Jing anom bruă pla hăng kơ-uă pơkra tơpung kơphê pioh sĭ mơdrô mrô sa Việt Nam, kông ty sa ding kơna sĭ mơdrô 2-9 Dak Lak (Simexco Dak Lak) hơmâo ba nao kơphê Việt Nam truh pơ 89 boh dêh čar hăng kual lŏn amăng rŏng lŏn tơnah. Thun 2023, sang bruă sĭ mơdrô anai hơmâo sĭ rơbêh 100.000 tơn kơphê, prăk pơhrui glăi 287 klăk đolar Mi. Phrâo anai, Simexco Dak Lak jing anom bruă dưi ngă djơ̆ anăn sĭ mơdrô gưl dêh čar Việt Nam hăng asar kơphê krô pơčrâo brơi anih pla pơjing tong ten djơ̆ lăp, hơđong kơjăp, pơkra rai lu mơta gơnam sĭ mơdrô kơphê, biă mă ñu kơphê jơman hloh Fine Robusta. Lê Đức Huy, Khua khul ding kơna ngă rah khua phun kông ty kah pơpha:

“Pơtong glăi mơnuih ngă hmua yơh amra pơsit mă anŏ hiam mơ̆ng gơnam đang hmua. Kiăng gơnam đang hmua dưi hrưn đĭ nao pơtruh djop dêh čar lĕ ƀing ta khom rơbat bơkơđai glăi ƀơi anŏ mut nao tong ten hloh hăng mơnuih ngă hmua. Ƀing gơmơi pơblih tơlơi pơmin hăng bruă glăm mơ̆ng mơnuih ngă hmua. Mơnuih ngă hmua lĕ bơnah či ngă hrŏm, kah hăng mơnuih ngă bruă sĭ mơdrô gah bruă đang hmua, tơdah thâo hluh tong ten djơh hăng anun mơnuih ngă hmua amra ngă bruă hiam klă tui. Anun yơh atur kơ tơlơi ngă bruă kơjăp phip pioh djop kông ty ba gơnam đang hmua pô nao truh pơ jar kmar”.

Ƀu pơdơi ôh pơblih phrâo, bruă ngă hmua ƀơi Dak Lak jai hrơi pơđĭ kyar tui anăp ngă lu tơmeh phun. Hrŏm hăng djop mơta bruă mă pơkra ming gơnam sĭ mơdrô kơphê, tiu, kơsu, ia hơni hăng hơdom mriă..., hơdôm thun giăm anai, djop mơta gơnam sĭ mơdrô kah hăng kakao, sầu riêng, makka....mơ̆ng Dak Lak hơmâo sĭ mơdrô truh pơ anih anom sĭ mơdrô tơnap dưi pơmut nao kah hăng dêh čar Mi, Japan, kual Mi kô̆. Biă mă ñu thun 2023, tơdơi kơ boh sầu riêng Việt Nam sit nik dưi ba sĭ mơdrô pơ dêh čar Khač, rơnoh sĭ mơdrô boh sầu riêng Dak Lak ăt ƀu pơdơi ôh đĭ na nao. Ƀơi tơring glông Krông Pač, anih phun pla sầu riêng tơring čar Dak Lak, thun 2024, rơnoh sĭ mơdrô boh sầu riêng pơhrui glăi truh 6000 klai prăk. Pơtong glăi rơđah boh tŭ yua klă anun yơh anăn păn sĭ mơdrô dưi pơlar tui, yă Ngô Thị Minh Trinh, Kơ-iăng Khua jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông Krông Pač, tơring čar Dak Lak brơi thâo, anăp či mă bruă pơđĭ kyar čih anăn gru boh sầu riêng tơring glông tui anai:

“Khom hơmâo tơlơi thâo hruaih amăng bruă pla pơjing hăng wai lăng phun pla laih anun gơnam sĭ mơdrô mơ̆ng đang hmua, biă mă ñu gơnam ba sĭ mơdrô pơ dêh čar tač rơngiao. Dua dơ̆ng lĕ, ƀing gơmơi hlăk ba yua rơnoh prăk kơnuk kơna pioh tuh pơ alin amăng bruă ba yua boh thâo ia rơgơi pơblang pơčrang lŏn, kmơ̆k hơbâo pruai, ayuh hyiăng hlim hơjan pioh pơkă kual pla kiăng djơ̆ lăp hăng anom bruă pla boh sầu riêng. Hrŏm hăng anun, ƀing gơmơi  ba yua boh thâo ia rơgơi amăng bruă pơkra ming, ăt kah hăng wai lăng, pioh kơ gơnam sĭ mơdrô boh sầu riêng ba nao pơ anih anih sĭ mơdrô pơhlôm klă boh tŭ yua hiam ñu”.

Tui hăng ơi Nguyễn Hoài Dương, Khua Gơnong bruă đang hmua hăng pơđĭ kyar plơi pla tơring čar Dak Lak, anŏ gêh găl amăng lŏn mơnai glai klô djru kơ tơring čar anai pơjing rai lu mơta gơnam sĭ mơdrô rơnoh yom ba sĭ mơdrô amăng dêh čar hăng truh pơ dêh čar tač rơngiao. Thun 2023, dưi lăng kah hăng sa thun tŭ yua biă mă amăng bruă ngă hmua pla pơjing ƀơi Dak Lak, prăk sĭ mơdrô hăng tač rơngiao hơmâo pơhrui glăi truh 1,6 klai USD. Kiăng ba gơnam sĭ mơdrô nao pơ ataih hloh, ơi Nguyễn Hoài Dương brơi thâo, hrŏm hăng bruă pơtong glăi kơnuih hing ang, boh tŭ yua hiam, tơring čar Dak Lak amra đing nao hloh kơ bruă hơduah ĕp, lăi pơthâo, pok prong anom sĭ mơdrô:

“Sa bơnah ăt khom ngă tong ten ĕp anih sĭ mơdrô pơ anih juăt  ba nao sĭ laih, kiăng thâo hluh rơđah tơlơi kiăng amăng anih sĭ mơdrô anun či blơi gơnam hơgĕt, hơdôm mơta gơnam truh pơ hơnơ̆ng pơkă hiam djơ̆ lăp tui anŏ arăng či kiăng. Wơ̆t hăng khom anăp brơi pơsir tơlơi kơƀah, tơlơi aka ƀu djơ̆ thun blan rơgao kiăng hơmâo anŏ gêh găl klă hloh pioh sĭ mơdrô hăng pok prong anih anom sĭ mơdrô juăt ba nao. Hrŏm hăng anun, pok pơhư tui anih anom sĭ mơdrô gêh găl phrâo ƀuh kah hăng pơdêh čar India, anih sĭ mơdrô Halal gơnam pioh kơ ƀing đăo Islam. Dak Lak amra pôr pơthâo hăng bơkơtuai nao rai hăng lu plang phara pioh tañ ba nao sĭ mơdrô pơ anih anom anai”.