VOV4.Jarai- {uôn Đôn jing sa boh tơring glông hơmâo lu mơnuih duăm pơgrun yua dah giăm kual goai dêh ]ar laih anun lu mơnuih [on sang do\ amăng kual giăm glai klô, ngă hmua pla pơjing, pit đih mơmo\t mlam [u akă musker. Khă hnun, rơbêh dua thun hăng anai, mrô mơnuih duăm pơgrun [ơi tơring glông {uôn Đôn hro\ tui lu biă mă yua kơ tơlơi thâo hluh hăng bruă mă pơhlôm hlâo klă biă mơng mơnuih [ôn sang hơmâo [uh rơđah laih. Dưi hơmâo h^ boh tơhnal anai, ăt kho\m lăi nao bruă mă mơng [ing ơi ia jrao, nai ia jrao tơring glông nao pơtô lăi kơ ană plơi pla tơl sang, tơl plơi pla, jak iâu mơnuih [on sang pơgang mă drơi jăn pô, pit đih akă mung, a`ru\ mung amăng ia jrao, pruih ia jrao pơ anih do\, jum dar sang  kiăng pơgang hu\i hơmâo tơlơi duăm pơgrun hơđuh rai.

Hrim thun 2 tal, ama\ng bla 4 ha\ng blan 8, sang ano\  yă H’Bour La Ka [ơi buôn Trí A, să Krông Na, tơring glông Buôn Đôn, ăt kah ha\ng lu sang ano\ ama\ng să, leng dưi hơmâo phung nai ia jrao hyu pơtô, iâu pơthưr pơluk jrao musker, laih anun hyu pruih ia jrao [ơi sang do\, pioh pơgăn tơlơi duăm pơgrun rơ o\t. Tal blung, yă H’ Bour, laih anun hdôm mơnuih ama\ng sang ano\ [u gleng nao ôh, truh hrơi hơmâo mơnuih ama\ng plơi pla hơmâo tơlơi duăm pơgrun, anun kah abih ba\ng sang ano\ yă H’Bour ma\ hu^. Yua kơ anun yơh, abih ba\ng mơnuih ama\ng sang ano\ hduah sem lăng, phun ba rai, laih anun pơgăn pơhlôm hlâo tơlơi duăm pơgrun rơo\t. Truh hrơi phung nai ia jrao nao pruih ia jrao, laih anun mă lăng ka] pơblang glăi ama\ng sang ano\. Yă H’Bour La ka hơk mơak bia\ ma\, yă H’Bour La Ka brơi thâo tui anai:“ Ako\ thun hơmâo phung nai ia jrao rai pơluk brơi musker hăng jrao. Truh blan 8 rai pruih ia jrao. Ră anai mơnuih [ôn sang thâo hluh laih, j^ rok amur, thâo kih rơmet sang do\ agaih hdja\ laih”.

Lăi kơ tơlơi thâo hluh mơng mơnuih [ôn sang [ơi anai, gah jơlan hdră pơgăn, pơhlôm duăm pơgrun rơ o\t. Sang ia jrao tơring glông Buôn Đôn brơi thâo: “ Bơhơmutu ha\ng thun hlâo adih, tơlơi thâo hluh gah bruă pơgăn pơhlôm plai plăi laih. Mrô mơnuih duăm ruă blan 1 hăng blan 2 thun anai 9 ]ô, pơkă ha\ng thun 2015 le\ hro\ 6 ]ô mơnuih duăm ruă”.

Yua kơ hyu hduah [o\ng huă, tui anun yơh lu sang ano\ kơnong mă bruă, bơwih [o\ng huă, [u gleng nao ôh hdra\ pơgăn, pơ hlôm duăm ruă, boh nik do\ đo\m pơ\ hơmua sui hrơi blan. Samơ\ gơnang kơ bruă hyu pơtô pơblang, iâu pơthưr abih ba\ng mơnuih, ngă tui hdră pơgăn, pơhlôm ka] ke\ hrim thun, rơngiao nga\ tui jơlan hdră gơ`a\m mơng lon ia, gah hdră pơgăn pơhlôm duăm pơgrun rơ ot  brơi mơnuih [ôn sang, kah ha\ng pơluk jrao musker, pruih jrao pơdjai ka]... Sang ia jrao tơring glông Buôn Đôn, mơna] mă tơlơi gum djru mơng ring bruă, ako\ pơjing hyu [ơk pha musker, võng brơi mơnuih [ôn sang. Yap lăng hjăn thun 2015, hơmâo rơbeh kơ 16.700 blah muskerr djo\p mơta, pha brơi đu] mơnuih [ôn sang [un rin, mơnuih juăt nao mă bruă ama\ng dlai klô, ngă hơmua do\ glăi pơ\ hơmua dlai...gah 7 boh să/ tring kual [ơi tar [ar tơring glông. Iâu pơthưr rai pơluk jrao musker truh 92%, hyu pruih ia jrao rơbeh 98% tui ha\ng tơlơi pơkă.

Rơngiao kơ anun, hro\m ha\ng bruă pơtrut ktang hyu pơtô pơblang [ơi go\ng phun tơlơi pơ hing, tơlơi hyu pơtô truh pơ\ plơi pla mơnuih [ôn sang, dưi gleng nao lu, kah ha\ng hyu ]ua\ ngui sang ano\, ]rông lô ama\ng khul tơpuôl, kiăng thâo hluh, bruă ngă mơng mơnuih [ôn sang. Tơdah thâo hluh laih, yua hget ba truh tơlơi duăm pơgrun rơ ot, laih anun tơlơi hu^ rơhyưt kơ tơlơi duăm ruă anai, mơnuih [ôn sang thâo pơgăn mă pô ha\ng sang ano\, kho\m đih p^t ka\ musker, bôh nik nao pơ\ dlai klô, đom glăi pơ\ hơmua pơdai, hur har hyu pruih jrao pơdjai ka], pơluk jrao musker, hyu j^ agaih rok amur, kua\i pơđôh ia rô...Gơnang mơng anun yơh, mrô mơnuih duăm pơgrun rơ ot tar [ar tơring glông ama\ng thun 2015 le\ 121 ]ô, hro\ 101 ]ô pơka\ ha\ng thun 2014. Kơnong ama\ng 3 blan ako\ thun 2016, tơring glông Buôn Đôn hơmâo 11 ]ô mnuih đu] duăm pơgrun rơ ot, hro\ 30 ]ô pơka\ ha\ng thun hlâo adih.

Ơi Ia jrao Chuyên khoa cấp 1, ơi Phạm Quang Văn, kơ iăng khua g^t gai sang ia jrao tơring glông Buôn Đôn, tơring ]ar Daklak brơi thâo: “Kơ]a\u bruă thun 2016, [ing gơmơi ăt hyu pơtô pơblang brơi mơnuih [ôn sang, pơgăn, pơhlôm duăm pơgrun rơ ot, ha\ng tơlơi pơtă nao pơ\ dlai klô dja\ ba musker, hơmâo pơluk ha\ng jrao, tơdah glăi pơ\ sang mưn lăng hơmâo tơlơi duăm pơgrun le\ kho\m nao ma\ lăng drah, pơgăn pơhlôm tơlơi duăm pơgrun rơ ot pơ\ plơi pla. Ră anai mrô mơnuih duăm rua\ hro\ tui laih, samơ\ kho\m thâo kơ điăng, hyu pơtô pơblang brơi mơnuih [ôn sang răk rem drơi jăn pô [ơi plơi pla tơring glông Buôn Đôn”.

Pioh pơgăn pơhlôm tơlơi duăm pơgrun rơ o\t [ơi Buôn Đôn ba glăi tu\ yua hloh, kho\m hơmâo tơlơi gleng nao, mơng djo\p gơnong bruă, go\ng gai plơi pla, ama\ng bruă hyu pơtô pơblang, pơtrut kơtang tơlơi pơtô blang gah go\ng phun tơlơi pơhing, bia\ ma\ pơ\ hdôm plơi pla mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\, kual lon guai lon ia kơ tơring glông.... Kiăng abih băng mơnuih thâo hluh, laih anun thâo pơgăng wai lăng pô, ama\ng sang ano\, mơnuih mơnam [ơi ana\p tơlơi duăm pơgrun rơ ot anai.

Tơdah pô ta [udah mơnuih jum dar, [uh tơlơi pơgrun rơ ot, hơ grap, [le\ ia ha#u ia pơ hang, ruă ako\, dleh glar drơi jăn.... Kho\m ta` nao truh pơ\ sang ia jrao hơmao. Ră anai jrao duăm pơgrun [ơk pha đu], huăi mă prăk ôh. Tơdah duăm pơgrun kho\m mơ`um jrao djơ\, djơ\ tui ha\ng tơlơi pơtă mơng nai ia jrao, ana\m nao blơi mă pô, ba glăi mơ`u\m ôh.

Rơluch Xuân: Pô ]ih ha\ng pôr