Ră anai, ƀơi să Khánh Sơn tơring čar Khánh Hòa, kual hơmâo pơkă đĭ kyar ngă hmua pla sâu riêng jing djuai phun nao hlâo, yôm hloh, hơdôm blah đang sầu riêng glăk mơboh biă mă, boh tơsă kơñĭ, ƀâo hiam, mơmih biă. Samơ̆, mơnuih ngă hmua pơ anai ăt aka ƀu djơ̆ hăng tơlơi gơñu glêh glar mă bruă ôh, yua dah mơnuih blơi ƀu hơđong.
Ƀu kơnong sầu riêng ôh, djuai gơnam pơkŏn kah hăng rơbung, pơtơi, boh mit, boh kuăi dung mơ̆ng neh met wa pơ kual čư̆ siăng anai ăt ƀu hơđong mơnuih blơi mơn. Bruă ba hyu sĭ tơnap biă, pơkra jing gơnam hiam mơtăm hai ƀu dưi lơi, laih anun kơƀah anom bơwih ƀong ngă pô blơi giong anun ba sĭ glăi. Yă Lê Thị Bé, mơnuih pla sầu riêng, ăt jing pô juăt blơi gơnam pơ plơi Du Oa, să Tây Khánh Sơn brơi thâo, rim bơyan sầu riêng, boh mit ƀudah măng cụt mơboh, mơnuih ngă hmua bơngơ̆t dong yơh yua tơguan ƀing mơdrô rai tơña, blơi mua hơdôm, nua pơplih đĭ trun rim hrơi, anun yơh ngă kơ lu mơnuih bơngơ̆t, ƀu khin či bơtơbiă prăk ngă hmua sui thun ôh:
“Jơlan pơ anai dŏ anet, sa boh rơdêh prong containe đĭ rai truh pơ anih lĕ glêh biă mă. Đuăi găn nao hơdôm boh čư̆, pô mơgăt kjăp tơngan kah mơ̆ng đĭ truh pơ anih. Tơdah hơmâo jơlan prong ƀiă, hiam hloh kah rơdêh prong mơ̆ng dưi đĭ nao truh, anun kah mơ̆ng dưi pơgiăng hyu gơnam. Bơ hne hă glêh biă, pơgiăng hyu tơnap, prăk apah pơmă, tuč rơnuč ñu nua gơnam arăng pơjuă rơgêh kơtang kơtit. Nua rơgêh lĕ yua jơlan nao rai ƀu mơ-ak, prăk apah arăng ba hyu hăng pơdŭ nao pơdŭ rai lu đơi”.
Tơring glông Khánh Sơn hơđăp, ră anai lĕ klâo boh să Đông Khánh Sơn, Khánh Sơn hăng Tây Khánh Hòa mơ̆ng tơring čar Khánh Hòa, hơmâo năng ai 3.000ha đang sầu riêng. Giăm ha mơkrah amăng mrô anun mơboh laih. Bơ ƀơi Khánh Vĩnh, hơdôm rơbâo boh kruăi dung ăt glăk amăng bơyan pĕ mơn. Boh ñu jơman, mơboh prong, lu, dưi ba sĭ pơ čar rơngiao. Samơ̆, yua ƀu hơmâo sang măi pơkra, ƀu hơmâo hơjai pioh rơ-ơ̆, hăng ƀu hơmâo jơlan nao rai hiam, lu gơnam ăt dưi sĭ pơ guai dêh čar iao gah đôč. Ơi Nguyễn Trọng Minh, pơ ala kơ sa anom bơwih ƀong juăt blơi boh troh brơi thâo, anih sĭ mơdrô ră anai hơmâo tơlơi kiăng tơnap hloh, mơnuih ngă hmua kiăng biă tơlơi gum ngă mơ̆ng anom bơwih ƀong hăng gong gai plơi pla:“Kơ bruă kah hăng mrô pơkă ia jrao pơgang amăng boh troh, hlăt kman, ia jrao cadimi hơmâo amăng boh sầu riêng hăng djŏp djuai gơnam mơ̆ng hmua pơkŏn dong, jing abih bang lêng kơ hơmâo amăng mrô pơkă dưi mă yua, ƀu dưi rơgao kơ hơnong pơkă ôh. Pơ dêh čar Khač ră anai wai lăng kjăp biă kơ tơlơi anai. Ra pơkra gơnam lĕ khŏm hơmâo anih blơi, khŏm hơmâo sang măi kah mơ̆ng dưi. Tơdah pung kơ đuăi tui prăk ƀong lơi hơjăn ta đôč ta ngă ƀu klă, rơgao kơ mrô pơkă hơdjă gơnam ƀong huă, sui sui amra bơbeč djơ̆ anăn hmư̆ hing mơ̆ng gơnam mơ̆ng hmua Việt Nam pơ čar rơngiao mơn”.
Sa amăng hơdôm tơlơi pơgăn prong hloh ngă kơ anom bơwih ƀong ƀu khin tuh pơ alin prăk kơ kual čư̆ siăng Khánh Sơn anun lĕ yua jơlan nao rai aka ƀu dưm kơnar ôh. Jơlan nao rai tơnap, apui, ia aka ƀu pơhlôm či pơkra gơnam bơwih ƀong prong ôh. Ơi Bùi Hoài Nam, khua ping gah să Khánh Sơn brơi thâo, kơƀah apui lơtrik ngă tơnap kơ hơdôm hơjan ngă rơ-ơ̆ gơnam, măi ƀhu, sang pơkra gơnam tơnap biă. Kơƀah ia lĕ ƀu dưi pok prong anih pla sa djuai ƀudah ƀu dưi mă yua măi mok boh thâo phrâo ôh. Lơ̆m anun, kual anai ñu hơmâo čư̆, plung kơdư kơtang biă, anun bruă pơkra jơlan, dăng hrĕ apui lơtrik, man dơnao ia jai tơnap hloh. Sit tơlơi anai yơh ngă kaih bruă pơhưč anom bơwih ƀong hăng đĭ kyar bơwih ƀong pơ kual čư̆ siăng anai. Ơi Bùi Hoài Nam brơi thâo:“Gơmơi rơkâo đĭ hăng ƀing khua tơring hăng anom bruă apui lơtrik tañ tuh pơ alin dăng hrĕ 110Kv kiăng hơmâo apui pioh pơkra gơnam hăng mă yua hơdip mơda. Rơngiao kơ anun, ăt kiăng tuh pơ alin man pơkra dơnao kŏng ia, biă ñu lĕ ia mơñum hăng ia ngă hmua. Yua dah tơdơi anai kiăng pơhưč tuh pơ alin pơkra gơnam hiam hloh lĕ khŏm hơmâo djŏp ia djŏp apui yua kah mơ̆ng dưi”.
Tui hăng ơi Nguyễn Ngọc Sơn, Kơ-iăng khua Gơnong bruă Djuai ania hăng Tơlơi đăo tơring čar Khánh Hòa, tơlơi phun tơdŭ ñu kiăng pơsir mơtăm lĕ hơmâo hơdră lăp djơ̆, ngă pơhưč kơtang. Truh kơ hơmâo anom bơwih ƀong ngă bruă klă tŭ yua kah gơnam tam mơ̆ng neh wa mơ̆ng dưi đĭ, pơmă tui. Ră anai, hơdră djru dŏ kơnar đôč, aka ƀu phara ôh, aka ƀu kah pơpha kiăo tui khul bơwih ƀong, kual pơkra gơnam phara. Rim boh tơring kiăng pơsit phun pla hơget hơmâo pla lu, kual pơpă dưi đĭ kyar djuai anai djuai adih. Mơ̆ng anun, Kơnuk kơna kiăng čih pơkra hơdră djru phara kơ lŏn tơnah, prăk jia, prăk čan kiăng anom bơwih ƀong khin tuh pơ alin. Mơ̆ng sa boh sầu riêng, tơdah hơmâo pơkra klă, dưi pơkra rai hơdôm pluh mơta gơnam yôm pơmă kah hăng sầu riêng ngă rơ-ơ̆ amăng pler, ƀañ, ia djet mơ̆ng boh sầu riêng...Tơdah brơi neh wa ngă mă hơjăn đôč, pla raih daih, kơnang kơ ƀing mơdrô lĕ gơnam mơ̆ng čư̆ siăng anai tơnap biă mơ̆ng dưi đĭ kyar. Kiăng hơmâo anom bơwih ƀong, pơkra dlăm, pơhrui prăk đĭ ƀiă, hăng djru brơi neh wa bơwih ƀong hơđong sui thun. Ơi Nguyễn Ngọc Sơn lăi:
“Tui hăng kâo pơmin, blung a lĕ Kơnuk kơna ta khŏm pơsit rơđah: kual pơpă thơ pla djuai phun anai, phun adih. Tơdơi kơ anun kah mơ̆ng iâu anom bơwih ƀong ngă tui djơ̆ tơlơi pơkă anun. Pơsit giong baih lĕ khŏm hơmâo hơdră djru djŏp kơtang, djru brơi rơđah rơđông, lăp djơ̆ hăng rim tơlơi bơwih ƀong mơ̆ng anom bơwih ƀong. Pô nao blơi rơbung ăt phara mơn hăng pô adih blơi măi pơkra sầu riêng. Khŏm ruah rim khul anom bơwih ƀong lăp djơ̆ hăng jơlan đĭ kyar mơ̆ng kual”.
Viết bình luận