VOV4.Jarai - Mang Mrai jing să guai dêh ]ar tơnap tap gah tơring glông Sa Thầy, tơring ]ar Kontum.

Lom anun Sang ia jrao să do# hmâo lu tơlơi kơ[ah, tơlơi djru gum mơng hơdôm sang ia jrao ling tơhan ngă hrom m[s yua kơ Binh đoàn 15 pok tơbiă sit nik ngă tui ba glăi bôh tơhnal djơ\ hăng tơlơi pel e\p tơlơi ruă mơng m[s.

            Amai Lê Thị Nhung, mơng tơring ]ar Thanh Hoá nao pơdo\ng sang ano# bơwih [ong huă [ơi plơi Hlăk ai pơdo\ng bruă, să Mang Mrai, tơring glông Sa Thầy, tơring ]ar Kontum truh ră anai hmâo giăm truh 10 thun.

{ơi kual lon guai dêh ]ar ataih yaih anai, tơlơi pel e\p tơlơi duam ruă, bơwih brơi tơlơi suaih pral bưp lu tơlơi tơnap.

Yua anun, giăm hmâo pluh thun hăng anai, sang ano# amai Nhung gơnang kơ Sang ia jrao ling tơhan hăng m[s ngă hrom mơng Sang bruă 78.

Tui hăng `u, khul ơi nai ia jrao mơng sang ia jrao abih pran jua hăng hơdôm mơta gơnam mă yua djop mơta pioh kơ bruă pel e\p, pơjrao tơlơi duam ruă kơ m[s. Amai Lê Thị Nhung, lăi:

             “Hrim wot ană bă [u dah rơkơi bơnai duam ruă leng kơ rai pơ\ anai sôh, ơi ia jrao pel e\p, brơi mơ`um ia jrao.

Tơdah ruă kraih thơ mơng 2-3 hrơi le\ suaih ruă, ơi ia jrao brơi glăi, tơdah ruă rơnang thơ ơi ia jrao djă ko\ng mơng truh tlam đu].

Kâo [uh [ing ơi nai ia jrao abih pran jua mă bruă hăng ta#o klă dong.

Ơi ia jrao hơpă leng kơ bơwih brơi, tơ`a bla klă biă. Prak mă yua le\ kâo kiăo tui hră pơgang gah ia jrao anun [u rơngiă prak.”

            Hăng neh wa djuai ania [ia\ [ơi kual guai dêh ]ar Mang Mrai, tơlơi [uh [o# mơng ling tơhan bơwih [ong huă mơng Binh đoàn 15 hăng pơ phun hmâo sang ia jrao ling tơhan hăng m[s gum hrom djru laih neh wa đ^ kyar tơlơi hơd^p mơda, lui tui tơlơi phiăn juăt [u klă.

Lom duam ruă, neh wa [u ngă yang pơ]rang jâu dong tah, pơ ala nao kơ anun le\ nao pơ\ sang ia jrao pioh pel e\p hăng ]ơkă mă ia jrao ba glăi mơ`um tui tơlơi pơtô ba mơng ơi ia jrao.

Yua anun yơh, tơlơi suaih pral mơng neh wa dưi pơplih lăp yap ba. Hmâo sang ia jrao, hmâo hră pơgang gah ia jrao, neh wa ăt plai [ia\ mơn hơdôm mrô prak pel e\p, pơjrao tơlơi duan ruă.

Hlâo dih, hrim wot duam ruă kraih khom nao truh hơdôm pluh, truh ha rơtuh rơwang km jơlan dlai klô kah mơng truh pơ\ tơring glông [u dah tơring ]ar, prak mă yua lu hăng jing tơlơi glăm ba prong mơng neh wa.

Ơi A Dói, djuai ania Rơ Mân, Khoa plơi Plei Ler, să Mang Mrai, tơring glông Sa Thầy, tơring ]ar Kontum, lăi:

             “Ling tơhan Binh đoàn 15 rai pơ\ anai, djru neh wa gơmơi lu biă.

Ling tơhan djru neh wa bơwih [ong huă, đ^ kyar tơlơi hơd^p mơda laih anun djru neh wa pel e\p tơlơi ruă.

Gơnang kơ anun mơ\ neh wa plai [ia\ tơnap tap.”

            Thượng uý Vũ Thị Minh Hiếu, Khoa Sang ia jrao Ling tơhan hăng m[s ngă hrom pơke\ hăng Sang bruă 78, brơi thâo, `u hrom hăng lu mơnuih amăng sang bruă hmâo laih 17 thun pơke\ hăng bruă ia jrao [ơi să giăm guai dêh ]ar Mang Mrai.

Hơdôm anun thun, djop amai Hiếu hrom hăng [ing go\p thâo hluh tơlơi tơnap mơng m[s [ơi guai dêh ]ar, biă `u gah bruă ia jrao, pel e\p tơlơi ruă. Yua anun, khă mă bruă [ơi anih ataih mơng sang ano#, tơlơi hơd^p mơda tơnap tap, amai Hiếu hrom hăng [ing go\p `u leng kơ gir run abih pran jua pioh pel e\p pơjrao tơlơi duam ruă kơ m[s hrom hăng [ing apăn bruă tơhan, [ing ling tơhan gah Sang bruă, Binh đoàn.

Thượng uý Vũ Thị Minh Hiếu, lăi:

             “{ơi anai, adơi amai gơmơi amăng anom bruă leng kơ mơng kual Pơngo# rai.

Lom juă tơkai [ơi Mang Mrai laih [ing gơmơi [uh djơ\ hăng pran jua pô, djru hrom neh wa [ơi anai.

Dong mơng gum djru anun, [uh neh wa dleh dlan đơi adơi amai [ing gơmơi [u hmâo hlơi pơđar hlơi ôh, gơgrong hrăm mă pô, pơhra\m pioh gir run hrưn đ^ ngă giong bruă gơnong dlông jao hăng dưi hmâo mă pran đăo gơnang mơng m[s.

 Rơgao hơdôm thun mă bruă [ơi anai hmâo 17 thun laih, drơi pô kâo ăt kah hăng [ing adơi ayong amăng anom đing nao biă bruă mă mơng pô.”

            Thiếu tướng Đặng Anh Dũng, Khoa pơtrun bruă Binh đoàn 15 brơi thâo, [ơi kual lon guai dêh ]ar tơnap tap, m[s blung hlâo khom trơi pơđao, đ^ kyar bơwih [ong huă.

Hrom hrom hăng anun, bruă ia jrao hăng pơtô pơhra\m jing dua tơlơi kiăng biă. Wot 3 mơta tơlơi anai, leng kơ dưi hmâo Binh đoàn git gai ngă tui na nao amăng 30 thun yap mơng hrơi pơdo\ng.

Hăng tơlơi tuh pơ plai hmâo ako# tlôn hăng tơlơi hur har, truh ră anai, hơdră Sang ia jrao ling tơhan m[s gum hrom jing laih sa amăng hơdôm tơlơi ư-ang mơng Binh đoàn djơ\ klă hăng tơlơi kiăng pel e\p pơjrao tơlơi duam ruă mơng m[s [ơi guai dêh ]ar.

Thiếu tướng Đặng Anh Dũng, lăi:

            “{ing gơmơi ư-ang biă, mơng Binh đoàn truh kơ gru\p bơwih [ong huă ngă đang hmua leng kơ hmâo glông jơlan bruă ia jrao bơwih brơi tơlơi suaih pral, pel e\p pơjrao tơlơi duam ruă, pha brơi ia jrao hăng pơgang klin ruă mơng blung a mơtam.

Kah hăng tom dih anai, tơdah [u hmâo Sang ia jrao ling tơhan hăng m[s gum hrom mơng Binh đoàn [ơi Sang bruă 78 thơ amra [u hmao pơgăn ôh klin ruă ]roh kian amăng bơyan phang phrâo rơgao.

{ing gơmơi ư-ang biă lom mơ\ thâo le\ [ơi Binh đoàn ]râo ba anom bruă pơgăn klin ruă mơng blung a mơtam, [u pioh `u lar tưp hyu hăng [u pioh glăi ano# sat răm lăp bơngot ôh.”

                                                                        Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr

Kông ty mrô 78, Binh đoàn 15, jing sa boh anom bruă do\ pơ kual ataih biă mă, jơlan nao rai aka [u klă ôh, pơdong [ơi să Mang mrai, tơring glông Sa Thầy, tơring ]ar Kontum. Hơdôm thun rơgao, hơdră ngă hrom sang ia jrao tơhan hăng mơnuih [on sang hơmâo ba glăi boh tơhnal tu\ yua biă mă.

-Tơ`a: Ơ  ơi, phrâo laih rơgao amăng kual }ư\ siăng ta adai không phang kơsing pah prong ngă, anom bruă ta djru pơgôp hrom prong biă mă pơgăn h^ klin ruă kian pơtah ]roh [ơi să Mang Mrai, tơring glông Sa Thầy, tơring ]ar Kontum. Khoa git gai tơhan Binh đoàn ăt [uh rơđah hăng lăng yom biă mă tơlơi anai. Rơkâo kơ ih lăi pơthâo rơđah hloh kơ bruă mă mơng sang ia jrao tơhan anai?

-Đại tá Nguyễn Thăng Thanh:  Lơ\m bơyan phang thun laih rơgao adai không sui blan truh bơyan hơjan ăt [u hơmâo hơjan lơi, mơnuih [on sang amăng kual tơl [u hơmâo ia mơ`um hơdjă, anun hơmâo klin ruă kian. {ing mă bruă gah ia jrao pơ anai nao djru ană plơi laih anun pơgôp pran jua pơgăn klin kheng ruă kian pơtah ]roh, mơnuih [on sang [uh hăng bơni yom biă mă, laih anun lu anom bruă ia jrao amăng tơring ăt bơni mơn tơlơi mă bruă mơng sang ia jrao tơhan.

Tu\ yua hmao kru mơtam tơdah ngă [u hmao kru ôh le\, klin `u tưp hyu pơjrao [u abih ôh. Samơ\ adơi ayong pơ anai mă bruă glăm ba prong biă, hmao ba nao. brơi ia jrao mơ`um laih anun tla#o srôm, djru kơ mơnuih hlong pơjrao h^ klin kheng anai.

Laih dong, ba nao djuai ia jrao pơhlôm pơgang kah hăng ia jrao Cloramin B, hlong pơtô kơ ană plơi pla do\ dong [ong huă rơgoh hơdjă. Yua kơ ia bơmun, ia ania, ia tơnang thu abih laih, so\ mơ`um ia ]ơkol [u hơdjă ôh, mă mơ`um ia anun hlong hơmâo kman ruă kian. Mông anun mơtam, kông ty hrom hăng khoa moa mơng dlông git gai brơi ba nao gơnam yua mă bruă, rơdêh đ^ djru pơgiăng brơi ia hăng kơthung tek prong, nao [ôp mă ia hơdjă, pơgiăng ba nao kơ mơnuih [on sang mơ`um, ba tuh amăng [êh prong, mơnuih [on sang nao so# mă 20 lit ha wơ\t pơgiăng, ba glăi pơ sang ano\ mơ`um, tơnă hơbai.

Hmar mơn, nao djru ană plơi, kiăng pơgăn tơlơi ruă kian, klin kman ruă kian amăng 3 blan adai không phang khôt prong, ia ]roh hnoh thu abih, mơnuih [on sang [u hơmâo ia hơdjă yua. Ia kông ty ba nao anun yơh djru yom biă pơsir tơlơi kơ[ah ia kơ mơnuih [on sang dưi hơmâo ia hơdjă yua.

-Tơ`a: Rơgao kơ tal pơhlôm pơgang tơlơi ruă kian anun, Kông ty hơmâo pơ[ut mă tơlơi hrăm hơge\t mơng bruă anai, amăng bruă mă git gai wai pơgang tơlơi suaih pral kơ mơnuih [on sang le\, ơ ơi ?

Đại tá Nguyễn Thăng Thanh: Dong mơng tơlơi anai, gơmơi [uh hơmâo sa tơlơi pơ[ut glăi sa tơlơi hrăm, jing pơhlôm hlâo klă hloh kơ tơlơi pơgang glăi, pơgăn h^. Yua kơ anun, khom pơtô pơblang pôr pơthâo hmao kru kơ mơnuih [on sang so# ia hơdjă pioh mơ`um. Yua dah phun `u ba truh kơ tơlơi ruă kian pơtah ]roh le\, mơnuih [on sang mă yua ia [u hơdjă rơgoh, ia hơmâo kman tơlơi ruă kian do\, anun khom hơduah e\p ia jơngeh brơi kơ mơnuih [on sang so# mơ`um.

Mơta dua dong le\, rơmet rơgoh, anih do\ jum dar pưk sang đang hmua, du`, kih hwet, kor h^ djah djâo, asuk ruk ba ]uh sa [ut, pơpuh đuăi ruai ke], `u amra plai [iă mơn.

Mơta klâo dong, lơ\m hơmâo klin ruă kian pơtah ]roh, khom nao lăi hmư\ ta` kơ anom bruă ia jrao kơnuk kơna, kah hăng anom bruă ia jrao tơring glông laih anun lăi pơthâo anom bruă ia jrao tơhan prong hloh pơ Binh đoàn laih anun djop anom bruă hơdai gum hrom pơsir h^.

-Tơ`a : Dong mơng bruă mă kơ sang ia jrao ta tom ngă laih, jing sa boh sang ia jrao tơhan hăng mơnuih [on sang ngă hrom, hơmâo mơnuih [on sang đăo kơnang mơng anai pơ klôn hiư\m `u ?

Đại tá Nguyễn Thăng Thanh: Boh yom phun `u, lơ\m hơmâo klin tơlơi duăm ruă le\, mơnuih [on sang rai kơnang yơh. Amăng tơring ăt hơmâo mơn sang ia jrao să samơ\ mơnuih [on sang nao [iă đô]. {uh rơđah kông ty blơi prăp lu mơn.

Sa le\, tuh pơ alin man pơdong anih anom pơjrao kơ ling tơhan hăng mơnuih [on sang, dua le\ tuh pơ alin blơi gơnam yua mă bruă. Rơngiao kơ bruă [ơk ia jrao, khoa moa pơdlông ăt djru prăk kăk blơi rơdêh pơgiăng mơnuih duăm ruă je] ame], djru prăk blơi gơnam yua mă bruă pơjrao tơlơi duăm ruă djơ\ hloh.

Boh nik `u, pơ anai blơi rơdêh pơjrao mơnuih duăm ruă je] ame] pioh djru ană plơi pla amăng mông duăm kraih je] ame]. Rơdêh anai yơh pơgiăng na nao mơnuih ruă, lu mơnuih ruă kraih, hơmâo tơlơi truh thơ khom pơgiăng nao pơ sang ia jrao prong pơjrao hmao kru.

-Tơ`a: Pioh bơwih brơi kơ bruă pơkă lăng hăng pơjrao mơnuih duăm ruă klă hloh, pơ anăp anai sang ia jrao ta gleng nao kơ bruă mă pơhrăm lu hloh brơi kơ [ing ơi ia jrao hiư\m le\ ?

-Đại tá Nguyễn Thăng Thanh: Pơđ^ tui tơlơi thâo kơ [ing ơi ia jrao, rơngiao kơ tơlơi gir run hrăm mă pô gơ`u, sang ia jrao ăt ngă gêh gal brơi adơi amai [ing ơi ia jrao, nai ia jrao nao hrăm lu dong gah bruă mă pơkă lăng hăng pơjrao tơlơi duăm ruă, kiăng dưi ngă giong bruă jao.

Nao hrăm dong pơ sang hră hrăm gah bruă ia jrao Đại học Y khoa Huế laih anun nao hrăm pơ lu sang ia jrao pơko\n dong, hrăm [iă blan, sui blan tui hluai tơlơi hrăm. Ta dưi lăi, adơi amai, adơi ayong ngă nai ia jrao pơ anai mă bruă abih pran jua biă mă, hrom hăng tơlơi thâo thăi gơ`u mă bruă r^m hrơi, mă bruă hur har anun r^m hrơi hơmâo na nao mơnuih duăm ruă arăng rai pơkă lăng hăng pơjrao duăm ruă. Yua kơ anun, ăt khom brơi nao hrăm kiăng thâo lu hloh amăng bruă mă đah mơng dưi pơjrao tơlơi duăm ruă kơ mơnuih [on sang hăng ling tơhan amăng kual klă hloh.

          Hai, bơni kơ ih lu ho\ !

Nay Jek: Pô ]ih hăng pôr