ƀơi sang gưl 1 hăng 2

Ƀing mơnuih F0 ƀơi hơdôm anih pơjrao brơi mơnuih ƀă klin lĕ ƀing mơnuih ba gru hiam, pơtrut pơsur pran gir run, tơlơi gơgrong pơjrao brơi mơnuih ƀă klin, ba glăi tơlơi đăo gơnang kiăng găn rơgao tơnap tap, pơsur pran jua gum tơngan hrŏm găn rơgao hơdôm hrơi lông lăng mơng klin kheng.

Siu Đoan: Pơblang