VOV4.Jarai - Get ia le\ gơnam [u dưi kơ[ah ôh amăng tơdơi hơdip mơng djuai ania Bahnar [ơi plơi prong Kontum. Get ia prong arăng pioh ia, pioh c\ăo djă nao [ong pơ hmua [udah pioh pơjeh pơdai, kơtor; get ia anet arăng trơ\i h^ ngă [uông tuah a`ăm, ngă awah tuah tơpai, [udah arăng atôl ngă ano\ mơ`i [ơi anăp sang…

 

Tlam yang hrơi lê|, lơ\m [ing gơmơi nao pơ plơi Kon Jơ Dri (să Đăk Rơ Wa, plơi prong Kontum) le\ neh met wa [ơi anai glăk glăi mơng hmua laih.

 

Jing juăt yơh, lu đah kơmơi juăt weh nao pơ pin ia c\i rao tơkai tơngan, giong anun sô| ia glăi tơnă asơi. Ia hơmâo [ing đah kơmơi trô amăng get ia, so\ng amăng hơkă gui glăi pơ sang.

 

Yă Y Mai do\ [ơi plơi Kon Jơ Dri brơi thâo: Get ia krô le\ gơnam juăt yua laih amăng tơlơi hơdip djuai ania Bahnar hlâo adih. Get ia krô juăt hơmâo arăng djă ba sô| ia mơng pin ia; pioh trô ia, pioh c\ăo lơ\m nao pơ hmua; pô hlơi rơguăt tơngan, rơgơi mơbruă le\ juăt pơkra jing gong brô|…

Get ia krô hro\m hăng kram, pơ-ô hơmâo arăng pơkra ngă gong brô| dong.

 

Ră anai khă mơng aset mơnuih mă yua. Samơ\ sa, dua boh sang ano\ ăt yua get ia c\i pioh ia ba nao pơ hmua mơn, pioh tơpai hling kơ tuai, [udah pơdă kiăng kơ hiam.

 

 

 

Đưm hlâo, djuai ania Bahnar hơdip hăng bruă nga hmua pla pơjing yơh phun. Tơdơi bơyan tơju\ pla, rơnuc\ blan 5, mơnuih [on sang pla lu djuai get, plôi, tơmun, amăng anun hơmâo tom hăng boh get pioh ngă get ia.

 

Mơng bơyan pe\ hlâo, mơnuih [on sang ruah mă hơdôm boh get tha, prong, hiam c\i mă pơjeh. Tơdơi kơ tơju\ pơdai pla kơtor giong, gơ`u amra pla pơjeh get ia juam dar hmua [udah [ơi lo\n lui soh. Phun get prong mă hơjăn `u, [u kiăng pruai kmơk, pruih ia hơget ôh.

 

Truh blan 11 -12, hơdôm boh get tha, kơđuh `u kơ`^, khăng dưi pioh ngă get ia krô, mơnuih [on sang amra pe\ hơdôm boh get anai ba glăi pơ sang. Bruă pơkra boh get phrâo pe\ jing get ia krô rơngiă lu hrơi biă mă, kho\m kiăng pơkra ten.

 

Tha plơi A Mơ do\ [ơi plơi Kon Jơ Dri ră ruai: Tơdơi kơ hrơi pe\ boh get, blung a, arăng mă thong trơ\i ato\ng get, [oh ngă amăng bah get, bruă anai kho\m kiăng rơguăt tơngan.

 

Juăt `u, amăng bah boh get hơmâo [oh mơng ato\ng `u mơtăm, samơ\ đa arăng [oh amăng bah get weh trun gah yu\ [iă, [oh ha bơnah. Kiăng pơhrup hiam kơ get ia, arăng kac\ gru bơnga [ơi ro\ng get.

 

Tơdơi kơ anun, neh met wa ba nao c\ơ-amu amăng pơ-iă [udah atôl đ^ [ơi sang apui hơdôm hrơi kah mơng mă trun pơđăm amăng hlu\ mơng 10 truh 15 hrơi truh kơ pruăi get `u bru\ khơlit. Lơ\m pruăi get `u bru\, arăng mă nao rao, kơsu djel rơgoh hlao.

 

To\ tui dong, gơ`u amra mă boh amăng glai, arăng iâu boh ngeng (tui hăng tơlơi Bahnar) pioh nao amăng get, ba pơđăm 2 wơ\t hrơi tơjuh dong, giong anun mă đ^, ba kơsu hăng ia djel mơtăm.

 

Arăng pioh nao boh ngeng kiăng get `u huăi [âu laih anun ngă rơgoh amăng lăm pruăi get, kơsu giong get ia do\ kơnong kơđuh yơh. Ba kơdu `u c\ơ-amu krô 2 wơ\t pơ-iă, tơdơi kơ anun arăng pik ia ju\ [ơi kơđuh get.

 

Bruă trăm amăng hlu\ hăng c\ơamu [ơi sang apui amra ngă kơđuh get `u khăng, huăi hơmâo mot [ong, huăi [le\ ia laih anun kjăp hloh. Sa boh get krô tơdah ta yua klă, thâo rơnăk amra yua mơng 3 truh 4 thun kah mơng răm.

 

Hlâo adih, amăng sang ano\ djuai ania Bahnar juăt hơmâo hơdôm pluh boh get ia pioh yua; [ơi sang apui juăt pioh hơdôm pluh boh dong pioh lui, mă yua mơng [iă, hăng lu get ia anet prong phara, đa wil, đa dô, samơ\ lu biă mă `u le\ get ia tơneo.

 

Kơđuh get ia krô hơmâo mă yua lu biă mă amăng tơlơi hơdip mơng hơdôm boh sang ano\ djuai ania Bahnar. Tơdah get ia prong hơmâo pioh amăng sang apui pioh sô| ia mơ`um le\, get anet [iă arăng juăt djă nao sô| ia pơ pin ia [udah pioh ia, pioh c\ăo ba nao pơ hmua…

 

Get ia hơpă le\ pioh mă yua amăng bruă anun, [u dưi yua luk puk ôh. Djơ\ ano\, arăng trơ\i get ia jing uah to\ng ia, [uông sô| a`ăm, tuah tơpai hăng ngă ano\ đal [ơi amăng bah get c\i trô ia…

 

Đưm hlâo, bruă blung a [ing đah kơmơi ngă lơ\m phrâo tơgu\ mơng pit le\ so\ng get ia amăng hơkă, gui nao pơ pin ia c\i sô| ia ba glăi tơnă asơi brơi sang ano\ [ong hăng ba nao pơ hmua.

 

Mơnuih [on sang plơi Kon Jơ Dri mă get ia krô c\i sô| ia.

 

 

Tui hăng mơnuih [on sang, ia prô amăng get ia mơ`um `u phara biă mă, [u djơ\ tui hăng ia ta mơ`um amăng get kơc\ai, get kơsu ôh. Biă mă ia amăng get `u rơ-ơ\ biă, ta ba nao amăng pơ-iă tu\ mơn ăt rơ-ơ\ mơn yua dah kơđuh get `u kơpal, huăi hrip pơ-iă ôh, yua anun djơ\ biă ta djă nao pơ hmua.

 

Tơdơi mông mă bruă gleh glar, mơ`um ha bơbah ia [udah [ong c\ăo pioh amăng get, mưn phon amăng pran jua mơtăm, [u kơnong ngă ta hơmâo pran jua đôc\ ôh mơ\ gơnam pioh amăng get ia `u [ăt jơman phara mơn.

 

Ăt tui hăng tha A Mơ mơn, get ia ăt hơmâo arăng pioh tơpai c\i hling kơ tuai [udah pioh tơpai c\i mơ`um, pioh drah mơnu\ amăng hrơi ngă yang huă asơi hle, ngă yang tơju\ pơdai…

 

Rơngiao kơ anun, get krô ăt hơmâo arăng pioh pơjeh pơdai, pơjeh kơtơr, rơngâu, pơjeh plôi yôm…Kiăng kơđuh get huăi tek djơ\ gơnam pơko\n, laih anun amu` djă hyu lơ\m hyu pơ ataih, lu mơnuih juăt mă hre\ mơ`am jing kơdung anung gah rơngiao.

 

Tap năng, wơ\t hăng hơdôm boh get ia krô hluh tăng tlôn hai, ăt hơmâo arăng mă ngă ako\ rup puh c\im pơ hmua, laih dong ngă gơnam c\ơđai djă ngui…

 

Sa amăng hơdôm tơlơi yôm, gru phara mơ\ [iă đôc\ mơnuih thâo le\ đưm hlâo, sa, dua c\ô đah kơmơi djuai ania Bahnar lơ\m phrâo tơgu\ mơng tơkeng, juăt mă get ia krô prô nao aset ia glit nao glit rai [ơi kian, ngă amăng ha wơ\t hrơi tơjuh amra kor pơđuăi abih ano\ [u hiam, ia sat amăng drơi jăn.

 

Yua tui anun mơn, get ia jing gơnam yôm, kiăng biă mă amăng tơlơi hơdip djuai ania Bahnar mơng lu rơnuk.

 

Ră anai, hro\m hăng tơlơi pơđ^ kyar bơwih [ong huă, ană mơnuih ta pơkra rai lu hnă gơnam phara, amu` mă yua, yua anun ană plơi jing pla aset tui mơn get ia ngă gơnam yua.

 

Khă mơng hnun, hăng tơlơi yôm phara kah hăng gru grua hiam mơng đưm hlâo, get ia krô ăt hơmâo arăng kiăng, lăng yôm mơn amăng tơlơi hơdip djuai ania Bahnar.

 

Siu H’Mai: Pơblang hăng pôr