Tui hăng Gơnong bruă tơlơi pơhing hăng pôr pơhing tơring čar Kon Tum, truh ră anai hmâo laih rơbêh kơ 58% mrô sang anô̆ amăng tơring čar mă yua kap internet, internet djă hyu 4G gôm djop truh plơi pla djơ̆ tui tơlơi kiăng kơ bruă pơkă mơ̆ng lŏn ia... Hăng anom mă yua măi mok mrô jai giong pơhlôm, mơnuih ƀôn sang tơring čar Kon Tum glăk hmâo hơdôm tơlơi pơplih klă amăng bruă ngă đang hmua. Ayong Lương Văn Thắng, mơnuih ngă đang hmua rơgơi ƀơi thôn 2, să Ia Dom, tơring glông gah guai dêh čar Ia H’Drai, brơi thâo, bruă mă yua telephone hơdeč hmar hmâo djru laih ñu lu amăng pơđĭ kyar bruă ngă đang hmua, rông hlô mơnong:

“Kâo juăt tŭ mă tơlơi pơhing ăt kah hăng amăng plăng face book pioh thâo tơlơi pơhing, hăng ĕp lăng djop tơlơi kiăng amuñ amĕ amăng bruă mă mơ̆ng pô. Kâo juăt pok face book lăng, hơduah ĕp hơdôm hơdră ngă, bơhmutu ñu kah hăng rông anur, mơja, kơsua, rông kua. Kâo hơduah ĕp lu biă hluai tui tơlơi pơhing amăng plăng face book”.

Tơdơi rơbêh kơ 2 thun pok pơhai Tơlơi pơsit 749 mơ̆ng Khua dêh čar, truh ră anai tơring čar Kon Tum hmâo laih rơbêh kơ 16.800 ektar đang phun pla, 142 blah đang blok dưi mă yua hơdôm bôh thâo phrâo hăng hơdră măi mok; rơbêh kơ 116.600 bôh sang anô̆ ngă đang hmua amăng hơdôm anih sĭ mơdrô tui jơlan măi mok; 1 hơdră ƀơi thôn 3, să Tân Lập, tơring glông Kon Braih pơhlôm klă amăng ngă đang hmua hơdeč hmar... Pơplih mrô glăk pơjing rai hơdôm pơplih klă amăng ngă đang hmua, amăng anun mơnuih ngă đang hmua jing rah pô ñu ngă tui, laih anun anih kiăng truh kơ hơdôm tơlơi pơplih mơ̆ng măi mok mrô. Ayong A Tạo, djuai ania Hơdang, ding kơna Anom mă bruă hrŏm pơkra jrao akha Tŭ Mrông, brơi thâo:

“Anom mă bruă hrŏm pha drơi pha dô̆. Sa rơwang hrơi tơjuh sa wot abih bang amăng anom leng kơ jơnum online. Jơnum Online amuñ amĕ hloh, gêh gal hloh. Khua anom pok pơhai bruă rơwanhg hrơi tơjuh anai pô ngă hơget. Jơnum online djă pioh tơlơi pơlir nao rai mơ̆ng mơnuih amăng anom pioh lăi pơthâo bruă mă tơdruă”.

Hăng 68% mrô mơnuih ƀôn sang mơ̆ng tơring čar dô̆ hơdip mơda ƀơi plơi pla hăng 73% mrô mơnuih mă bruă gah đang hmua, đang kyâo, tơring čar Kon Tum pơsit pơplih mrô lĕ jơlan pơsir yôm phăn pioh pơđĭ kyar bruă đang hmua, plơi pla tui rơnuk anai djru mơnuih ngă đang hmua hăng prăk mă yua ƀiă samơ̆ ba glăi kơmlai lu hloh. Khă hnun hai, tui hăng ơi Đặng Trần Huân, Kơ-iăng Khua Gơnong bruă đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan tơring čar Kon Tum, tơring čar ăt glăk bŏng glăi mơn lu tơlơi lông lơm ngă tui pơplih mrô amăng pơdŏng plơi pla phrâo:

“Bruă thâo kơ pơplih mrô amăng pơdŏng plơi pla phrâo lĕ ƀu dưm kơnar ôh. Tơlơi thâo hăng bôh thâo mơ̆ng bruă ngă tui bruă jao pơplih mrô akă pơhlôm. Anih anom mă yua hăng măi mok mă yua ƀơi sa dua bôh să akă djơ̆ tui tơlơi kiăng hăng bruă jao pơplih mrô”.

Tui hăng ơi Đặng Thanh Long, Khua Khul pơlir hơbit kơsem min bôh thâo hăng hơdră yua măi mok tơring čar Kon Tum, yua kơ tơlơi bơwih ƀong – mơnuih mơnam dô̆ tơnap tap, bruă pơplih mrô amăng ngă đang hmua hăng ƀơi kual plơi pla mơ̆ng tơring čar blung hlâo khom yak rơgao hơdôm anô̆ ngă gun, anun lĕ rơnoh măi mok mă yua ƀiă, ƀiă hơdră mă yua, hơdôm bruă ngă đang hmua ăt dô̆ ngă tui hluai tui tơlơi găn rơgao mơ̆ng mơnuih ngă đang hmua ... Lăi nao jơlan pơsir pơtrut pơplih mrô amăng ngă đang hmua anăp nao truh pơđĭ kyar bruă đang hmua hơdeč hmar, ơi Đặng Thanh Long, brơi thâo:

“Blung hlâo anun lĕ bruă lăi pơhing kiăng thâo rơđah anih anom, bruă mă, tơhnal yôm phăn hăng bruă mă tơnap mơ̆ng pơplih mrô amăng pơđĭ kyar ngă đang hmua, anai lĕ jơlan kiăng nao. Pơđĭ dlông anô̆ kơjăp mơnuih mă bruă yap wot pô ngă đang hmua, amăng anun hmâo hơdôm bôh sang anô̆ mơnuih ngă đang hmua, anom mă bruă hrŏm, anom bơwih ƀong hăng pô mơnuih apăn bruă hơdôm mơnuih gum hrŏm lơm ngă tui pơplih mrô amăng bruă đang hmua. Pơdŏng anom mă bruă, măi mok mă yua mrô hăng mrô djă pioh. Tơlơi gum hrŏm hăng gum hrŏm mơ̆ng abih bang glông bruă kơđi čar, mơ̆ng hơdôm gưl ping gah, gong gai, mơ̆ng hơdôm bôh anom bơwih ƀong amăng bruă ngă đang hmua”.

Truh ră anai tơring čar Kon Tum hmâo laih 48/86 mrô să dưi tŭ yap să djơ̆ hăng plơi pla phrâo, amăng anun hmâo 7 bôh să plơi pla phrâo pơđĭ dlông hăng 2 bôh să plơi pla phrâo ngă gru. Hrŏm hăng anun tơring čar ăt hmâo laih mơn 21 bôh thôn djơ̆ hăng kual plơi pla phrâo ngă gru, 65/498 bôh thôn, plơi djuai ania ƀiă djơ̆ hăng plơi pla phrâo. Anai lĕ sa amăng hơdôm phun akha yôm phăn pioh tơring čar Kon Tum ngă tui hơdôm jơlan pơsir phrâo, pơčeh phrâo hăng lăp djơ̆ kiăng pơtrut pơplih mrô pioh pơđĭ kyar bơwih ƀong ngă đang hmua hăng pơdŏng plơi pla phrâo./.