Kual gah yŭ tơring čar Quảng Ngãi ră anai hơmâo 280 mơta gơnam OCOP, amăng anun hơmâo 20 mơta gơnam 4 asar pơtŭ, dŏ glăi lĕ 3 asar pơtŭ. Lu gơnam OCOP jing phun jrao akha, ngô̆t hra anŏ buh amăng gơnam ƀong huă jai hrơi pơhưč mơnuih ƀôn sang blơi yua. Hmư̆ hing kah hăng gơnam OCOP pơlir hăng sâm Ngọc Linh, tiu...Yă Lê Thanh Thúy dŏ pơ phường Kon Tum, tơring čar Quảng Ngãi brơi thâo, anŏ klă gơnam OCOP hơmâo pơkra mơ̆ng sâm Ngọc Linh amăng tơring hơmâo nua yom biă, yua hnun arăng amuaih či blơi biă:“Kâo lăp đing nao hơdôm mơta gơnam pơkra mơ̆ng phun sâm Ngọc Linh. Lơ̆m kâo ruah hơdôm mơta gơnam pơkra mơ̆ng sâm Ngọc Linh lĕ kâo kiăng ruah anih sĭ klă, tơpă sit, biă ñu hơdôm mơta gơnam OCOP lĕ sit ta blơi, ta mă yua lĕ ăt hơđong pran mơn, laih anun pơhlom brơi tơlơi suaih pral kơ ta hloh”.

Hơdôm gơnam OCOP hmư̆ hing mơ̆ng kual gah Yŭ Quảng Ngãi pơƀut kơ tơlơi gêh gal mơ̆ng rưng rang, hmư̆ hing kah hăng sâm Ngọc Linh, sâm hrĕ, hơdôm gơnam pơkra mơ̆ng phun jrao. Yă Lương Thị Mỹ Huệ, Khua kông ti TNHH Jrao akha Dap Kơdư, să Đăk Tô, tơring čar Quảng Ngãi brơi thâo, sang mơdrô glăk hơmâo 9 mơta gơnam OCOP, amăng anun hơmâo 5 mơta gơnam 4 asar pơtŭ. Hăng tơlơi anăp pơkra gơnam mơ̆ng phun jrao yom, tui hăng tơlơi kiăng mơ̆ng mơnuih blơi, sang mơdrô gơñăm tuh pơ alin kơsem min mă yua boh thâo ia rơgơi phrâo lơ̆m pơkra pơjing. Yă Lương Thị Mỹ Huệ brơi thâo: “Tal sa lĕ gơmơi akŏ pơdong hăng pok prong kual pla gơnam tui hơnong pơkă jar kmar, anăp nao bruă kiăng dưi ba sĭ pơ čar rơngiao. Dua lĕ pơkra giong anih, hơjai pioh gơnam, pơkra pơkra tơdơi kơ pĕ pơhrui kiăng bong akŏ klă, jơman, pơhlom hơdjă hăng pơđĭ tui anŏ yom mơ̆ng gơnam. Klâo lĕ gơmơi gơñăm tuh pơ alin măi mok phrâo hăng kơsem min tong ten, dlăm hloh či pơkra rai gơnam klă hloh, djơ̆ tui tơlơi kiăng mơ̆ng mơnuih blơi”.

Tơring čar Quảng Ngãi ră anai hơmâo 642 mơta gơnam OCOP dŏ hrơi pơkă, amăng anun hơmâo 2 mơta gơnma OCOP 5 asar pơtŭ, 46 gơnam 4 asar pơtŭ, hăng 592 gơnam 3 asar pơtŭ. Rơngiao kơ hơdôm gơnam hơmâo mơ̆ng hlâo kah hăng toih Lý Sơn, kyâo hơngŏm Trà Bồng, lơ̆m pơmut hrŏm tơring čar Quảng Ngãi hăng Kon Tum lĕ bruă hmua Quảng Ngãi hơmâo gêh găl prong biă či đĭ kyar ngă hmua.

Kơ kyâo glai, tơring čar Quảng Ngãi hơmâo rơbêh 800.000 ha glai, amăng anun, hơmâo 500.000 ha glai hơđăp hăng lu anih hiam či ngă hmua mă yua boh thâo phrâo, nao hrŏm hăng hơdôm gơnam yom phara kah hăng sâm Ngọc Linh, kơphê lŏn rơ-ơ̆, mak ka...Anai jing tơlơi gêh găl prong biă mơ̆ng Quảng Ngãi amăng bruă pơƀut đĭ kyar ngă hmua boh thâo phrâo pơlir hơbit hăng pơkra gơnam tong ten, klă hloh, pơđĭ tui anŏ yom hăng gơnam OCOP mơ̆ng tơring čar. Ơi Hồ Trọng Phương, Khua gơnong bruă hmua hăng ayuh hyiăng tơring čar Quảng Ngãi brơi thâo: “Gơmơi hơmâo lu anih anom hiam kah hăng Măng Đen, ayuh hyiăng adai lăp djơ̆ či ngă hmua pla pơjing mă yua boh thâo phrâo. Gơmơi hơmâo kual pla kơphê lŏn rơ-ơ̆, mak ka, rơngiao kơ anun hơmâo lu tơlơi gêh găl či pơkra gơnam OCOP. Kiăng ngă hmua hơđong kjăp lĕ gơmơi glăk lăng glăi abih, sem lăng hơdôm tơlơi hơmâo, tơlơi gêh găl či lăi pơthâo hăng Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar pơtrun hră djru, hơdră bruă đĭ kyar ngă hmua hơđong kjăp, amăng anun, pơkra gơnam OCOP jing tơlơi mơ̆ gơmơi lăi pơthâo kiăng tơring čar Quảng Ngãi pơƀut tuh pơ alin hiư̆m pă pô khua sang bruă hăng mơnuih ƀôn sang dưi tŭ mă tơlơi tŭ yua mơ̆ng hơdôm gơnam yua gơñu pơkra”.

Tơring čar Quảng Ngãi ră anai hơmâo 853 djuai jrao yom hin biă, amăng anun hơmâo 30 djuai hơmâo arăng kiăng blơi hloh hăng năng ai 25 djuai hơmâo pla, mă yua lu laih, hăng nua pơmă. Hmư̆ hing hloh lĕ đẳng sâm, đương quy, ngũ vị tử, biă ñu sâm Ngọc Linh - djuai phun yom nua pơmă hloh kơ djuai sâm pơkŏn.

Rơwang thun 2025-2030, tơring čar Quảng Ngãi pơsit kiăng đĭ kyar ngă hmua hơdjă nao hrŏm hăng akŏ pơjing anăn gơnam hmư̆ hing amăng kual, mă phun jrao akha yơh phun ñu. Amăng anun yom hloh lĕ sâm Ngọc Linh hăng djŏp djuai jrao akha kơnong kơ kual lŏn anai đôč dưi pla, nua pơmă, pơsit anăn gơnam hmư̆ hing mơ̆ng tơring čar.

Kiăng kiăng lĕ akŏ pơjing Quảng Ngãi jing sa amăng hơdôm kual yom phun pla phun jrao akha mơ̆ng dêh čar, djru brơi nao gơnam pioh či pơkra ia rjao amăng dêh čar wơ̆t hăng ba sĭ pơ čar rơngiao. Anai ƀu kơnong jing jơlan nao lăp djơ̆ hăng ayuh hyiăng glai klô đôč ôh mơ̆, ăt pok rai tơlơi gêh gal bơwih ƀong hơđong kjăp kơ kual Yŭ Quảng Ngãi, anih hơmâo lu mơnuih djuai ania aset dŏ hơdip mơda. Bruă pơkra gơnam OCOP pơlir hăng phun jrao akha amra pok rai tơlơi gêh găl đĭ kyar bơwih ƀong hơđong kjăp kơ mơnuih ƀôn sang pơ anai./.