VOV4.Jarai - Hrơi pơjrao [ia\, hơkru\ glăi, [ia\ ba truh ruă pơkon, [iă ruă bơbrah, [ia\ hmâo tơlơi đôm pruăi hăng ba glăi nam breh pơjrao klă kơ mơnuih ruă le\ hơdôm tơlơi klă mơng jơlan gah breh pơjrao lăng tui amăng măi kompiutơr. Yua anun mơng hrơi po\k pơhai, mrô mơnuih ruă hmâo tơlơi kiăng breh pơjrao tui jơlan gah anai jai lu tui.

            Dưi breh pơjrao tui jơlan gah lăng tui amăng măi konpiutơr trơ\i lui hruh ph^ [ơi Sang ia jrao prong tơring ]ar Daklak, amai Phan Thị Thu pơ\ thôn 4, să Ea Rbin, tơring glông M’Drak, brơi thâo: Lom akă breh le\ kâo juăt ruă biă, ruă abih kual djeo hlung. Tơdơi kơ nao siêu âm le\ ơi ia jrao lăi kâo hmâo amruih kôl amăng hruh ph^ hăng lăi pơthâo ta#u hloh trơ\i lui `u. Tơdơi kơ 3 hrơi kâo [uh hmâo pran jua glăi klă laih, dưi rơbat nao rai laih.

            Lăi nao kơ hơdôm ano# gal amăng bruă breh pơjrao anai, ơi ia jrao Phạm Quang Tĩnh – Kơ-iăng Khoa Anom pơjrao abih bang, Sang ia jrao prong tơring ]ar Daklak brơi thâo: “Breh pơjrao pơ]rang amăng lăm ba glăi lu bôh tu\ yua kơ mơnuih ruă. Blung hlâo, nam breh [u prong bơhmu hăng breh pơjrao tui hơdră hơđăp. Dua le\, hmâo sa dua ]ô mơnuih rơka ruă amăng lăm hlung thơ lom breh pơjrao tui hơdră phrâo bruă breh `u amra amu` hloh, ngă tui pơhlôm hloh. 3 le\, rơnoh pơdah prong đ^ lom breh pơjrao anai djru ta dưi pơsit hăng pơsir hơdôm anih rơka ruă `u klă hloh.”

            Sang ia jrao prong tơring ]ar Daklak jing anih anom ia jrao blung a [ơi tơring ]ar Daklak mă yua hơdră breh anai amăng bruă pơjrao kơ mơnuih ruă. Hlâo dih, yua kơ mơnuih mă bruă gah ia jrao do# kơ[ah tơlơi găn gao, măi mok, gơnam tam do# kơ[ah anun bruă breh pơjrao pơ]rang amăng lăm kơnong kơ ngă tui hăng hơdôm mơnuih ruă kah hăng: bơbrah pruăi rơbêh, trơ\i hruh ph^… Hơdôm thun je# hăng anai, gơnang kơ dưi prăp lui măi mok phrâo rơnuk anai hrom hăng mơnuih mă bruă ia jrao, ơi ia jrao na nao dưi pơtô juăt, pơhra\m bruă mă, breh pơjrao pơ]rang amăng lăm tui măi kompiutơr dưi mă yua laih kơ abih bang hơdôm mơta tơlơi ruă kah hăng: tơngia, adung, kông đok; jơlan hlung asơi, pruăi tha; jơlan ia mơ`ă; hơtai ara\; đa le\ breh pơjrao kơ hơdôm mơnuih hmâo tơlơi ruă tơnap kah hăng: Trơ\i thol amăng jơlan ia mơ`ă, pơ]rang mă amruih kôl… Tơlơi anai djru brơi mơnuih ruă dưi tu\ mă hơdôm bruă bơwih brơi phrâo rơnuk anai, pơkrem prak mă yua hăng plai [ia\ gơniă mơnuih kơ sang ia jrao prong gah dlông hloh. Ơi ia jrao Phạm Quang Tĩnh, brơi thâo dong: Breh pơjrao pơ]rang amăng lăm kiăng ta hmâo hrơi blan pơhra\m sui hloh kơ breh tui hơdră hlâo dih. Hăng hrim mơta tơlơi ruă, hrim thun, [ing ơi ia jrao pơ\ anai leng kơ nao pơhra\m, ngă tui [ơi hơdôm sang ia jrao prong pơ\ Huế, Hà Nội hăng [ôn prong Hồ Chí Minh kiăng hre\] bruă hloh.

            Thun 2016, dưi hmâo Rơwang bruă  AP gum djru, Sang ia jrao prong tơring ]ar Daklak prăp lui dong 6 ring măi pơ]rang amăng lăm drơi jăn. Anai leng kơ hơdôm măi phrâo rơnuk anai hăng gru ru\p rơđah đông, brơi ta ngă tui bruă breh pơjrao to\ng ten, djơ\ hlo\p hloh amăng bruă breh pơjrao tui măi kompiutơr. Ră anai hơnong `u lom sa blan, Sang ia jrao prong tơring ]ar Daklak breh pơjrao tui hơdră phrâo anai brơi giăm truh kơ 130 ]ô mơnuih. Amăng 6 blan ako# thun anai, sang ia jrao breh pơjrao brơi laih 737 ]ô mơnuih tui hơdră phrâo, abih bang leng kơ truh kih, [u hmâo tơlơi pơplih hơge\t ôh tơdơi kơ breh pơjrao giong.

            Hăng hơdôm bôh tơhnal dưi hmâo, jơlan gah breh pơjrao anai [ơi Sang ia jrao prong tơring ]ar Daklak jai hrơi jai pơdah rơđah ano# pơhlôm, ba glăi bôh tơhnal hăng sit nik ba glăi tu\ yua kơ mơnuih duam ruă.