Rơbêh kơ 1 blan hăng anai, sit truh 7 mông mơmot rim hrơi, sang jơnum bôh thâo đưm plơi Huổi Van, să Nậm Hàng, tơring glông Nậm Nhùn, tơring čar Lai Châu glăi brơhao đok pơhiăp klao. Khă anih hrăm pơtô glăi hơdră pơjing băn ao djuai ania Mảng phrâo pơphun hai, samơ̆ ngă pơhưč lu mơnuih ƀôn sang gum hrŏm. Mơ̆ng hơdôm mơnuih nao hrăm blung a, truh ră anai anih hrăm ngă pơhưč hmâo giăm truh 30 čô mơnuih, amăng anun biă ñu lĕ adơi amai amăng hnưr thun mơ̆ng 16 truh kơ 40. Hlơi hlơi leng kơ hur har pơhrăm, hăng čang rơmang dưi djă pioh gru hiam bôh thâo đưm djuai ania pô.

Adơi Phường Thị Hẹ, 18 thun, ƀơi plơi Huổi Van, să Nậm Hàng lăi pơthâo: tơlơi hơdip mơda tơnap tap anun neh wa juăt nao pơ̆ hmua, hyu glai pla kơtor, ngă hmua pơdai. Gun lu bruă anun ƀu hmâo mông tơčôh sit băn ao, hrăk mrai, djă pioh gru grua bôh thâo đưm mơ̆ng djuai ania pô. Truh kơ hrơi gum hrŏm anih pơhrăm, dưi hmâo ƀing nai pơtô brơi, gơñu bâo nao bôh pia “bôh thâo đưm”, neh wa mơ̆ng thâo hluh tơbiă bôh thâo đưm yôm phăn hiưm ñu hăng djuai ania pô.

“Drơi pô kâo lĕ ană bă djuai ania Mảng, kâo kiăng khăp biă băn ao djuai ania pô. Kâo gum hrŏm anih pơhrăm hăng tơlơi čang rơmang hơduah ĕp lăng hăng dưi hrăk mrai tui bơnga băn ao pioh tơdơi anai ngă mă pô băn ao kơ pô, djru pơgang bôh thâo đưm djuai ania Mảng”.

Ăt kah hăng neh wa djuai Mảng, mơ̆ng ngăn drăp djru gum mơ̆ng jơlan hơdră pơkă mơ̆ng lŏn ia kơ pơđĭ kyar bơwih ƀong – mơnuih mơnam kual neh wa djuai ania ƀiă, hơdôm anih pơhrăm bôh thâo đưm hmâo pơphun amăng neh wa djuai ania Thái. Mơ̆ng hơdôm anih pơtô glăi, truh ră anai neh wa djuai ania Thái ƀơi tơring glông Nậm Nhùn hmâo djă pioh laih lu gru grua bôh thâo đưm phara ha jăn. Kơnang kơ anun, jua gông tính, er adôh khắp, guang xèo, khăn piêu... ƀuh na nao amăng rim tal jơnum ngui, tết ƀudah lơm plơi hmâo mông jơnum ngui.

Plơi Chang lĕ phun akha pơgang, djă pioh bôh thâo djuai ania Thái mơ̆ng Să Lê Lợi. Hơdôm mơnuih amăng grŭp adôh suang ƀơi anai hmâo lu hnưr thun samơ̆ hmâo hrŏm tơlơi hor hăng bôh thâo đưm djuai ania Thái. Khă gun lu bruă đang hmua, samơ̆ rim hrơi mơnuih amăng grŭp leng kơ hor biă hyu hơduah ĕp, hơkrŭ glăi, pơhrăm hơdôm er adôh suang đưm, tơlơi yun suang, er atông gông brô̆, hăng čang rơmang bôh thâo đưm djuai ania Thái jai hrơi jai dưi hmâo lu mơnuih thâo truh.

Amai Lù Thị Kiều Thuý, Khua Grŭp adoh suang plơi Chang, să Lê Lợi, tơring glông Nậm Nhùn ruai glăi:

“Grŭp adôh suang plơi Chang ƀing gơmơi pơdŏng mơ̆ng thun 2019 hăng djă pioh truh kơ ră anai. Grŭp djă pioh pơhrăm na nao rim blan mơ̆ng 1 truh kơ 2 wot. Dưi hmâo tơlơi lăng ba mơ̆ng tơring glông gum djru hơdôm mơta gông brô̆ kah hăng gông tính, xỏong suang, đoan suang anun hmâo ngă gal brơi kơ adơi amai đah kơmơi, ăt kah hăng grŭp adôh suang mơ̆ng plơi mă bruă gêh gal hloh. Mơ̆ng anun grŭp gum hrŏm klă bruă bơkơtuai hăng hơdôm grŭp adôh suang hơdôm bôh plơi pioh hrăm tui lu hloh kơ tơlơi yun suang mơ̆ng djuai ania, mơ̆ng anun pioh pơgang gru grua bôh thâo đưm mơ̆ng djuai ania Thái pô”.

Ngă tui rơwang bruă 6 mơ̆ng jơlan hơdră pơkă mơ̆ng lŏn ia kơ pơgang, ngă tui nua yôm bôh thâo phiăn juăt đưm mơ̆ng djop djuai ania ƀiă nao hrŏm hăng pơđĭ kyar tuai čuă ngui, rơbêh kơ 2 thun rơgao, hluai tui ngăn drăp dưi pơpha, lu anih anom pơ̆ Nậm Nhùn hmâo djru pơdŏng anih anom mă yua, tuh pơplai dăp hơdră bôh thâo đưm, hơkrŭ glăi hơdôm phiăn jơnum ngui ngă yang. Truh ră anai, tơring glông hmâo djru laih giăm truh 4 klai prăk pơdŏng 5 bôh sang bôh thâo đưm plơi, djru bruă mă mơ̆ng hơdôm grŭp adôh suang hăng djru măi mok pioh kơ hơdôm bruă mă bôh thâo đưm ƀơi 7 bôh plơi kual neh wa djuai ania ƀiă.

Ơi Hà Văn Ruệ, Khua Anom bôh thâo – Tơlơi pơhing tơring glông Nậm Nhùn, tơring čar Lai Châu brơi thâo: tơring glông ră anai hmâo 11 djuai ania, hăng rơbêh kơ 95% mrô mơnuih ƀôn sang lĕ neh wa djuai ania ƀiă. Mơ̆ng thun 2021 truh ră anai, tơring glông hmâo pơphun hơkrŭ glăi lu phiăn jơnum ngui mơ̆ng djuai ania Khơ Mú, Cống, Mảng, Mông, kah hăng jơnum ngui: Mìn Lóong Phạt hăng jơnum ngui Khèn Mông, jơnum ngui huă asơi hle... Rơngiao kơ anun, hơdôm khul mă bruă bôh thâo đưm djop djuai ania, hơdôm grŭp adôh suang mơnuih ƀôn sang ƀơi plơi ăt glăk djă pioh na nao mơn hăng bruă mă ba glăi bôh tơhnal.

“Bruă pơgang, ngă tui gru grua bôh thâo đưm klă hiam djop djuai ania ƀơi tơring glông dưi hmâo hơdôm gưl, hơdôm gơnong bruă pơphun hrŏm. Mơ̆ng anun tơlơi pơmin neh wa amăng bruă pơgang bôh thâo đưm hơdôm nua yôm bôh thâo đưm klă hiam mơ̆ng djuai ania pô dưi pơđĭ tui. Bruă pơtô glăi hơdôm hơdră pơjing băn ao ăt kah hăng hơdôm hơdră mơñam bung bai lĕ bruă thâo glông jơlan ăt kah hăng tơlơi thâo pơmin hăng tañ thâo tơhnal yôm phăn mơ̆ng bruă pơgang bôh thâo đưm pioh hmâo bruă pơhrăm ba glăi bôh tơhnal”.

Hăng gru grua sui thun anih anom dô̆ čư̆ siăng glai klô Yŭ Kơdư dêh čar, neh wa djop djuai ania ƀiă ƀơi Lai Châu lăi hrŏm hăng tơring glông Nậm Nhùn lăi ha jăn hmâo ruah mă laih lu gru bôh thâo đưm phara ha jăn. Hrŏm hăng thun blan rơgao, lu gru grua bôh thâo đưm klă hiam amăng neh wa ƀơi anai hmâo rơngiă tui ƀơƀrư̆ hăng pơplih phrâo. Khă hnun hai hơdră bruă djru gum pơgang, ngă tui nua bôh thâo đưm mơ̆ng djop djuai ania nao hrŏm hăng pơđĭ kyar tuai čuă ngui hmâo djru laih gong gai hăng mơnuih ƀôn sang djă pioh, pơgang nua yôm bôh thâo đưm phara ha jăn ƀơi tơring čar./.